تورم با گرانی تفاوت دارد/ کمک اروپا منوط به تصویب FATF است/سکه 4 میلیونی و دلار 10 هزار تومانی نتیجه اجرای سیاست های غلط است

محمود جامساز ( اقتصاددان واستاد دانشگاه) در مورد افزایش قیمت‌ها در ماه‌های اخیر گفت: با وجود اعلام تورم  تک‌رقمی از سوی دولت،  تقریبا همه باور دارند که این نرخ با آن‌چه مردم در زندگی روزمره تجربه می کنند متفاوت است و این نرخ را بالاتر از نرخ رسمی می‌دانند. برای نمونه در چند روز اخیر شاهد افزایش 32 درصدی در قیمت گروه لبنیات بودیم.

وی ادامه داد: البته باید در نظر داشت که تورم موضوعی متفاوت از گرانی است. تورم مقایسه سطح قیمت‌ها فعلی نسبت به سال پایه است و معمولا از شاخص قیمتی مصرف‌کننده ( CPI ) استفاده می شود که افزایش آن هزینه‌های زندگی را تغییر می دهد، در حالی‌که گرانی از مقایسه سطح قیمت با سطح درآمد به دست می‌آید، یعنی قدرت خرید پایین است و نمی‌توان اقلام  مورد نیاز را خریداری کرد، در این صورت شاید با قیمت‌های مناسب هم خانوارها قدرت خرید آن را نداشته باشند.

وی در مورد تاثیر عوامل داخلی و خارجی بر نرخ تورم در ماه‌های آینده گفت: سیاست‌های اشتباه داخلی باعث افزایش قیمت سکه به 4 میلیون تومان و افزایش نرخ ارز از 4 هزار تومان به 10 هزار تومان شده است. از سویی عوامل خارجی مانند شروع تحریم‌ها از 13 مرداد و فاز دوم آن از 13 ابان می تواند نرخ تورم در ماه‌های پیشرو را تحت تاثیر قرار دهد.

جامساز ادامه داد: باید توجه داشت که سایر اقدامات ایران می تواند این نرخ را تحت تاثیر قرار دهد. برای نمونه کمک‌های اروپایی‌ها منوط به شفافیت مالی و تصویب FATF  است که عدم عضویت در آن به مانند خروج ایران از برجام برای اروپایی‌ها است.

وی در مورد اهمیت شفاف‌سازی مالی و تبعیت از قوانین بین‌المللی در این زمینه گفت: ایران مانند سایر کشور ها باید گردش مالی خود را شفاف کند و در برابر پولشویی ایستادگی کند تا نشان دهنده حسن نیت ایران   باشد. هرچند اروپایی ها خواهان برجام هستند اما خروج امریکا از برجام  آنها را نیز با مشکل روبرو کرده است.

این کارشناس اقتصادی افزود: در این شرایط بزرگترین مشکل را می توان اختلال در مرادات بانکی دانست، به طوری که بانک‌های معتبر و حتی کوچک خارجی بیم آن دارند که مورد جریمه سنگین امریکا قرار بگیرند.

جامساز تصریح کرد: هرچند که برای تسهیل مبادلات بانکی و پولی اقداماتی مانند تشکیل بانک سرمایه‌گذاری اروپا از سوی اتحادیه اروپا صورت گرفت و یا تصمیم گرفته شد که مراودات بانکی از طریق بانک مرکزی کشورهای آلمان، انگلستان و فرانسه انجام شود، اما به نظر می رسد که این تصمیمات به احتمال زیاد وارد حوزه‌ی عمل نخواهند شد.

وی با اشاره به نقش امارات در دور زدن تحریم‌های گذشته گفت: در گذشته امارات متحده عربی به عنوان کانالی برای دور زدن تحریم‌ها به شمار می‌رفت که  در شرایط کنونی این پایگاه را از دست داده ایم. حتی کشورهایی مانند نیجریه و کنیا که پیش از این محل سرمایه گذاری ایران بود  نمی‌توانند کمکی در جهت رفع تحریم‌ها انجام دهند.

جامساز تصریح کرد: می‌توان متصور شد که با ایجاد مشکل در دریافت درآمدهای ارزی حاصل از نفت یا مبادله نفت با کالا که در مورد روسیه مطرح شده است، درآمدهای ارزی کاهش و ارزش ریال سقوط کند که این باعث کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران نیز می شود و می تواند تبعات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داشته باشد.

این کارشناس در مورد اهمیت هدایت نقدینگی به سمت تولید گفت: در شرایط بی ثباتی و نااطمینانی تمایل و گرایش مردم برای  خرید سکه و ارز نسبت به سرمایه‌گذاری در تولید بیشتر است. مگر این که دولت و بانک مرکزی عزم جدی برای تدوین سیاست‌های لازم برای هدایت نقدینگی را داشته باشد.

وی ادامه داد: وجود تنگناهای مالی در تولید می‌تواند متغیر اشتغال را نیز تحت تاثیر قرار دهد که بالطبع پیامدهای اقتصادی و اجتماعی خواهد داشت.

جامساز اظهار داشت: باید توجه داشت که مردم ایران مردمی صلح طلب هستند. دیپلماسی ما هم باید در راستای برقراری ارتباط منطقی با حفظ منافع ملی باشد تا به ارامش اجتماعی و رشد اقتصادی منجر شود و این بار بر دوش دستگاه دیپلماسی کشور است.

وی گفت: با همکاری اروپا می توان بخشی از توطئه‌های امریکا را خنثی کرد  و به نظرم روسیه و چین نمی توانند زیاد قابل اتکا باشند، در حالی که اروپایی ها به عنوان شرکای سابق ما مطرح هستند.