تمام خانه‌های تهران مشکل ایمنی دارند/ مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و مدارس ناایمن رها شده است/ مقاوم‌سازی بناها با هزینه‌های هنگفت امروز ممکن نیست

رضا کرمی‌محمدی (رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران) ‌‌در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا،‌ با اشاره به اینکه لزوم و اهمیت مدیریت بحران همیشه در هنگام وقوع آن مطرح می‌شود، از هماهنگی بین ارگان‌ها به عنوان یکی از مهمترین موضوعات در این زمینه یاد کرد و گفت: این هماهنگی شامل فعالیت بسیاری از بخش‌های مختلف همچون رسانه‌های تصویری و نوشتاری، فضای مجازی و ارگان‌های مسئول از جمله آب و فاضلاب،‌ برق،‌ گاز و غیره می‌شود.

کرمی‌محمدی با تاکید بر اینکه باید قبل از وقوع بحران وظایف خود را به درستی بدانیم و تکالیف از پیش مشخص شده باشد، اظهار داشت: در این مورد مانند سایر زمینه‌های مدیریت بحران در کشور و در شهر می‌توان با ۲۰ درصد هزینه به ۸۰ درصد نتایج رسید. یکی از فعالیت‌های کم‌هزینه و پرفایده آموزش عمومی با کمک گرفتن از رسانه‌ها برای بالابردن اطلاعات و آموزش‌هایی است که مردم باید داشته باشند.

وی با تاکید بر اهمیت توجه به آمادگی شهروندان در هنگام وقوع بحران ضمن اشاره‌ به تجربیات موفق کشورهایی که بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی در آنها بیشتر رخ می‌دهد، گفت: در کشورهایی که در معرض بحران هستند،‌ عکس‌العمل‌های مردم در ساعات اولیه وقوع بحران می‌تواند شدت فجایع و اتفاقاتی که رخ داده را کاهش دهد، به شرطی که آموزش‌های لازم را دیده باشند.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران افزود: در بین مردم ما ‌حتی نخبگان دانشگاهی و مدیران نیز اطلاعات کافی در ارتباط با اقداماتفوری در حین وقوع بحران ندارند، در نتیجه ما سعی می‌کنیم موضوعات آموزشی را مردمی‌تر کنیم تا دستاوردهای بیشتری از این نظر  داشته باشیم.

مدیریت بحران در هنگام وقوع بحران، بحران‌زده است

وی در پاسخ به این پرسش که چرا در هنگام وقوع بحران همه دستگاه‌ها دخالت می‌کنند، با اشاره به اینکه مدیریت بحران در هنگام وقوع بحران، ‌بحران‌زده است‌، از عدم هماهنگی بین سازمانی در ‌پاسخگویی، در کنار ضعف قوانین و مشخص نبودن تکالیف به عنوان بخشی از نقاط ضعف یاد کرد و افزود: این مساله کاملا مشهود است که مسئولیت‌ها بین دستگاه‌های مختلف تقسیم شده و موضوعی با عنوان مدیریت واحد حادثه نداریم. با این حال با توجه به سطح‌بندی حادثه و حوزه مسئولیت قانونی تعریف شده، سازمان مدیریت بحران تهران وظایفی را بر عهده داشته است که اقدامات انجام گرفته در چارچوب این وظایف تعریف شده است.

امتیازات گروه‌های داوطلبی برای گروه‌های دوام لحاظ نمی‌شود

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت گروه‌های دوام با اشاره به اینکه تشکیل این گروه بر اساس پیشنهاد SDC  سوئیس انجام شد، گفت: تاکنون حدود ۱۰ هزار داوطلب در گروه‌های دوام عضو شده‌اند که بزرگترین گروه داوطلبی در سطح تهران است. برنامه شهر آماده نیز امسال با استفاده از این قابلیت در راستای تقویت این گروه‌ها شکل گرفته تا شهروندان بیشتری بتوانند در این گروه‌های داوطلبی مشارکت داشته باشند، اما مشکل این است که از یک طرف امتیازاتی که به طور کلی برای گروه‌های داوطلبی در نظر گرفته می‌شود، برای گروه‌ دوام در نظر گرفته نشده و در تلاش هستیم تا در این زمینه اقدامات موثری انجام دهیم، از سوی دیگر باید بتوانیم گروه‌های موجود را سازماندهی مجدد کرده و با افزایش تعداد، آموزش آنها را نیز تعمیق بخشیم.

سازمان ورزش باید سوله‌های مدیریت بحران را پس دهد

وی درباره تغییر کاربری پایگاه‌های مدیریت بحران و استفاده ورزشی از آنها نیز گفت: این پایگاه‌ها دارای دو بخش هستند. قسمتی از آن شامل فضای سالن می‌شود، یک قسمت نیز اداری است. بخش سالن هم در پایگاه‌های ویژه ما به دو قسمت تبدیل شده که ‌یک بخش آن فضای عمومی و بخش دیگر آن انبار است که در آنجا تعدادی از اقلامی که در هنگام وقوع بحران مورد نیاز است، نگهداری می‌شود، این بخش در تمام پایگاه‌های ویژه ثابت است و سازمان ورزش نیز در اینگونه پایگاه‌ها حضور ندارد.

اکنون در حال مذاکره در خصوص تخلیه تدریجی پایگاه‌های  مدیریت بحران و حضور تدریجی نیروهای مدیریت بحران در آنها هستیم.

کرمی‌محمدی تاکید کرد: پایگاه‌های دیگر که تعدادی از آنها در اختیار سازمان ورزش قرار دارد، هنگام وقوع بحران تخلیه می‌شود و کاملا در اختیار ما قرار می‌گیرد. البته در حال حاضر در حال مذاکره در خصوص تخلیه تدریجی این پایگاه‌ها و حضور تدریجی نیروهای مدیریت بحران در آنها هستیم.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران در پاسخ به این سوال که چرا نتوانتستید این پایگاه‌ها را حفظ کنید؟ گفت: این موضوع سال‌ها پیش رخ داده و تصمیم مدیریت شهری در آن زمان این بوده که با توجه به اهمیت ورزش بانوان بخشی از فضای پایگاه‌های مدیریت بحران به این منظور استفاده شود، در نتیجه بدون اینکه هیچ عوایدی هم برای مدیریت بحران داشته باشد، تعدادی از پایگاه‌ها در اختیار سازمان ورزش قرار گرفته است.

وی افزود: طبق مصوبه شورای شهر این اماکن باید بازپس داده شوند، اما از آنجایی که مساله حساسی است و تقریبا جای دیگری برای ورزش بانوان در شهر ایجاد نشده است،‌ سعی می‌شود در تعامل با سازمان ورزش، بخشی از فضای سالن پایگاه‌ها را  به طور موقت در اختیار آنها قرار دهیم،‌ اما ضروری است کارکرد این پایگاه‌ها در زمان بحران حفظ شود و نیروهای ما در آنجا حضور داشته باشند.

کرمی‌محمدی در پاسخ به این پرسش که پس در چنین وضعیتی هنگام بحران چه می‌کنید؟ گفت: شاید به نفع مردم نباشد که فضاهای اینگونه را برای زمانی که ممکن است، بحرانی پیش آید، خالی گذاشت. به علاوه مردمی که از این پایگاه‌ها- البته نه انبار آن- استفاده می‌کنند، بخشی از ساکنان این شهر هستند و حضورشان در پایگاه‌ها در زمان وقوع بحران، ‌بهتر از این است که در جای دیگری باشند و اتفاقی برای آنها رخ دهد. در نتیجه از این بابت مشکلی نیست‌، اما زمانی که الزامات ما را رعایت نمی‌کنند،‌ یعنی نحوه استفاده از این اماکن به گونه‌ای باشد که به عنوان مثال نتوانیم در هنگام وقوع بحران از تجهیزات استفاده کنیم، مشکل ایجاد می‌شود. در نتیجه برای رفع مشکلات احتمالی، سازمان ورزش باید قبول کند که این فضاها را در زمان بحران در اختیار ما قرار دهد.

اختیارات ما محدود است

کرمی‌محمدی در ادامه درباره اقلام امدادی موجود در این پایگاه‌ها تصریح کرد: اکنون چیزی به اسم موادغذایی در پایگاه‌های مدیریت بحران شهر تهران نداریم. وسایلی که اکنون در این پایگاه‌ها قرار دارد، شامل تجهیزات آواربرداری، امداد و نجات، چادر، موتور برق و موارد محدودی از این دست می‌شود. با استفاده از این تجهیزات محدود در صورتی که ۳۰۰ یا ۴۰۰ نفر درگیر حادثه شوند، می‌توانیم آنها را مدیریت کنیم و اگر تعداد زیاد شود،‌ از عهده ما خارج می‌شود. اختیارات ما محدود است و بیش از این میزان به سطوح بالای امنیتی باز می‌گردد که تصمیم‌گیری درباره آن تفاوت دارد.

وی در ادامه افزود: مدیریت بحران شهرداری تهران ابزار و تجهیزات محدودی دارد که برای بحران‌هایی با ابعاد کوچک قابل استفاده است. در قانون قبلی ذکر شده که شهرداری موظف است برای بحران‌هایی که تا سقف  ۳۰۰ نفر انسان را تحت الشعاع قرار می‌دهد، ورود کند و بیش از این در سطح ملی قرار می‌گیرد. برای مثال در پلاسکو با توجه به تعداد نفراتی که درگیر شدند، مسئولیت ‌بر عهده ما بود. ‌در واقع حدودی که در حیطه اختیارات ما قرار گرفته‌ در این سقف است. البته ما وظیفه خود را به این تعداد محدود نمی‌کنیم و برای بحران‌های بزرگ هم کارمان را انجام می‌دهیم.

  موادغذایی در پایگاه‌های مدیریت بحران شهر تهران نداریم و وسایلی که اکنون در این پایگاه‌ها قرار دارد، فقط شامل تجهیزات آواربرداری، امداد و نجات، چادر، موتور برق و موارد محدودی از این دست است.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، در ادامه با ذکر مثالی این مورد را توضیح داد و افزود: در حال بروزرسانی لرزه‌نگارها و شتاب‌نگارها هستیم تا بتوانیم با توجه به اطلاعاتی که در هنگام وقوع زلزله به مرکز ارسال می‌کنند،‌ ارزیابی‌های اولیه را انجام داده تا به سرعت متوجه شویم کدام قسمت شهر بیشتر خسارت دیده و نیازمند ارسال نیروهای امدادی است.

وی در ادامه افزود: با راه‌اندازی این سامانه می‌توان وضعیت مناطق مختلف را بررسی کرد و اولویت‌ها را برای رسیدگی به سرعت مشخص کرد؛ ما در سازمان مدیریت بحران شهرداری این کار را انجام می‌دهیم. با اضافه شدن حدود ۸۰ شتاب نگار دیگر به مجموعه شتاب نگارهای کنونی سامانه تخمین خسارت تا دو سال دیگر به ۱۰۰ شتاب نگار  مجهز خواهد شد.

کرمی‌محمدی به وضعیت سازه‌ها نیز  که نسبت به ده سال پیش خیلی تغییر کرده اشاره کرد و گفت: ما ارزیابی سازه‌ها را وارد نرم افزار می‌کنیم تا ببینیم ساختمان‌های منطقه  در اثر وقوع یک زلزله و شتاب‌هایی که از نقاط مختلف شهر دریافت می‌شود، چقدر آسیب می‌بینند و تلفات در کجا بیشتر است و بعد می‌توانیم این اطلاعات را در اختیار ارگان‌های دیگر هم قرار دهیم که بخشی از کار ما در ستاد مدیریت بحران است. در بحث سیلاب هم در حال انجام کار مشابهی هستیم تا بتوانیم قبل از وقوع سیلاب هشدار دهیم تا دیگر شاهد خسارات و تلفات در سیل‌های ویرانگری چون سیل سال ۶۶ در تجریش نباشیم.

نصب دکل‌های خودایستا ۸۰ میلیارد تومان بودجه می‌خواهد

وی در پاسخ به این پرسش که چرا مدیریت بحران در شهر تهران طی ده سال گذشته با وجود ۵ هزار میلیارد تومان هزینه، خروجی چندان نداشته است؟ گفت: عدد ۵ هزار میلیارد درست نیست،‌ زیرا در سال گذشته و سال جاری بودجه ما در مجموع ۱۵۰ میلیارد تومان بوده است. بودجه ۸۰ میلیاردی امسال نیز  خیلی کم است و بخش زیادی از آن به هزینه‌های جاری اختصاص می‌یابد.

کرمی‌محمدی در پاسخ به این سوال که بودجه مورد اشاره با اقداماتی که این ستاد در دست انجام دارد، متناسب نیست، گفت: بودجه ما کم است،‌ اما اینجا سازمان مدیریت بحران است و جنبه مدیریتی دارد‌. این سازمان هماهنگ‌کننده است و اینکه کدام ارگان چه کاری باید انجام دهد را مشخص می‌کند.

وی در ادامه اظهار داشت: ما طرحی به نام دکل‌های خودایستا داریم که این دکل‌ها در زمان زلزله مقاوم هستند و به نحوی در سطح شهر نصب می‌شوند که به صورت اپتیک و رادیویی همدیگر را می‌بینند و می‌توانند با هم ارتباط داشته باشند. در حدود ۸۰ میلیارد تومان بودجه فقط برای نصب آن نیاز است.

بگذارید خیال شما را راحت کنم، ‌مدارس، بیمارستان‌ها، ‌خانه‌ها،‌ بافت‌های فرسوده،‌ ساختمان شهرداری‌، وزارتخانه‌ها و به عبارتی همه اینها دچار مشکل ایمنی هستند.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران در پاسخ به سوالی درباره ناایمن بودن ساختمان‌ برخی مدارس شهر تهران گفت: بگذارید خیال شما را از این جهت راحت کنم، ‌مدارس، بیمارستان‌ها، ‌خانه‌ها،‌ بافت‌های فرسوده،‌ ساختمان شهرداری‌، وزارتخانه‌ها و به عبارتی همه اینها دچار مشکل ایمنی هستند. از سال ۸۳ درگیر مقاوم‌سازی این ساختمان‌ها در شهر هستیم. تا الان هم کارهایی شده، ‌اما اکنون کار رها شده است. به ابعاد قضیه که نگاه کنید، می‌بینید این کار نیازمند هزینه بسیار هنگفتی است و با این وضعیت اقتصادی مقاوم‌سازی برای ما ممکن نیست، مگر آنکه بخش خصوصی با پول‌های دیگری این کار را انجام دهد، ‌وگرنه دولت و شهرداری توان این کار را ندارد.

کرمی‌محمدی در ادامه افزود: اما طرح‌های دیگری از جمله طرح بهسازی لرزه‌ای نسبی در بافت‌های فرسوده را در دست اجرا داریم‌ که حدود ده سال پیش روی آن کار شده و نتایج خیلی خوبی گرفته شده است. این مورد را با سازمان نوسازی شهرداری صحبت کردیم و قرار است به صورت پایلوت روی یکسری از خانه‌های بافت فرسوده انجام دهیم که ‌هم هزینه کمی دارد ‌و هم سریع انجام می‌شود.