حبیب زاده در گفتوگو با ایلنا:
با عدم توزان جدی قدرت مردم و حاکمیت مواجه هستیم/ مردم باید احساس کنند که منتخبِ برآمده از صندوق رأی به مطالبات آنها توجه میکند
یک فعال سیاسی گفت: متاسفانه باید گفت ما با عدم توزان جدی قدرت مردم و حاکمیت مواجه هستیم و تا زمانی که این عدم توازن بین قدرت مردم و حاکمیت به توازن نرسد مردم نمی توانند با توجه به ضعفی که در قدرت و نهادهای برآمده از درون مردم وجود دارد، سهم خودشان را مطالبه کنند و این در ارتباط با دولت و ملت یک موضوع جدی است.
افشین حبیب زاده در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره حضور مردم در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس دولت چهاردهم گفت: یکی از مهمترین موضوعاتی که باید در این انتخابات به آن توجه شود کاهش میزان مردم مشارکت در انتخابات بود. در واقع ما با تحلیل کاهش میزان مشارکت مردم به آن ۶۰ درصدی که در انتخابات شرکت نکردند باید بگوییم صدای شما را شنیدم و این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است. در آخرین انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۸.۸ درصد شرکت کردند که فکر میکنم در انتخابات چهاردهم حدود ۹ درصد کاهش پیدا کرده است که البته در مرحله دوم ترمیم شد.
این فعال سیاسی اصلاحطلب ادامه داد: به نظر من مرحله اول و مرحله دوم را باید جداگانه تحلیل کنیم. معتقدم در تحلیل این مسئله باید علت و دلایل کاهش مشارکت مردم را ذکر کنیم. من فکر میکنم به چند دلیل با این کاهش مشارکت مواجه بودیم، یکی از دلایل مهم دولتها بودند؛ به اعتقاد من نباید فقط متمرکز بر دولت اخیر باشیم، در دوره دوم دولت قبل (دولت دوازدهم) هم ما چنین مشکلاتی داشتیم، اساسا دولتها با موضوعی تحت عنوان بحران دستاورد در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی مواجه هستند.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم مثال بزنیم در حوزه سیاسی در روابط خارجی در این زمینه بسیار میتوانیم حرف بزنیم. در رابطه با همسایگان در منطقه بسیار میتوانیم صحبت کنیم. بحث تحریم یکی از نمونههای آن است؛ علیرغم اینکه در دولت قبل برخی از موانع تحریم برطرف شد اما باز هم مشاهده کردیم که به نتیجه مطلوب نرسید. در حوزه اقتصادی ما سالهاست بحث تورم را داریم. در صورتی که در این حوزه در اکثر کشورها زمینه تورم مشخص شده است و توانستهاند آن را کنترل کنند اما ما هنوز نتواستهایم این کار را انجام دهیم. در مسئله اشتغال آمارهایی که منتشر میشود اشتباه است و ما همچنان با سیل عظیمی از افرادی که پیگیر کار هستند و اشتغال کاملی ندارند، مواجهایم. در بحث نابرابری و فقر هم همین طور است. همه اینها نشان میدهد ما به صورت جدی با بحران دستاورد در دولتها مواجه هستیم.
حبیبزاده ادامه داد: محور دومی که به نظر من باعث کاهش مشارکت مردم شده این است که آنان سوال میکنند سهم من از صندوق رأی چیست؟ آیا سهم ما این است که بیاییم در انتخابات شرکت کنیم و یک گروه سیاسی جشن بگیرد و قدرت را در اختیار بگیرد؟ تمام شد و رفت؟ آیا پاسخگویی به مطالبات من سهمی از این صندوق نخواهد شد؟ این سوال بزرگی است که باید پاسخ آن داده شود. اگر کسی فکر کند سهم او از صندوق فقط شرکت در انتخابات است طبیعی است که در دورههای بعد شرکت نخواهد کرد. آیا این سهم فقط در اختیار فرادستان در حوزه قدرت و ثروت قرار خواهد گرفت و مردم سهمی از این ثروت ندارند؟ به نظر میرسد در پاسخ به این موضوع باید گفت که اساسا انتظار ما از دموکراسی و صندوق باید مسئله حلکن باشد. اگر قرار باشد دموکراسی نتواند مسئلهای را حل کند؛ به قول آن مثل معروف گربه باید موش بگیرد سیاه و سفیدش فرقی براش نمیکند، یعنی دولت باید از خودش کارآمدی بروز دهد. این سهم مردم از صندوق میتواند باشد.
وی با بیان اینکه صندوق باید به تعارضات پایان دهد و مردم باید احساس کنند که نمایندهای که برآمده از صندوق رأی است به مطالبات و خواستههای آنها توجه میکند، اظهار داشت: سهم مردم از صندوق باید توجه به حقوق اساسی، رفع نابرابریها، رفع تبعیض و رفاه باشد. متاسفانه مردم سالهاست در انتخابات شرکت میکنند اما سهمی از صندوق عاید آنها نمیشود. اساسا مردم اعتماد خودشان را به نهادهای برآمده از انتخابات از دست دادهاند، اینکه میگویم عمومیت ندارد اما قطعا شامل آن ۶۰ درصد میشود حال اگر شامل همه ۶۰ درصد هم نشود به هر حال بخش عمدهای را در برمیگیرد. اینکه در مرحله دوم ۱۰ درصد به آمار مشارکت اضافه شده و به آمار مشارکت در سال ۱۴۰۰ بازگشته به نظر من یعنی آن ۱۰ درصد قانع شدند که برای ایران پای در میدان بگذارند و پای صندوقهای رأی حاضر شوند تا ببینند نتیجه چه خواهد شد.
حبیبزاده تاکید کرد: دولت آینده مسئولیت بسیار بزرگی بر عهده دارد و اگر نتواند از پس کارها بر بیاید و یا اگر موانعی که بر سر راه دولتهای قبلی وجود داشته بر سر راه این دولت هم وجود داشته باشد، این دولت هم در اذهان مردم ناکارآمد جلوه میکند و قطعا همین مساله صندوق رأی در دورههای بعدی را هم با چالشهای جدیتری مواجه خواهد کرد، کما اینکه در این دوره هم اگر فضای رقابتی فراهم نمیشد و اگر قرار بود ما انتخاباتی مشابه انتخابات سال ۱۴۰۰ داشته باشیم، با پایین بودن خط رقابت، حتما با مشارکت بسیار پایینتری هم مواجه میشدیم.
این فعال سیاسی اصلاحطلب درباره اینکه دولت چهاردهم چگونه باید مسیر خود را طی کند، گفت: این سوال سوالی نیست که فقط از آقای پزشکیان پرسیده شود، بعد از هر انتخابات از هر شخصی که رئیسجمهور شود پرسیده خواهد شد. سوال همه مردم این است شما به چه طریقی میخواهید مشکلات کشور را حل کنید؟ به نظر من اگر بخواهیم به این موضوع پاسخ دهیم این پاسخ، پاسخ به سوال اساسی است که بیش از ۲۰۰ سال است در کشور ما مطرح میشود. ریشه اصلی این سوال به مشکل اصلی بازمیگردد که شاید بیش از ۲۰۰ سال است که بیشتر متوجه آن شدهایم که آن هم توسعهنیافتگی ایران است. یعنی هر رئیسجمهوری که سر کار میآید باید پاسخ علت این توسعه نیافتگی را داشته باشد. اگر رئیسجمهوری بتواند پاسخ آن را پیدا کند که چرا ما در طول این سالها توسعه پیدا نکردهایم که هم مربوط به دهههای اخیر و هم قبل انقلاب است؛ به نظر من بخشی از مشکلات ما حل میشود.
وی خاطرنشان کرد: در پاسخ به این سوال باید گفت، یکی از چالشهای اصلی ما که با آن مواجه هستیم این است که یک بخشی از نخبگان کشور معتقدند ریشههای توسعه نیافتگی ما ریشههای اقتصادی است به همین جهت از تعریف توسعه استفاده میکنند. کسانی که از توسعه تعریف مادی دارند و به آن از منظر رشد اقتصادی نگاه میکنند، طبیعی است که ریشههای آن را در مسائل اقتصادی جستوجو کنند اما گروه دیگری که شاید بشود گفت بخشی از اصلاحطلبان هم در این گروه قرار میگیرند، کسانی هستند که ریشههای توسعه نیافتگی ایران را سیاسی میدانند. به هر حال هر رئیسجمهوری که در مسند قرار میگیرد حتما به دنبال این است رشد اقتصادی داشته باشد فرق نمیکند که اصولگرا، اصلاح طلب و یا مستقل باشد، او به دنبال رشد اقتصادی خواهد بود.
این فعال سیاسی ادامه داد: اما سوال این است چرا ما به رشد اقتصادی نمی رسیم؟ چرا نمیتوانیم مشکل تورم را حل کنیم؟ چرا ما نمیتوانیم بحرانهایی که در کشور وجود دارد را حل کنیم؟ به نظرم بخش عمده یا ریشه اصلی این مسائل در موضوعات سیاسی است و اگر سوال شود این ریشه های سیاسی چیست، در حوزههای مختلف سیاسی ما با چالشهای جدی مواجه هستیم که اگر بتوانیم بر آن فائق شویم به نظر من چالش های اقتصادی ما حل می شود. به نظر من یکی از چالش های اساسی که ما در حوزه سیاسی داریم روابط بین الملل ماست و دیگر بر همه آشکار است ما امروز دعوای تقدم توسعه سیاسی بر اقتصادی یا بلعکس این قضیه را نداریم. همه علاقمند به توسعه اقتصادی هستند ولی رابطه ما در سطح بین المللی در بحثهایی مانند «اف ای تی اف» یا تحریم ها مواردی هستند که نمیگذارند ما به سمت رشد اقتصادی برویم.
وی افزود: یا بحث توسعه سیاسی و روابط منطقهای ما که مطرح میشود یک بخشی از این ریشه های سیاسی در داخل است شما امروز هنگامی تاریخ سیاسی کشورهای مختلف را بررسی میکنید مشاهده میشود این موضوع در خیلی از کشورها مشترک بوده است و ما در مسئله داخلی مان با مشکل مواجه هستیم و یکی از آن ها رابطه دولت و ملت است، متاسفانه باید گفت ما با عدم توزان جدی قدرت مردم و حاکمیت مواجه هستیم و تا زمانی که این عدم توازن بین قدرت مردم و حاکمیت به توازن نرسد مردم نمی توانند با توجه به ضعفی که در قدرت و نهادهای برآمده از درون مردم وجود دارد، سهم خودشان را مطالبه کنند و این در ارتباط با دولت و ملت یک موضوع جدی است.
حبیبزاده عنوان کرد: موضوع دیگر در حوزه سیاست داخلی بحث عدم انسجام و تفاهم میان گروههای مختلف در درون قدرت است ما هنوز در بین نخبگان خودمان تفاهم نداریم. در همین انتخابات اگر به پیام هایی که رقبا برای هم ارسال میکردند دقت کنید، مشاهده میکنید به جای اینکه رقابتی باشد و معطوف به مطالبات اکثریت مردم باشد، رنگ و بوی دیگری داشت و به جهت تلخی که داشتند اشاره نمیکنم البته آقای پزشکیان به زبان خودشان پاسخ دادند. ایشان به طور مثال گفتند تا زمانی که بین خودمان دعوا است نمیتوانیم مشکلات کشور را حل کنیم . وقتی که ایشان میگوید دعوا هست، یعنی چه؟ این موضوع به سیاست داخلی و فرهنگ سیاسی ما بازمیگردد و لذا تاکیدمان این است تا زمانی که این اختلافات حل نشود، ما به توسعه اقتصادی نمی رسیم.
وی گفت: با آقای پزشکیان جلسهای داشتیم و عین همین مسائل را خدمت ایشان عرض کردم که اگر بخواهیم به رشد اقتصادی برسیم باید بتوانیم ریشههای سیاسی را در داخل کشور و در روابط بین الملل حل کنیم کما این که دولت آقای روحانی هم توانست مسئله تحریم را به یک جایی برساند، چراکه اگر به آمارها در آن زمان نگاه کنیم خواهیم دید اتفاقات خیلی خوبی برای کشور افتاده است، لذا اگر بتوانیم بر مشکلات سیاسی خودمان چه در داخل و چه در خارج فائق شویم که پزشکیان گفتند این را پیگیری خواهند کرد، به نظرم میتوانیم در ۴ سالی که پیش رو داریم موفقیت دولت را ببینیم.