هشدار درباره شیوع HPVدر ایران / HPV ایدز نیست اما به خطرناکی آن است

اسمش آدم را یاد HIV می اندازد. ایدز نیست اما کمتر از ایدرز نمی تواند خطرناک باشد! پاپیلوما یا همانHPV؛ ویروسی جدید که محصول رفتارهای جنسی نوین است. در واقع HPV مثل HIV(ایدز) محصول برخی تغییرات وسیع اجتماعی و تغییر الگوهاست. درباره آن خیلی کم صحبت شده و خیلی نادر هستند افرادی که در ایران، این ویروس را بشناسند. حتی برخی پزشک ها و افراد متخصص هم اطلاعات زیادی راجع به آن ندارند. ویروسی که هر روز نه تنها منتقل که منتشر می شود، واژن، مقعد و ناحیه اوروفارنکس(قاعده زبان، پشت حلق، لوزه ها) از جمله نقاطی است که در بدن از خود نشانه ای به جا می گذارد و تبدیل به سرطان می شود.
می گویند در هر دو دقیقه هزار زن در جهان به دلیل سرطان دهانه رحم می میرد و ۷۵ درصد عامل ابتلا به این سرطان ویروس پاپیلوماست؛ زگیل دستگاه تناسلی. این بیماری از «روابط کنترل نشده» آغاز می شود. اگر تعداد پارتنرهای کسی زیاد باشد احتمال این که این ویروس را جذب و آن را منتقل کند خیلی بیشترمی شود. حتی اگر کسی ازدواج کرده یا فقط با یک نفر ارتباط جنسی دارد ولی همسرش شرکای جنسی متعدد داشته باشد، احتمال این که همسرش این ویروس را از پارتنرهایش بگیرد و به او منتقل کند وجود دارد.

سیر رو به رشد این ویروس چند سوال را در ذهن ما مطرح کرده است؛
- آیا امکانات پزشکی جامعه ما توان مقابله با این ویروس را ندارد؟
- قیمت بالای واکسن ها در پیگیری افراد برای واکسینه شدن چه قدر موثر است؟
- تغییرات رفتارهای اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی به ویژه در سال های اخیر تا چه حد در رشد این ویروس موثر بوده؟
- این رفتارها به چه صورتی بوده اند که باید ویروسی در جامعه ما رشد کند که محصول تعدد روابط جنسی یک فرد باشد؟
- در ایجاد روابط سالم جنسی، به لحاظ پزشکی و اجتماعی، جامعه و محدودیت هایش موثر است یا فرد؟
- فقر اقتصادی تا چه حد افراد - به ویژه خانم ها - را به سمت این روابط برای کسب درآمد می کشاند؟

یک جراح سرطان درباره hpv می گوید؛
دکتر محمد شیرخدا جراح سرطان می گوید hpv گروهی از ویروس ها است که پوست و مخاط مرطوب مثل مقعد، دهانه رحم، دهان و گلو را تحت تاثیر قرار می دهد.
به گفته او حدود ۱۰۰ نوع HPV وجود دارد که حدود ۴۰ نوع آن می تواند ناحیه تناسلی را درگیر کند: ویروس HPVقدرت سرایت بالایی دارد و عفونت ناحیه تناسلی با انواع خاص مانند نوع ۱۶ و ۱۸ آن می تواند باعثسرطان سرریکس یا زگیل تناسلی شود.
این فلوشیپ تخصصی انکولوژی، استفاده از کاندوم در تماس جنسی را سبب کاهش انتقال hpv می داند اما معتقد است که اثر پیشگیری کننده کامل ندارد زیرا HPVدر تمام مناطق اطراف ناحیه تناسلی و مقعد وجود دارد و کاندوم تمام این نواحی را پوشش نمی دهد.
در بسیاری از کشورهای غربی، واکسیناسیون علیه HPV از سال ۲۰۰۸ آغاز شده است. به گفته دکتر شیرخدا این واکسن در سنین ۱۲-۱۱ سالگی تجویز می شود و بسیار مهم است که بدانیم استفاده از واکسن هرگز جایگزین انجام تست پاپ اسمیر سالیانه(غربالگری) جهت تشخیص زودرس سرطان گردن رحم، نمی شود.
او با بیان این مطلب که جهت تشخیص HPV تست خونی وجود ندارد، می گوید حدود ۴۰ درصد مرگ هایی که بر اثر سرطان دهانه رحم ایجاد می شود با انجام واکسیناسیون قابل پیشگیری است ضمن این که واکسیناسیون علیه HPV تا بیست سال در فرد سبب پیشگیری است.

افرادی هم که ازدواج نکرده اند این ویروس را دارند
دکتر محمدحسن فانی سالک به طور قطع نمی تواند بگوید که این ویروس از چه زمانی به ایران آمده است. این متخصص و جراح زنان و زایمان به پیام نو می گوید: باید به این توجه کرد که این ویروس در حال حاضر به صورت خیلی زیادی در جامعه دیده می شود و در افرادی هم که هنوز ازدواج نکرده اند وجود دارد.
او از بیمارانی یاد می کند که همسرشان زن صیغه ای داشته و این ویروس را از آن فرد به همسر خود منتقل کرده اند و معتقد است که این ویروس همین طور در حال پخش شدن است.

در ایران، سرطان مقعد در سنین خیلی پایین شایع است
دکتر فانی سالک با بیان این که ویروس پاپیلوما(HPV) که در حال حاضر شایع ترین عامل سرطان دهانه رحم است، تیپ های مختلفی دارد به پیام نو می گوید: ما چهار نوع اصلی آن را می شناسیم؛ ۶،۱۱، ۱۶ و ۱۸ اما معتقد است چون بررسی خاصی در ایران پیرامون این موضوع وجود ندارد دقیقا نمی دانیم چه تیپ هایی از این ویروس در ایران وجود دارد و بیشتر بر روی تحقیقاتی که غربی ها انجام داده اند تکیه می کنیم.
او به ویروس های تیپ ۶ و ۱۱ اشاره می کند که سبب ایجاد زگیل دستگاه تناسلی می شوند و بدخیم نیستند اما انواع ۱۶ و ۱۸ زگیل های صاف و فلت ایجاد می کنند؛ زگیل هایی که روی سرویکس(دهانه رحم) قرار می گیرد و از نوع بدخیم هستند.
دکتر فانی سالک می گوید به این دلیل که این ویروس از راه مقاربت انتقال پیدا می کند در حال حاضر در ایران سرطان مقعد در سنین خیلی پایین شایع است و یکی از علل آن هم ویروس HPV است. ضمن این که شایع ترین عامل سرطان گلو و حنجره هم شناخته شده است.

انتقال از راه تماس پوستی
به گفته این متخصص و جراح زنان و زایمان، در ایران این طور جا افتاده که این ویروس از طریق تماس پوستی هم منتقل می شود اما با این که کتاب مرجع پزشکان می گوید که این ویروس می تواند از طریق پوست منتقل شود، به نظر می رسد که شرایط خاصی باید مهیا شود تا این ویروس از طریق پوست منتقل شود.
به اعتقاد او، در محیط واژن به این دلیل که مخاط است ویروس خیلی راحت می تواند وارد پوست شود در حالی که یک زگیل پوستی باید خراشیده شود و اگر صدمه ندیده باشد به راحتی نمی تواند از طریق پوست وارد بدن شود.

مرد می تواند هیچ علامت ظاهری نداشته باشد اما حامل این ویروس باشد
دکتر فانی سالک با اشاره به به زگیل های پوستی که می توانند همه جای بدن باشند، همه این زگیل ها را از نوع پاپیلوما می داند که یک فامیل ویروس هستند که در این میان، زگیل دستگاه تناسلی و تیپ های آن خاص هستند.
او می گوید: برای آقایان این زگیل می تواند روی آلت باشد اما محل اصلی آن در پروستات است و مرد می تواند هیچ علامت ظاهری نداشته باشد اما حامل این ویروس باشد و هر موقع که نزدیکی داشته باشد بتواند این ویروس را یه پارتنرش منتقل کند. ضمن این که همین زگیلی که در قسمت های تناسلی است اگر به پوست غیر محافظ برخورد کند می تواند در جاهای دیگر بدن مثل ران یا کشاله ران، بالای ناف و… گسترده شود.
مواردی که دکتر فانی سالک در ایران بیشتر دیده است، زگیل های بسیار کوچکی در قسمت واژن و ناحیه بیرونی دستگاه تناسلی است. اوپیام نو می گوید: در امریکا و انگلیسی ویروس های گل کلمی بسیار شایع هستند که درمانشان هم خیلی سخت است.
بیمارهای او که HPV تیپ های ریسکشان مثبت است تیپ ۵۳ هستند و او هنوز تیپ ۱۶ و ۸ در ایران ندیده است اما به گفته او تحقیقات خاصی در این زمینه وجود ندارد که بگوییم ما هم تیپ های سایر کشورها را داریم یا خیر.

یک نفر ممکن است نزدیکی داشته باشد و هنوز این ویروس را نگرفته باشد
دکتر فانی سالک بهترین راه حل را تزریق واکسن این ویروس می داند. او می گوید: آمار پنج ساله کمپانی تولیدکننده نشان می دهد این واکسن صد در صد به خانم ها ایمنی داده است. این واکسن را از نه سالگی می شود تزریق کرد و کسانی که نزدیکی نداشته اند تا سی سالگی می توانند از آن استفاه کند.
او با بیان این مطلب که در حال حاضر این واکسن برای آقایان هم توصیه می شود تا دیگر عامل انتقال نباشند، معتقد است کسانی که این ویروس را دارند باز هم واکسن زدن به آن ها کمک می کند به این دلیل که هم تیپ های دیگر این ویروس را نمی گیرند و هم واکسن کمک می کند تیپ های دیگر ویروس که در بدنشان موجود است، حدودی کاور شود. از نظر او، هنوز تحقیقی وجود ندارد که اگر شما یک تیپ ویروس را دارید و بالای سی سال هستید – بالای سی سال، واکسن آن ایمنی را که باید به شما نمی دهد - و نزدیکی داشته اید و این ویروس را گرفته اید، نباید این واکسن را تزریق کنید؛ یک نفر ممکن است نزدیکی داشته باشد و هنوز این ویروس را نگرفته باشد.

اگر دوباره نگیرید ممکن است آن را دفع کنید
اما این که این ویروس ممکن است دفع شود تا حدودی درست است. دکتر فانی سالک می گوید: در مطالعاتی که امریکن کالج انجام داد، ده هزار خانم را مورد بررسی قرار داده؛ در خانم هایی که زیر سی سال هستند اگر ظرف دو سال دوباره این ویروس را از کس دیگری نگرفته بودند، تا ۹۰ درصد این افراد، بدنشان توانسته بود ویروس را بدون هیچ واکسنی دفع کند و افرادی که دفع نکرده بودند به این علت بود که یک پارتنر دیگر داشتند.

در مدارس و کتاب های درسی هیچ اطلاعاتی از این ویروس موجود نیست
با توجه به آن چه دکتر فانی سالک می گوید، حدود دو تا سه سال است که واکسن این ویروس در ایران بیشتر شده؛ ۸۵۰ هزار تومان؛ هر سه واکسن. او به پیام نو می گوید مردم ایران، بسیار کم در جریان این ویروس هستند و حتی همکارهای خود من اطلاعات کاملی در این زمینه ندارند تا با بیمارانشان در این موارد مشاوره بدهند.
این متخصص زنان و زایمان با بیان این مطلب که ضایعه قابل مشاهده است، می گوید: در کشورهای توسعه یافته واکسن این ویروس اجباری شده و آگاهی در کتاب های درسی و مدارس آن ها وجود دارد اما متاسفانه در ایران چنین آگاهی ای وجود ندارد.

جوان ها بیشتر آگاه باشند
دکتر فانی سالک معتقد است برای کنترل این ویروس که خود را تغییر می دهد، شخص باید از پارتنرهایی که دارد آگاه باشد و این آگاهی باید بیشتر در جوان ها باشد. به این دلیل که تعداد پارتنرها در سنینی پایین بیشتر دیده می شود، این ویروس هم در سنین پایین بیشتر مشاهده می شود.

استفاده از کاندوم در کشور ما هنوز جا نیافتاده
او با بیان این مطلب که مشکل مرگ بر اساس ابتلا به سرطان دهانه رحم به دلیل ویروس نیست تاکید می کند که اشخاص پی گیر نیستند و برای درمان اقدام نمی کنند؛ درمان سرطان حنجره و گلو مقعد بسیار سخت تر از دهانه رحم است؛ اگر دهانه رحم زود تشخیص داده شود قابل درمان است؛ در حال حاضر به نظر می رسد تنها راه جلوگیری از انتقال آن استفاده از کاندوم است؛ متاسفانه استفاده از کاندوم در کشور ما هنوز جا نیافتاده؛ کاندوم نه تنها از HPV که می تواند از همه بیماری های مقاربتی هم جلوگیری می کند.

سن ابتلا به زمان ارتباط جنسی ربط دارد
وقتی راجع به عوامل دیگر ایجادکننده سرطان دهانه رحم و سن ابتلا از دکتر فانی می پرسیم او ۲۵ درصد سرطان های دهانه رحم را محصول عوامل دیگری مثل رادیو تراپی، انتقال سرطان از جاهای دیگر نظیر رحم می داند ضمن این که سن ابتلا را به زمان ارتباط جنسی ربط می دهد بنابراین بعد از اولین تماس جنسی باید تا سه سال بعد افراد تست بدهند تا از عدم وجود این ویروس مطمئن شوند.

مادری که این ویروس را دارد سزارین کند
دکتر فانی سالک می گوید این ویروس از مادر به نوزاد هم می تواند منتقل بشود: کسی که این ویروس را دارد نباید زایمان طبیعی که باید سزارین کند چرا که نوزاد هنگام زایمان ترشحات واژن را می بلعد و این ویروس از راه دهان وارد بدن او می شود. بنابراین ویروس HPVیا از شریک جنسی و یا موقع زایمان از مادر به نوزاد منتقل می شود.

فرد hpv مثبت، مستعد تبخال تناسلی، هپاتیت و ایدز هم هست
به گفته دکتر فانی سالک، آمار جهانی می گوید که چهل درصد مردم این ویروس را دارند. ویروسی در ایران به خصوص در خانم های جوان و حتی با یک بار نزدیکی هم می تواند منتقل شود. او می گوید اگر HPV در فردی مثبت باشد، باید تبخال تناسلی، هپاتیت، ایدز و.. را نیز برای او تست کرد به این دلیل که این ویروس ها معمولا به صورت گروهی منتقل می شوند.

نزدیکی های ناشناخته و عدم آگاهی کافی به پارتنر
ویروسی که حتی با یک بار رابطه جنسی هم می تواند منتقل شود، روز به روز دارد بیشتر می شود. دختر ۱۶ ساله ای را می شناسم که مبتلا شده. دختر جوان و زیبایی را هم که با یک بار رابطه جنسی از فردی که قرار بود با او ازدواج کند این ویروس را گرفت. حالا می گوید دیگر هیچ چیز برایش مهم نیست؛ با آدم های زیادی ارتباط دارد و پاپیلوما به رازی تبدیل شده پنهان در وجودش. رازی که هیچ کس نباید از وجودش باخبر شود.

غیر قانونی بودنش راههای کنترل را سخت می کند
متاسفانه در این نوبت نتوانستیم با دید جامعه شناسی به جنبه های اجتماعی و روانی این موضوع نگاه کنیم. این که سیر رفتاری، اجتماعی و روانی جامعه به چه صورت بوده که HPVرا تولید و مهم تر از آن بازتولید کرده. سوای بحثپزشکی روش های کنترل، این ویروس، در جوامعی که الگوی روابط جنسی آن ها تغییری ناگهانی نسبت به گذشته داشته از کدام گذرگاه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و روانی عبور می کند؟ اما در هزارتوی سوال های زیاد که این ویروس تازه نفس درباره این که چه شد که به جامعه ما آمد و حالا دارد با سرعت، خودش را زیاد می کند، یک چیز دیگر هم در ته ذهن می ماند که ناگفته مانده؛ در کشوری که روابط جنسی پیش از ازدواج، غیر مشروع و غیر قانونی است، شاید راه های کنترل ویروسی هم که از لا به لای این روابط سر بر آورده بسیار سخت باشد.