بررسی موسیقی کردی مکریانی در جشنواره موسیقی نواحی

به گزارش ایلنا به نقل از ستاد خبری شانزدهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران، سومین نشست پژوهشی جشنواره موسیقی نواحی به میزبانی آذربایجان شرقی در منطقه ۳ با موضوع «موسیقی کردی مکریان» در تالار خاقانی خانه فرهنگ تبریز برگزار شد. 

در این نشست، شهباز شاهین‌پور از اساتید موسیقی کردی مکریانی با بیان اینکه «منطقه مکریان شهرهای مهاباد، سردشت، پیرانشهر، اشنویه، نقده، بوکان و سقز را شامل می‌شود»، اظهار کرد: موسیقی در مناطق کرد زبان به چند دسته از جمله مکریان، کرمانشاه، اردلان، اورامانات و بادین تقسیم می‌شود. از قدیم گفته می‌شود که موسیقی مکریان خواستگاه «بیت» و «حیران» است. 

او گفت: منطقه مکریان همچنین خواستگاه اصلی اکثر ملودی‌های ناب کردی است که در مناطق دیگر دوباره خوانده و بازسازی شده‌اند. موسیقی کردی مکریانی از لحاظ قدمت بسیار قدیمی است و از لحاظ ساختار ملودی و مرکزیت ملودی نیز به نوعی مرجعی برای ملودی‌های کردی است. 

این پیشکسوت موسیقی کردی مکریانی «شمشاد» را از سازهای اصلی موسیقی این منطقه معرفی و عنوان کرد: در موسیقی اقوام اکثر سازها محلی مشترک هستند اما «شمشاد» یکی از سازهایی که در کردستان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. «دف» و «نرمه نی» از سازهای دیگری هستند که در موسیقی کردی و منطقه مکریان مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

شاهین‌پور درباره اشتراکات موجود میان موسیقی کردی مکریانی و موسیقی سایر نواحی گفت: یکی از اشتراکات موسیقی کردی مکریانی با سایر نواحی استفاده از سازهای مشترک است. همچنین این موسیقی شاید در برخی مقام‌ها با موسیقی سایر نواحی اشتراکاتی داشته باشد اما از لحاظ گردش ملودی تفاوت‌هایی میان این موسیقی با موسیقی نواحی دیگر وجود دارد. 

او همچنین اظهار کرد: موسیقی کردی دارای ۹ مقام است که مقام‌های «عجم» و «راست» دو مقام اصلی این موسیقی هستند. «بیات»، «سه‌گاه»، «کرد»، «نهاوند»، «حجاز»، «حجاز کار» و «الله ویسی» دیگر مقام‌های موسیقی کردی مکریانی را شامل می‌شوند. 

محمدعلی مرآتی (دبیر شانزدهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران) نیز در این نشست در سخنانی کوتاه تاکید کرد: در راستای تحقق شعار این دوره جشنواره که وحدت در کثرت موسیقایی است می‌توان گفت که موسیقی آذربایجانی و کردی با ساز نرمه نای (کردی) که در موسیقی آذربایجانی بالابان نام دارد، پیوند موسیقایی دارد، البته این دو موسیقی از منظر لهجه و فواصل هر کدام مستقل از دیگری است. 

همچنین، علی رشیدپور نوازنده نرمه نی و امید دباغی نوازنده ضرب (تنبک) کردی در این نشست قطعاتی را بصورت تک‌نوازی اجرا کردند. 

بخش منطقه‌ای شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، در دو بخش «نشست‌های پژوهشی» و «اجراهای صحنه‌ای» به دبیری محمدعلی مرآتی و در یک گستره ملی به همت دفترموسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌های سراسر کشور به‌صورت غیررقابتی، طی روزهای ششم الی بیست و سوم تیر ماه به میزبانی ۵ استان گلستان (۶ الی ۸ تیر)، چهارمحال و بختیاری (۱۰ تا ۱۲ تیر)، آذربایجان شرقی (۱۴ تا ۱۶ تیر)، کرمانشاه (۱۷ تا ۱۹ تیر) و کرمان (۲۱ تا ۲۳ تیر) در حال برگزاری است.