عبدالحسین مختاباد:
مشکلات فعلی موسیقی به آسانی قابل حل نیست/ فکر نمی‌کنم به این زودی کنسرتی برگزار شود
عبدالحسین مختاباد که طی روزهای گذشته جایزه نقره مسابقه جهانی موسیقی را از آن خود کرده، می‌گوید: طی چند سال و چند ماه گذشته صدمات بسیاری متوجه اقتصاد هنر شده است. می‌توانم بگویم کار و شغل هشتاد درصد اهالی موسیقی از این هنر تامین می‌شود و آن‌ها شغل دیگری ندارند. منبع درآمد هنرمندان ما برگزاری کنسرت‌ها و گالری‌ها و اجراهای صحنه‌ای است و حال بستر برای چنین فعالیت‌هایی آماده نیست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کسب عنوان و دریافت مدال نقره رویداد بین‌المللی «global music awards» توسط عبدالحسین مختاباد و آرمان منشئی در شرایط فعلی اتفاق خوبی است که طی یکی دو روز گذشته رخ داده است. دلیل اهمیت این جوایز، بخشی به فضای منجمد و منفعلی بازمی‌گردد که طی چند ماه گذشته با آن مواجه بوده‌ایم. بیش از چهار ماه است که هیچ کنسرتی در تهران و شهرستان‌ها برگزار نشده و آلبومی نیز رونمایی نشده. این فضای ایستا مطمئنا اقتصاد همیشه معیوب هنر موسیقی را به چالش‌های جدی خواهد کشاند.
عبدالحسین مختاباد که در سال ۲۰۲۰ هم بابت قطعه «از شرم در حجابم» موفق به کسب نشان طلای«global music awards» شده بود، طی گفتگو با ایلنا از جزییات اثر موفق اخیرش گفت. او همچنین درباره فضای راکد فعلی موسیقی کشور نیز توضیحاتی داد و صحبت‌های اخیر محمدمهدی اسماعیلی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) را مورد انتقاد قرار داد. وزیر ارشاد در جشنواره مستند «سینما حقیقت» از اهالی موسیقی درخواست کرده بود فعالیت و برگزاری کنسرت‌ها را از سر گیرند.
پس از مدت‌ها خبری از شما در رسانه‌ها منتشر شد که از موفقیت اثرتان در رویداد جهانی «global music awards» و کسب مدال نقره حکایت داشت. از این اثر که «این لحظه‌ها» نام دارد و به احتمال زیاد پیش‌تر منتشر نشده، اطلاعات زیادی در دست نیست. کمی در اینباره توضیح دهید.
اثری که می‌گویید «آن لحظه‌ها» نام دارد. برخی رسانه‌ها این اثر را «these moments» عنوان کرده‌اند که «این لحظه‌ها» معنا می‌دهد و درست نیست. نام لاتین این اثر «that moments» است که به معنای «آن لحظه‌ها» است و درست است. نام کامل اثر هم این است «آن لحظه‌ها جوانی ما بود». شعر آن هم سروده استاد محمدرضا شفیعی کدکنی است.
آهنگسازی اثر به عهده چه کسی بوده است.
خودم این اثر را آهنگسازی کرده‌ام، منتهی این اتفاق به تازگی رخ نداده و مربوط به چند سال پیش است. مدتی قبل بر اساس شرایط رخ داده آن را نوشتم و در ادامه باقی کارها انجام شد و کار به نتیجه رسید. البته همانطور که خودتان هم در سوال قبل اشاره کردید این اثر را هنوز در ایران منتشر نکرده‌ام و مخاطبان هنوز آن را نشنیده‌اند.
کمتر پیش می‌آید که شما آثارتان را به رویدادهای خارجی بفرستید. چه شد که «آن لحظه‌ها» را به رویداد جهانی «global music awards» ارسال کردید؟
راستش زمانی که کار ساخته شد، دیدم که اثر بدی نشده بنابراین تصمیم گرفتم آن را در رویداد مسابقه جهانی موسیقی شرکت دهم. در ادامه هم در بخش خوانندگی و آهنگسازی موفق به کسب مدال نقره شدم.
به نظرتان حضور هنرمندان ایرانی در رویدادهای معتبر چقدر جامعه موسیقی را به تحرک و فعالیت‌های معمول وامی‌دارد؟
بدون شک حضور اهالی موسیقی در رویدادهای خارجی اتفاق خوبی است. اما واقعیت این است در اوضاع فعلی که طی چند ماه گذشته با آن مواجه بوده‌ایم، شرایط کار و فعالیت میسر نیست. همانطور هم که گفتید چند ماهی است کنسرتی برگزار نشده و آلبومی هم منتشر نمی‌شود! اتفاقی هم اگر هست بسیار معدود است. زنده‌یاد هوشنگ ابتهاج در یکی از اشعارش می‌گوید: «دیگر برای عشق و حکایت مجال نیست» واقعا هم همینطور است. برای من هم همینطور است. درباره اثر هم باید بگویم ضبط موسیقی آن پیش از وقوع حوادث اخیر به انجام رسیده بود. سپس مسافرتی در پیش داشتم و پس از بازگشت بود که آن را خواندم. به هر صورت پروسه ساخت و تولید در بازه زمان دیگری رخ داده است.
هنر پر مخاطبی چون موسیقی همواره در شرایط سخت موثر واقع شده و مرهمی بر دردها و آلام اجتماعی بوده است. این در حالی است که طی ماه‌های اخیر بسیاری از اهالی موسیقی کم‌کار شده‌اند.
به هر روی حال هنرمند ارتباط مستقیمی با حال جامعه دارد و این رویه ناگریز است. هنر مثل گل، شاهد بازاری است که باید در بازار و مارکت باشد. هنرمند هم باید همواره در صحنه باشد و فعالیت داشته باشد. مسلما یک موزیسین باید در تلویزیون حضور یابد و روی صحنه به اجرای برنامه بپردازد. او باید به استودیو برود و اثر تولید کند. وقتی چنین اتفاقاتی رخ ندهد، مطمئنا باید منتظر عواقب بدی باشیم. وقتی هنرمند هیچ فعالیتی ندارد، طبیعی است که اقتصاد هنر صدمات بسیار بسیار جدی بببیند.
کلا وضعیت نابسامان موسیقی کشور را چگونه تحلیل می‌کنید؟
ما بیش از دو سال بیماری کرونا را در کشور داشتیم که البته مختص به ما نبود و همه دنیا را درگیر کرده بود. این گستردگی و آسیب تا جایی بود که به گونه‌ای بیش از نود درصد کنسرت‌ها و سالن‌های موسیقی دچار تعطیلی محض شدند. همانطور که گفتم این وضعیت محدود به ایران نبود و همه کشورها با آن درگیر بودند. طی دوران همه‌گیری کرونا موسیقی آسیب‌های زیادی دید؛ چون هنرمندان کار نمی‌کردند و تولیدات و اجراها عملا تعطیل بود. در ادامه که بیماری کرونا فروکش کرد و از بین رفت تا آمدیم به خودمان بیاییم و فعالیت‌های معمول را از سر گیریم، حوادث اجتماعی و سیاسی ماه‌های گذشته رخ داد و دوباره اوضاع به حالت بد قبلی بازگشت و هنرمندان مجددا به کما رفتند. حال هم می‌بینیم که کنسرتی برگزار نمی‌شود و تولیدات هم به شدت تنزل یافته است.
چند روز پیش بود که آقای اسماعیلی وزیر ارشاد در جشنواره فیلم «سینما حقیقت» از اهالی موسیقی خواست اجرای کنسرت‌ها را از سر گیرند.
موقعیتی که ایجاد شده باید روندی را بگذراند تا شرایط برای اجرای برنامه‌های هنری آماده شود. بله آقای وزیر ارشاد به اهالی موسیقی گفته‌اند و بیایید و کنسرت برگزار کنید! آیا چنین اتفاقی امکان‌پذیر است؟ آیا اگر من بیایم و کنسرت دهم و مردم هم بخواهند که من بخوانم، ایشان اجازه می‌دهند این اتفاق رخ دهد؟! با این حساب قطعا شما دچار تناقض خواهید شد آقای وزیر! به هرحال این مقوله و مطلب دچار تناقضاتی است. مثلا اینکه برای اجرای موسیقی سالن‌ها باید از مخاطبان پر شوند تا کنسرت برگزار شود. آیا با وجود اوضاع موجود چنین امکانی فراهم است؟ کلا شرایط فعلی برگزاری کنسرت را برنمی‌تابد.
آینده موسیقی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به هر صورت مشکلات فعلی و مواردی که با آن‌ها مواجهیم به این آسانی‌ها قابل حل نیست. من با چند نفر از تهیه‌کنندگان خوب عرصه موسیقی که سال‌ها با آن‌ها همکاری داشته‌ام، صحبت می‌کردم. آن‌ها پیش‌بینی‌شان این بود که بالای یک سال هیچ کنسرتی در ایران اجرا نخواهد شد.
اوضاع معیشتی اهالی موسیقی هم شاید تعریفی نداشته باشد.
اهالی موسیقی هم در دوران کرونا و هم در شرایط فعلی اوضاع بدی پیدا کرده‌اند. نه فقط موسیقی‌دان‌ها بلکه تئاتری‌ها و گالری‌داران و فعالان عرصه تجسمی هم دچار رکود کاری و مالی شده‌اند. طی چند سال و چند ماه گذشته صدمات بسیاری متوجه اقتصاد هنر شده است. می‌توانم بگویم کار و شغل هشتاد درصد اهالی موسیقی از این هنر تامین می‌شود و آن‌ها شغل دیگری ندارند. منبع درآمد هنرمندان ما برگزاری کنسرت‌ها و گالری‌ها و اجراهای صحنه‌ای است و حال بستر برای چنین فعالیت‌هایی آماده نیست.
آن تعداد هم که از طریق موسیقی امرار معاشی کم و بیش دارند، مشغول آموزش هستند.
باید بگویم آموزشگاه‌ها نیز اوضاع خوبی ندارند و تقریبا تعطیل هستند. تا آنجا که می‌دانم در حال حاضر هفتاد تا هشتاد درصد آموزشگاه‌ها تقریبا با بیست درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند! مثلا اگر آموزشگاهی زمانی بیش از چهارصد، پانصد هنرجو داشته، حالا پنجاه هنرجو هم ندارد! این تنزل خیلی آسیب‌زا خواهد بود.
اگر ناگفته‌ای دارید، می‌شنویم.
گفتنی‌ها گفته شد. اگر به واسطه قطعه «آن لحظه‌ها» بابت حضور در «global music awards» موفقیتی حاصل شده، که آن را به تمام مردم عزیز ایران تقدیم می‌کنم.
