دلایل و ابعاد بحران سیاسی در آلمان و انتخابات زودهنگام/ احتمال تشکیل دولت ائتلافی از راست و چپ میانه

سید نادر نوربخش، کارشناس‌ارشد مسائل اروپا با اشاره به مشخص شدن موعد برگزاری انتخابات زودهنگام آلمان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: خروج یکی از سه حزب ائتلاف حاکم، صحنه سیاسی آلمان را با بحران مواجه کرده است. باید توجه داشت نظام سیاسی آلمان از نوع پارلمانی است و قوه مجریه مشروعیت خود را از طریق قوه مقننه یا همان پارلمان به دست می‌آورد، لذا میزان آرای احزاب در انتخابات پارلمانی و چگونگی توافق میان آنها  به طور معمول معیار اصلی برای تشکیل دولت فدرال است. از نظر تاریخی آلمان فدرال به طور سنتی در مقایسه با نظام‌های دیگر با ساختار پارلمانی دارای ثبات سیاسی بیشتری بوده و معمولاً دولت‌ها تا پایان دوره خود به فعالیت ادامه می‌دهند. برای مثال کافی است این کشور را با ایتالیا مقایسه کنیم که سابقه طولانی در بر هم خوردن ائتلاف‌ها و برگزاری انتخابات زودهنگام داشته، با این وجود بحران سیاسی اخیر نشان از تغییر این رویه دارد.

وی ادامه داد: دولت ائتلافی آلمان برگرفته شده از مشارکت سه حزب سوسیال دموکرات، سبزها و دموکرات‌های آزاد بود که به دلیل شباهت رنگ نماد احزاب مذکور با نام ائتلاف چراغ راهنمایی هم شناخته می‌شد. اختلاف اولاف شولتز، صدراعظم آلمان با کریستین لیندنر وزیر دارایی خود، بر سر سیاست‌های اقتصادی و بودجه امری بود که منجر به برکناری وی شد و این رخداد مهم به معنای خروج حزب دموکرات‌های آزاد FDP (لیبرال) از دولت ائتلافی آلمان محسوب شده و منجر به فروپاشی دولت شد؛ به طوریکه در حال حاضر حزب سوسیال دموکرات شولتز تنها با حزب سبزها در دولت اقلیت باقی مانده است. این بحران در زمانی رخ می‌دهد که آلمان با چالش‌های متعددی از جمله مشکلات اقتصادی، فشارهای سیاسی داخلی و تغییرات در صحنه بین‌المللی از جمله پیروزی مجدد ترامپ در ایالات متحده روبه‌رو است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در صورت شکست شولتز در گرفتن رأی اعتماد، پارلمان کنونی در ۱۶ دسامبر رسماً منحل خواهد شد. انتخابات زودهنگام نیز  برای۲۳  فوریه ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است هرچند نگرانی‌هایی برای برنامه‌ریزی و برگزاری آن در زمستان وجود دارد. بر اساس نظرسنجی‌های اخیر، در حال حاضر اتحادیه احزاب مسیحی  CDU/CSU (راست میانه)  با ۳۲ درصد پیشتاز است و حزب راست رادیکال AfD حدود ۲۰ درصد آرا را دارد، این در حالی است که میزان محبوبیت احزاب حاکم در دولت اخیر ائتلافی شولتز به شکل کم سابقه‌ای کاهش پیدا کرده است. به علاوه این انشعاب چندی پیش حزب واگنکنشت از طیف چپ آلمان، جریان سیاسی جدید ضدمهاجری را هرچند کوچک در چپ افراطی ایجاد کرده است. با همه اینها احتمال تشکیل دولت به شکل ائتلاف بزرگ بین دو حزب اصلی یعنی CDU (راست میانه) با SPD (چپ میانه) هم وجود خواهد داشت.

وی در پایان در پاسخ به این پرسش که فروپاشی دولت ائتلافی در برلین چه پیامدهایی در عرصه سیاست داخلی و خارجی آلمان خواهد داشت، خاطرنشان کرد: عدم ثبات سیاسی می‌تواند به تقویت احزاب مخالف مانند حزب آلترناتیو برای آلمان (AFD) منجر شده از سویی هم تورم و مشکلات اقتصادی همزمان با رقابت فزاینده با چین و تضعیف محور فرانسه - آلمان  به ضعف رهبری در اتحادیه اروپا ختم شود. از سویی هم آلمان دومین کمک‌کننده نظامی به اوکراین پس از آمریکا است و سرنوشت جنگ روسیه و اوکراین در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.