گزارش کمیسیون عمران در مورد نتایج اجرا و آسیب شناسی قانون نظام مهندسی

به گزارش ایلنا، عبدالجلال ایری سخنگوی کمیسیون عمران مجلس در نشست علنی امروز (سه‌شنبه، ۱۹ فروردین ماه) مجلس شورای اسلامی ضمن قرائت گزارش کمیسیون عمران در مورد ارزیابی نتایج اجرا و آسیب شناسی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در اجرای تبصره ۱ ماده ۴۵ آیین‌نامه داخلی مجلس، گفت: با تصویب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در دهه ۷۰، انتظار می‌رفت با اجرای صحیح و کامل این قانون، افکار عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان را به عنوان تخصصی‌ترین مرجع و مورد اعتمادترین نهاد مستقل در امور مرتبط با ساخت و ساز شناخته و مهندسین به‌عنوان قشری مولد و پویا به جایگاه اجتماعی رفیع خود دست یابند.

 سخنگوی کمیسیون عمران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: همچنین انتظار می‌رفت نظام کنترل ساختمان به نحوی مستقر شود که سلامت و امنیت جسمی و روحی شهروندان در ساختمان را به نحو کامل تأمین نماید و با مدیریت منابع و ظرفیت‌های موجود، صنعت ساخت و ساز بر پایه فرهنگ اسلامی- ایرانی متحول و با صدور خدمات فنی و مهندسی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی و خارجی، کشور در سطح منطقه و جهان اسلام تاثیرگذار گردد؛ اما با گذشت حدود ۳۰ سال از تصویب قانون و ایجاد ظرفیت مهندسی بسیار بزرگ اهداف قانون به نحو قابل قبولی محقق نشده است.

 وی اضافه کرد: به طور کلی تمایل دستگاه‌های دولتی به‌ویژه وزارت راه و شهرسازی برای سلب استقلال این سازمان و صدور مقررات زاید و بعضاً مغایر با قانون، ریل‌گذاری مقنن را به طور کامل تغییر داده و در موارد زیادی عملکرد سازمان و اجرای قانون را به بیراهه کشانده است؛ به‌طوری که ریشه بسیاری از نقدهای وارد بر آثار اجرایی این قانون متعالی، در عملکرد مجریان دولتی آن قابل جستجو است.

 نماینده مردم بندر ترکمن، بندر گز و کردکوی در مجلس با بیان اینکه در ارزیابی آثار اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان اشکالاتی شناسایی شده که نیازمند اصلاح قانون است، گفت: در ارائه خدمات مهندسی باید از ظرفیت شرکت‌های مهندسان مشاور و پیمانکار متخصص به جای ظرفیت اشخاص حقیقی عضو سازمان به کار گرفته شود همچنین تمرکز مدیریت و بومی‌سازی خدمات مهندسی باید متناسب با شرایط و نیازهای استان پیش بینی می‌شد.

 سخنگوی کمیسیون عمران تعیین ترکیب شورای مرکزی نظام مهندسی را توسط اعضا را همراه با نتایج مثبت و مفید دانست و گفت: اگرچه اعضای هیئت مدیرۀ سازمان‌های نظام مهندسی استان در مجمع عمومی سازمان‌ها انتخاب می‌شوند، اما در عمل، ترکیب شورای مرکزی نظام مهندسی ساختمان، توسط وزیر تعیین می‌شوند و این موضوع یکی از اشکالاتی است که موجب تعارض منافع و آسیب رسانی به ارتقای کیفیت ساخت و ساز و موجب ناکارآمدی نظام‌های مهندسی و زمینه ساز ورود نگرش‌های سیاسی در تعیین ترکیب ساختار سیاست‌گذاری نظام مهندسی ساختمان شده است.

 ایری در ادامه مسئله انباشت وجوه حاصل از جمع آوری حق‌الزحمه نظارت مهندسان را از دیگر آسیب‌ها عنوان کرد و گفت: یکی از ظرفیت‌های قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، کمک به رفع انحصار در حوزه خدمات کارشناسی رسمی است؛ اما آیین نامۀ اجرایی با وضع شرایط مضاعف و بیش از هدف قانون، مانند برگزاری آزمون مجدد و تعیین مورد به مورد کارشناس توسط سازمان برای ارائۀ خدمات کارشناسی رسمی و معرفی به مراجع متقاضی، این ظرفیت را بدون استفاده قرار داده و مانع تحقق هدف قانون‌گذار در جهت شکستن انحصار ارائۀ خدمات کارشناسی رسمی در حوزه ساختمان شده است.

 این نماینده مردم در مجلس دوازدهم در ادامه گفت: گرچه ماده (۳۲) قانون، ضرورت رفع تعارض منافع بین مراجع صدور و کنترل پروانه ساختمان و ارائه دهندگان خدمات مهندسی را مورد توجه قرار داده است؛ اما این مادۀ قانونی جامعیت لازم و کافی برای رفع تعارض منافع را ندارد و نیازمند اصلاح است و همچنین دم ضمانت اجرایی مربوط به گزارش‌های نظارتی ساختمان‌ها را نیز به عنوان دیگر آسیب‌ها برشمرد که باید این ضمانت‌های اجرایی به‌صورت مؤثری در قانون پیش‌بینی شود.

 ایری در ادامه بیان کرد: با توجه به نتایج آسیب شناسی و ارزیابی آثار قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان لازم است قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان اصلاح گردد که حداقل اصلاحات مورد نیاز به شرح پیوست الف این گزارش شناسایی شده است. همچنین ضرورت دارد با دستور رئیس محترم مجلس شورای اسلامی مغایرت‌های آیین‌نامۀ اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان (به شرح پیوست ب این گزارش) رفع گردد.

 این نماینده مجلس دوازدهم بیان کرد: ضمناً با توجه به گستردگی ماهوی مصوبات دولت که رسیدگی به آنها مستلزم اشراف کامل بر تمام ابعاد امور کشور و گاهی خارج از توان هیئت تطبیق مصوبات هیئت وزیران با قوانین است لذا نیاز است با اصلاح قانون نحوۀ اجرای اصول (۸۵) و (۱۳۸) قانون اساسی دربارۀ مسئولیت‌های رئیس‌ مجلس شورای اسلامی، مصوب ۲۶/۱۰/۱۳۹۸، از ظرفیت تخصصی کمیسیون‌ها در کنار هیئت تطبیق، برای ارائه مشورت به رئیس مجلس در رسیدگی به مصوبات هیئت وزیران استفاده شود.