پرکاربردترین ماشین آلات ساختمانی

قبل از اینکه به معرفی پرکاربردترین ماشین آلات ساختمانی بپردازیم، لازم است این نکته مهم اشاره کنیم که استفاده و بکارگیری انواع ماشین آلات ساختمانی نسبت به کارایی آن موقعیت کاری، نقش بسزایی در پیشبرد اهداف کاری و پروژه های ساختمانی ما دارد، بنابر همین اصل، باید با آشنایی کامل از نحوه کار با آنها انتخاب بهتری برای استفاده در کار و پروژه ها داشته باشیم
تراک میکسر یا کامیون مخلوط کن بتن
تراک میکسر در واقع کامیونهای مخصوصی جهت حمل بتن از محل تولید که معمولاً کارخانهها و کارگاههای تولید بتن یا از محوطه پروژههای ساخت و ساز به محل بتنریزی مورد استفاده قرار میگیرند. این کامیونها با قرارگیری زیرِ دستگاه بچینگ اقدام به بارگیری بتن میکنند و پس از طی مسافتی نسبت به تخلیه آن در محل مورد نظر اقدام میشود.
تراک میکسر نه تنها در پروژههای ساختمانی بلکه در انواع مختلفی از پروژههای عمرانی همچون پل سازی بسیار به کار گرفته میشوند. کامیونهای حمل و مخلوط کن بتن از جمله تجهیزات بسیار کاربردی در صنعت ساختوساز به شمار میروند اما تحت هر شرایطی نمیتوان از آنها استفاده کرد.
استفاده از تراک میکسرها بر اساس یک سری اصول صورت میگیرد. استفاده از تراک میکسرهای که صرفاً جهت حمل بتن مورد استفاده قرار میگیرند برای فاصله کوتاه مناسب هستند و حمل بتن در فواصل طولانی میتواند موجب از دست رفتن بتن شود.
در نقطه مقابل در صورت استفاده از تراک میکسرهایی که علاوه بر حمل، عمل مخلوط کردن را نیز انجام میدهند میتوان بتن را نسبت به مورد قبلی در فاصله دورتری تخلیه کرد. در هر صورت باید توجه داشت که تراک میکسرها نباید زیاد از محله تولید دور شوند. در صورتی که امکان افزایش مدت زمان حمل بتن به دلایل مختلف از جمله ترافیک سنگین وجود دارد، بهتر است که به صورت خشک به محل پروژه ساختمانی منتقل شود و در محل با آب مورد نیاز مخلوط شود.
دامپر:
دامپرها یکی از تجهیزات حمل بتن و سایر مصالح در کارگاهها در مقیاس کوچک و در مسافتهای محدود هستند. شیوۀ کار دامپرها شباهت زیادی با روش قدیمی استفاده از فرغون دارد، با این تفاوت که نیروی محرکۀ آنها بهجای عامل انسانی توسط موتور تأمین میشود که این خود موجب افزایش سرعت و حجم کار میگردد. دامپرها معمولاً در فواصل حمل پایین بهکار گرفته میشوند و در بیشتر موارد کارایی خوبی داشته و هزینۀ اولیۀ خود را بهزودی مستهلک میکنند.
برای حفظ بتن در حالت یکنواختی باید حداکثر دقت را در عمل حمل بتن از محل ساختهشدن تا محل مصرف بهکار برد و باید توجه داشت که در عین این کار اجزای متشکلۀ بتن دچار جداشدگی نشوند و مخلوط به حالت یکنواخت باقی بماند. برای انتقال بتن به محل مورداستفاده تجهیزات مختلفی میتواند مورداستفاده قرار بگیرد. انتخاب اینکه از چه نوع وسیلهای برای کار استفاده شود با توجه به عوامل متعددی از قبیل نوع و حجم کار، سرعت موردنیاز و دسترسی به تجهیزات تعیین میشود.
دامپرها امروزه در ظرفیتهای مختلفی تا نُه تن ساخته میشوند و موتور آنها نیز همانند بقیۀ وسایل نقلیه از نوع دیزلی میباشد، قدرت موتور این ماشینها بسته به ظرفیت متفاوت بوده و مصرف سوخت آنها نیز بسته به ظرفیت و نیز تکنولوژی مورداستفاده در موتور متغیر است.
بچینگ پلانت
بچینگ پلانت یا دستگاه تولید بتون آماده دستگاهی است که مواد تشکیل دهنده بتن را مخلوط و با هم ترکیب می نماید. بتن به محض آماده شدن به وسیله تراک میکسر به محل مورد نظر انتقال داده شده و در محل بتن ریزی استفاده می شود که این امر باعث صرفه جویی در زمان و هزینه می گردد.
در برخی موارد بچینگ پلانت به صورت موقت در یک پروژه بکار برده می شود نه به عنوان یک دستگاه دائمی. در این گونه موارد محل نصب بچینگ پلانت باید نزدیک محل بتن ریزی باشد، هدف از این کار استفاده بهینه از زمان و مکان است به طوری که به سهولت بتوان از بتن ترکیب شده استفاده کرده و از هرگونه تاخیری در فرایند ساخت و ساز جلوگیری به عمل آورد.
هر بچینگ پلانت در صورت نیاز به یک میکسر برای ترکیب کردن مصالح، آب، سیمان و سایر ترکیبات دارد که سایز آن متناسب با پروژه در حال احداث تعیین می گردد.
علاوه بر میکسر، هر بچینگ پلانت دارای یک فیدر توزین مصالح می باشد که برای ذخیره مصالح و توزین دقیق هر کدام از آن ها به کار گرفته می شود. با استفاده از این سیستم می توان بتنی مستحکم و مطابق با اصول ساختمان سازی تولید نمود.
انواع بچینگ بر اساس جریان مواد:
الف) ایستگاه پیمانه کردن عمودی
ب) بچینگ های افقی(رو به بالا)
کامیون یا کشنده
کامیون یکی از ماشین آلات عمرانی به حساب می آید که اغلب اهمیت آن نادیده گرفته می شود. استفاده از کامیون جهت جابجایی مصالح، ضایعات و نخاله ها و غیره متداول می باشد. جالب است بدانید که کشنده یا کامیون توان جابجایی و حمل بار تا 6 تن را دارا می باشند.انواع گوناگون کشنده یا کامیون در بازار موجود می باشند؛ که مجموعه های مختلف بر اساس نیازشان آن را به خدمت می گمارند.
برای راندن کشنده یا کامیون به گواهینامه های بالای بیست تن نیاز می باشد.
اندازه و تعداد کامیون ها برای برقراری تعادل با بازده حفارها بسیار حائز اهمیت است. اگر این تعادل برقرار نگردد، نه تنها سبب مشکلات اجرایی می شود بلکه هزینه حفاری و حمل مصالح نیز افزایش می یابد. پس از بارگیری کامیون، برای آنکه کامیون بعدی در موقعیت بارگیری قرار بگیرد، زمان کوتاه انتظار وجود خواهد داشت. به طور مسلم، هر چه اندازه کامیون بزرگتر باشد، زمان انتظار برای حفار کمتر می شود. بر عکس آن، هر چه اندازه کامیون کوچکتر باشد، زمان بارگیری کمتر شده و برای کامیون زمان انتظار کمتر می شود. اما تعیین اندازه بهینه کامیون بسیار مشکل بوده و به شرایط کارگاه بستگی دارد.
لودر
اصولاً لودر یا بیل بار کن یکی از مهمترین ماشین آلات ساختمانی می باشد که در انواع مختلفی طراحی و ساخته می شود. این ماشین از نظر شکل ظاهری به لودر معمولی، لودر معدن، آرم لودر (Arm liader) و اورهد لودر (overhead liader) تقسیم بندی می شود که به طور کلی در دو نوع چرخ لاستیکی و چرخ زنجیری که هر دو آنها به صورت هیدرولیکی کار می کنند ساخته شده است. همچنین لودر دارای جامهای مختلفی از قبیل: جامهای معمولی، جام سنگ گیر – جام سنگ گیر – جام کنده گیر – جام پوشال گیر و جام مواد سبک دانه و جام همه کاره است که هر کدام برای کار مشخص ساخته شده اند. همچنین دو نوع جام یکپارچه و چند پارچه وجود دارد که نوع چند پارچه آن دارای انعطاف پذیری بیشتری بوده می تواند مانند کلامشان جهت خاک برداری قائم مورد مورد استفاده قرار گیرد. همچنین نوع دیگری از جام وجود دارد که می تواند عمل تخلیه را از پهلو انجام دهد.
بدون اغراق لودرکاربردی ترین ماشین درانجام کارهای ساختمانی وعمرانی است این ماشین که در انداره های مختلف ساخته میشود به دلیل عملکرد وانعطاف پذیری زیادی که دارد و نیزبا تغییر جام می تواند بسیاری از کارها را انجام دهد.
لودر موارد استفاده بسیاری دارد که برخی از آنها عبارتند ازایجاد خاکریزها حفاری زیرزمین بناها پرکردن خندقها و خاکریزی اطراف لوله های کارگذاشته شده در کانالها بار کردن کامیونها حمل بتن به محل قالبها وبلند کردن و حمل مصالح ساختمانی .
به ماشین لودر میتوان انواع ملحقات را نصب کرد و کاربردهای دیگری ازآن گرفت نظیر برف روب، کانال کن، لوله بر، لوله گذار، جرثقیل لیفت تراک و …
انواع لودر
اصولا دو نوع لودر نصب شده روی تراکتور وجود دارد:
۱. لودر چرخ زنجیری
۲.لودر چرخ لاستیکی
بیل مکانیکی و هیدرولیکی
بیل در دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی در صنعت ساختمان سازی و پروژه های عمرانی به کار گرفته می شود. بیل های مکانیکی و هیدرولیکی برای انواع گودبرداری با عمق مختلف و بر روی انواع خاک کاربرد دارند. این نوع از ماشین آلات عمرانی به تنهایی قادر به حفر گودال بر روی بسترهای سخت سنگی نمی باشند. حفاری زمین های صخره ای و سنگی توسط بیل با کمک سایر ابزار و ماشین آلات حفاری از قبیل چکش هیدرولیکی، ریپر، مواد منفجره و … امکان پذیر است. بیل علاوه بر حفر کانال و گودال، می تواند خاک و سنگ های حاصل از حفاری را بار وسایل نقلیه نماید. پیش از انجام عملیات حفاری توسط بیل، لازم است محدوده سایت مورد نظر از انواع موانع طبیعی و انسانی پاکسازی گردد.
اجزای تشکیل دهنده ساختمان بیل:
۱- جام
۲- تیرک اصلی
۳- بازوی جام
۴- شاسی یا بدنه
بلدوزر:
بلدوزر تراکتوری است که در جلوی آن تیغه استفاده شده باشد.اندازه تراکتور براساس طول و ارتفاع تیغه متغییر می باشد.
بلدوزر معمولاً برای عملیات های خاکی در فواصل کوتاه قرار گرفته که به این فاصله ،فاصله عملیاتی گفته می شود.حداقل این فاصله ۸ متر و حداکثر آن ۱۰۰ متر می باشد.
لازم به ذکر است انتخاب صحیح تیغه،نوع ماشین و استفاده از بولدوز های پهلو به پهلو باعث بهبود عملکرد آن می شود.
جرثقیل
جرثقیل تشکیل شده از اطاق فرمان و یک تیر بلند مشبک وقلب جرثقیل و معمولا برای باند کردن اجسام سنگین وحرکت دادن آنها بکار میرود. با اتصال دستگاههای مختلف به انتهای تیر مشبک بلند جرثقیل می توان از استفاده های دیگری نمود. جرثقیل ها هم بر دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی می باشند که امروزه بیشتر هیدرولیکی می باشند.
کاربرد جرثقیل در پروژه های عمرانی:
- بتن ریزی بالاخص سازه های بلند مرتبه
- استفاده به عنوان بالابر
- تخلیه و بارگیری مصالح و لوازم
- کمک به اجرای اسکلت بتنی
- برپا نمودن اسکات فلزی
انواع جرثقیل :
جرثقیل های مرسوم امروزی عبارت اند از:
- جرثقیل برجی یا تاورکرین(Tower crane)
- جرثقیل های موبایل(ماشینی)
- جرثقیل های سقفی
- جرثقیل های دروازه ای
- جرثقیل های بازویی
- جرثقیل های آویز
- جرثقیل های خاص
مرجع : سایت بسپار | رسانه صنعت ساختمان – ارائه کننده خدمات آگهی و رپورتاژ ساختمانی