ساداتیان در گفت‌وگو با ایلنا:
آمریکا به دنبال مسیری برای کنار آمدن با ایران است/ جای پای روسیه در فراز و نشیب روابط ایران و غرب به خوبی دیده می‌شود
سفیر پیشین ایران در انگلیس گفت: آمریکایی‌ها راه‌هایی را می‌روند که بتوانند با ایران کنار بیایند اما اگر ببینند نمی‌توانند و با هیچ ساختار و سازمانی این توافق انجام نمی‌شود، به دلیل آنکه مثل اروپایی‌ها عضو برجام نیستند از همان ابتدا مکانیزم ماشه را فعال می‌کنند تا فشار را بر ایران افزایش دهند.
سیدجلال ساداتیان سفیر سابق ایران در انگلستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که اخیرا تروئیکای اروپایی با ده عضو غیر دائم شورای امنیت جلسه‌ای برای فعال کردن مکانسیم ماشه علیه ایران ترتیب دادند، تحلیل شما درباره این موضوع چیست، گفت: آقای احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور اسبق هرچه قطعنامه از سوی سازمان ملل و شورای امنیت می‌آمد، آنها را کاغذپاره می‌نامید. این کاغذپاره‌ها این همه هزینه روی دست کشور گذاشته و هنوز هم نتوانسته به روابط خارجی و سیاست خارجی ما سر و شکل بدهد. در حال حاضر هم همین روند وجود دارد. یعنی زمانی که دولت جدید آمد، در زمان قبل خود نگذاشتند آقای ظریف و عراقچی در دولت آقای روحانی برجام را به سرانجام برسانند و فکر می‌کردند خودشان می‌توانند این کار را انجام دهند اما نتوانستند.
وی افزود: آقای جوزپ بورل هم خلاقیتی به خرج داد و شروع کرد تا این کار را انجام دهد اما به او هم پاسخ مثبت داده نشد و نهایتا وضعیت به اینجا رسیده است که فشار اسرائیل بر همه، از جمله اتحادیه اروپا افزایش پیدا کرد و نگران این هستند که ایران به گریز هسته‌ای نزدیک شود. اخیرا آقای اولیانوف روسی، نماینده روسیه در وین مطرح کرد که غربی‌ها یعنی اروپا و آمریکا تلاش می‌کنند که کاری انجام دهند. همه این گفته‌ها نشان‌دهنده این است که نگرانی‌های آنها افزایش پیدا کرده و به دنبال این هستند که راهی را بیابند تا ایران را متوقف کنند. توقف برای اینکه ایران به گریز هسته‌ای نرسد.
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل تصریح کرد: این موضوع را در عین حال با تردید مطرح می‌کنم آنچه که چین آمد، ابتکار به خرج داد، ایران و عربستان را به هم نزدیک کرد، این نزدیکی از کانال غربی‌ها اتفاق نیفتاد و این موضوع قدری نگرانی‌های غربی‌ها را افزایش داده است و لذا آنها تلاش دارند که راهی پیدا کنند تا بتوانند بر ایران نفوذ کلام خودشان را حفظ کرده و ایران را متقاعد کنند که به شکلی مساله هسته‌ای خود را متوقف کند. چون ایران در این روندی که الان انجام می‌دهد، استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و میزان غنی‌سازی اورانیوم بالاتر را داشته و میزان ذخایری هم که داشت، افزایش پیدا کرده است. چون توافقی حاصل نشده در نتیجه این موارد را کماکان حفظ کرده است.
ساداتیان در ادامه گفت: همه این موارد جزو نگرانی‌هایی است که اروپایی‌ها ابراز می‌کنند و بنابراین در تلاش هستند تا راهی پیدا کنند که ببینند آیا میزان تحریم‌ها می‌تواند بر ایران تأثیرگذار باشد؟ چون ایران از سمت آمریکا در تحریم‌های یک‌جانبه و همچنین تحریم‌های اروپایی خیلی به نتیجه نرسیده و بعضی از کشورها خودشان را موظف می‌دانند که با ایران همکاری نکنند. اگر مکانیزم ماشه فعال شود، یعنی آن ۶ قطعنامه که ۴ قطعنامه آن لازم‌الاجرا برای همه دولت‌های عضو است، همه کشورهای دنیا را به این سمت خواهد برد که در تحریم‌ها علیه ایران شرکت کنند.
وی در پاسخ به این سوال که در اواخر سال ۱۴۰۰ از سوی آمریکا خبرهایی مبنی بر رسیدن به یک توافق موقت شنیده شد که ایران این موضوع را نپذیرفت. با توجه به اینکه مذاکرات در تعلیق است اما آمریکا همچنان بر حفظ روند دیپلماسی تاکید می‌کند. از طرف دیگر آمریکا بارها صحبت از تحریم می‌کند و از طرف دیگر به دنبال توافق است این رفتار دوگانه از سوی آمریکا ناشی از چیست، گفت: متن محکم همان برجام بود. وقتی به برجام نرسیدند. راه‌های دسترسی به آن محدود، متوقف یا مسدود شد. در نتیجه در تلاش بودند که راه‌هایی را باز کنند که این راه‌ها موقت یا محدود تلقی شده است.
وی افزود: آمریکا به دنبال تنش با ایران نبود اما بالاخره دعوا از یک‌جایی شروع شده است. اگر بخواهیم همه مسائل را مرور کنیم فراز و نشیب‌های عجیب و غریبی در روابط‌مان با غربی‌ها داریم و به ویژه جای پای روسیه خوب دیده می‌شود که در تلاش بودند ما به سمت آمریکا نرویم.
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل تصریح کرد: در حال حاضر هم داستان همین است که آمریکایی‌ها با توجه به قدرت ژئوپلیتیکی که ایران در منطقه دارد، به دنبال این هستند تا به شکلی با ایران بتوانند کنار بیایند. تا از اینکه ایران را به دامن روسیه و شرق بیندازند جلوگیری کنند. اما این دعواها به صورت روزمره دائما در کشاکش خود وجود دارد. یعنی طرفین چه کار می‌خواهند بکنند؟ ایران فکر می‌کند مستقل از آمریکا و غرب یعنی اروپا می‌تواند در صحنه بین‌الملل حضور داشته باشد و آنها هم در تلاش هستند که این اجازه را ندهند و تحرکات ایران را محدود کنند.
ساداتیان در ادامه گفت: به نظر می‌آید که این حالت، طبیعی است که طرفین هرکاری از دست‌شان بربیاید علیه طرف مقابل خود انجام می‌دهند. در تحریکاتی که اسرائیلی‌ها انجام می‌دهند، آنها به دنبال این هستند که جنگی را در ایران ساماندهی کنند تا مشارکت آمریکا در آن وجود داشته باشد ولی آمریکا پرهیز می‌کند و هر دلیلی ممکن است وجود داشته باشد. یکی از این دلایل این است که آمریکا نمی‌خواهد منطقه درگیر جنگ جدیدی باشد که به نفع روسیه و چین شود و خودش را درگیر جنگ کند.
سفیر سابق ایران در انگلستان در پاسخ به این سوال که در برجام این قرارداد وجود دارد که تحریم موشکی ایران برداشته خواهد شد. آیا آمریکا از این موضوع نگرانی دارد، گفت: خیر. بالاخره توان و ظرفیت موشکی و پهبادی ایران واقعیتی است که خود را نشان می‌دهد و تردیدی در آن نیست. آمریکایی‌ها هم این احتیاط را می‌کنند و بعد از ضرب‌شصت‌هایی که در حمله به پایگاه عین الاسد بعد از شهادت شهید سلیمانی دیدند خیلی‌ها توانمندی‌های ایران را ستایش کردند این موارد جزو واقعیت‌هایی است که وجود دارد و کسی آنها را نفی نمی‌کند و آنها این احتیاط را دارند که متحدین آنها در منطقه و در درگیری‌ها آسیبی نبینند.
وی افزود: اما این به معنای آن نیست که دست غربی‌ها و آمریکایی‌ها در این خصوص بسته است و نمی‌تواند با وجود توانمندی‌هایی که ایران دارد، لطمه‌ای به ایران وارد کند. آنها هم متقابلا توانمندی‌هایی را دارند که می‌توانند لطماتی وارد کنند. اما آمریکایی‌ها طبیعتا به عنوان کسی که مدعی اداره امور جهان است، فکر می‌کند اولویت کار برای او کدام است و در حال حاضر اولویت کاری آمریکا تمرکز بر مساله اوکراین علیه روسیه است که آنجا بتواند روسیه را به زانو زدن وادار کند. اگر جبهه جدیدی برای آمریکا باز شود، این جبهه را نمی‌پسندد. یک مقدار اگر از این زاویه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم آمریکایی‌ها راه‌هایی را می‌روند که بتوانند با ایران کنار بیایند اما اگر ببینند نمی‌توانند و با هیچ ساختار و سازمانی این توافق انجام نمی‌شود، به دلیل آنکه مثل اروپایی‌ها عضو برجام نیستند از همان ابتدا مکانیزم ماشه را فعال می‌کنند تا فشار را بر ایران افزایش دهند.
ساداتیان در پاسخ به این سوال که پیش بینی شما از روند آینده احیای برجام چیست و آیا برنامه جدیدی را شاهد خواهیم بود، گفت: اگر طرفین به ویژه ایران اراده‌ای برای توافق نداشته باشند، تردید نکنید که مکانیزم ماشه فعال شده و فشارهای اقتصادی علیه ایران افزایش پیدا می‌کند. اگر طرفین به سمت کاهش تنش بروند و به شکلی که قطعا همان برجام ۲۰۱۵ نخواهد بود و تغییراتی در آن ایجاد می‌شود، به توافق برسند، می‌شود نسبت به آینده امیدوار بود که کاهش تنش‌ها را داشته باشیم و نوعی همکاری‌های بین‌المللی شکل بگیرد.
سفیر سابق ایران در انگلیس در پاسخ به این سوال که آیا توافق ایران و عربستان را می‌توان در راستای توافق احیای برجام دانست یا این موضوع دیگری خواهد بود، گفت: نه اما این روند هم کمک می‌کند. بالاخره عناصر مختلفی در قضیه موثر هستند که یکی از آنها همین برقراری روابط با عربستان بود. وقتی تنش‌هایی که از عربستان تا یمن، لبنان، سوریه، عراق و افغانستان و جاهای مختلف وجود داشته، گام به گام حل و فصل شود می‌تواند در کاهش آن نگرانی کمک کند. اما اگر آنها نباشد و ایران به سمت هسته‌ای شدن پیش برود تردید نکنید عربستان، ترکیه و بعضی کشورهای دیگر هم به سمت هسته‌ای شدن پیش خواهند رفت.
