یک باستان‌شناس اعلام کرد:
کشف قدیمی‌ترین کوره گچ‌پزی در محوطه چغاگُلان/ ایجاد سایت‌موزه و آرکئوپارک در آینده
سرپرست کاوش و دانشیار باستان‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه با اشاره به اینکه در فصل اول کاوش چغاگُلان تاکنون شواهد بسیار جالب توجهی در ارتباط با بافت معماری و فضاهای مسکونی و آیینی و نیز بافت صنعتی به دست آمده است، گفت: کشف کوره تنوره‌ای برای پخت گچ از جمله مهمترین دستاوردهای این کاوش به شمار می‌رود.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، حجت دارابی (سرپرست کاوش و دانشیار باستان‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه) گفت: محوطه باستانی چغاگُلان که در شهرستان مهران از توابع استان ایلام قرار دارد، بیشترین توالی استقراری مربوط به شروع دوره نوسنگی را در ایران و شرق هلال حاصلخیز داراست و از جهت مطالعه چرایی و چگونگی نوسنگی شدن جوامع و گذار آن‌ها از گردآوری و شکارورزی به تولید غذا در کوهپایه‌های زاگرس اهمیت بالایی دارد، اما مطالعات مرتبط با نوسنگی شدن و شروع کشاورزی و روستانشینی در ایران در مقایسه با کشورهای همجوار در غرب آسیا به صورت بسیار ناچیزی مورد توجه قرار گرفته و از این جهت کاوش گسترده در محوطه چغاگُلان بسیار مهم است.
این باستان‌شناس تصریح کرد: این محوطه ابتدا توسط مرحوم علی‌محمد خلیلیان شناسایی و معرفی و سپس توسط جبرئیل نوکنده تعیین عرصه شد. در سال‌های ۱۰-۲۰۰۹ میلادی نیز هیأتی از دانشگاه توبینگن آلمان به سرپرستی محسن زیدی و نیکلاس کُنارد آن را لایه‌نگاری کرد، اما در سال‌های اخیر مورد غفلت واقع شده و در اثر فعالیت‌های کشاورزی و حفاری‌های غیرمجاز به شدت آسیب دیده است. از این رو، انجام کاوش‌های گسترده و بلندمدت نه تنها اطلاعات بی‌بدیلی را در زمینه ماهیت ورود انسان به دنیای نوسنگی در زاگرس به دست می‌دهد، بلکه زمینه‌ای را برای ممانعت از تخریب بیشتر محوطه با کاربست امور حفاظتی در آن به وجود می‌آورد.
او با بیان اینکه، فصل اول کاوش چغاگُلان از اواسط مهرماه شروع شده و تاکنون شواهد بسیار جالب توجهی در ارتباط با بافت معماری و فضاهای مسکونی و آیینی و نیز بافت صنعتی به دست آمده است، افزود: کشف کوره تنوره‌ای برای پخت گچ از جمله مهمترین دستاوردهای کاوش به شمار می‌رود، زیرا آن را باید به عنوان قدیمی‌ترین کوره گچ‌پزی قلمداد کرد که تاکنون یافت شده است. این موضوع همچنین می‌تواند نگاه پژوهشگران و صاحبنظران درباره نقش و اهمیت فعالیت‌های غیرمعیشتی در روند نوسنگی شدن جوامع را نیز تغییر دهد، به طوری که علاوه بر مسئله اهلی‌سازی حیوان و گیاه، طیف مختلفی از تغییرات بنیادی را باید در زندگی انسان طی این دوره جستجو کرد.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی با اشاره به اینکه طبیعی است تداوم کاوش در چغاگلان می‌تواند ظرفیت‌های بالقوه این محوطه و نیز جایگاه ویژه کوهپایه‌های زاگرس را در شناخت بهتر روند نوسنگی شدن و آغاز کشاورزی و روستانشینی در سراسر غرب آسیا و حتی دنیا به وضوح نشان دهد، ابراز امیدواری کرد: با حمایت مدیران و دست‌اندرکاران میراث‌فرهنگی در سطح استان و کشور بتوان از این ظرفیت بی‌نظیر استفاده و بهره‌برداری علمی داشت.
دارابی در پایان اظهارکرد: در این راستا با کاربست گام به گام برنامه ارائه شده توسط نگارنده به اداره کل میراث‌فرهنگی استان ایلام در ارتباط با چغاگُلان، هدف این است که به سمت ایجاد یک سایت‌موزه و آرکئوپارک در چغاگُلان حرکت کنیم و بدیهی است این امر مهم در راستای معرفی میراث‌فرهنگی و نهایتاً توسعه فرهنگی و اقتصادی منطقه اهمیت بالایی خواهد داشت.
