عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با ایلنا:
ربط دادن پسماند به مافیا، شیوه‌ای ارعابی برای تداوم انحصار است
عضو شورای شهر تهران گفت: موضوع پسماند بسیار پیچیده‌تر از چیزی است که از بیرون به نظر می‌رسد، اما مساله تنها پیمانکار نیست، بلکه مساله به اصلاح یک سلسله مراتب و تغذیه شونده‌هایی در خود سیستم شهرداری هم باز می‌گردد.
الهام فخاری (عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران) در گفت‌گو با خبرنگار ایلنا در رابطه با مافیای پسماند گفت: من اصطلاح مافیا را به کار نمی‌برم، زیرا آنچه از آن به عنوان مافیا یاد می‌کنیم، رویه‌های غلط رسوب کرده است. اگر ذی‌نفعان و کسانی که از حواشی مساله پسماند تغذیه می‌کنند و منافع آنها به پسماند گره خورده است را شناسایی و لایه بندی کنیم، هیچ ضرورتی ندارد که به آنها انتصاب مافیایی بدهیم.
این عضو شورای شهر در ادامه اظهار داشت: برعکس مافیایی خطاب کردن به هدف آنها کمک می‌کند و باعث میشود فضا با یک شیوه ارعابی در انحصار این افراد نگه داشته شود. اما آنها حلقه‌های ذی‌نفع قدرتمندی هستند که ترجیح می‌دهند بازار و میدان در اختیار خودشان باشد.
وی با اشاره به آنکه شهرداری حتما می‌تواند با تنظیم روش‌هایی با آنها برخورد کند، تصریح کرد: به شیوه برد-برد و با کاستن از هزینه‌های اجتماعی همه اینها را می‌توان کاهش داد.
عضو شورای شهر تاکید کرد: لزوما با حذف برخی از حلقه‌ها مساله حل نمی‌شود، بلکه ابتدا باید میدان مساله را شناخت.
فخاری با اشاره به پروژه مطالعاتی طرح جامع مدیریت پسماند گفت: به رغم احترامی که برای پروژه مطالعاتی طراحی شده درخصوص مدیریت پسماند قائل هستم، اما یک پروژه یک ساله و دوساله لزوما پیش نیاز برخورد با مافیای پسماند نیست. در مرکز مطالعات شهرداری تهران به اندازه کافی سوابق پژوهشی وجود دارد و مدل‌های اجرایی شهری که در کشور اجرا شده است می‌تواند به عنوان پایلوت در مناطق تهران اجرا شود.
وی در ادامه افزود: بارها تکرار کردم و بازهم می‌گویم که اصفهان حداقل در بیست سال گذشته یک الگوی موفق در زمینه تفکیک از مبدا و جمع‌آوری مناسب پسماند است که توسط شهرداری اصفهان انجام میشود. در نتیجه این مساله نیازمند ابداع روش‌های جدید و یا تاسیسات فوق العاده پیچیده‌ای در گام‌های اولیه نیست و با یک اقدام هماهنگ و بین نهادی می‌توان مساله پسماند در شهر تهران را حل کرد.
فخاری با بیان اینکه این اقدام نیازمند کمک همگانی است، افزود: تمامی دستگاه‌ها باید این مساله را به عنوان یک کار ویژه تعریف و به آن بپردازند. پسماند در حال حاضر تنها وظیفه و مساله شهرداری تهران تلقی نمی‌شود زیرا حواشی و پیامدهای جانبی خاص خود را دارد.
وی در پاسخ به این سوال که مرکز مطالعات شهرداری اعلام کرده است طرح جامع مدیریت پسماند به امسال هم نمی‌رسد، گفت: از نظر مالی این طرح اجرا شده و شهرداری نرخ پسماند را بالاتر برده و این افزایش نرخ باعث شد تا پیمانکار از کارگر با قیمت ارزان و با وضعیت نامناسبی استفاده کند و صرفا به این مساله که چند کیلو پسماندی که باید تحویل دهد تا مبادله مالی با شهرداری صورت گیرد، محقق شود.
فخاری در ادامه با اشاره به اینکه پسماند مساله‌ای صرفا مالی برای شهر نیست، تصریح کرد: بخش مهمی از این مساله به زیرساخت‌های اجتماعی شهر باز می‌گردد و شهر می‌تواند با تغییر شیوه جمع‌آوری این مساله را جمع کند. از گزارش مرکز مطالعات اطلاع دارم و گفته‌‌اند مطالعات طرح جامع به امسال نمی‌رسد، مگر چند سال فرصت برای این تغییر بزرگ است که این طرح به سال جاری نمی‌رسد.
عضو شورای شهر تهران با بیان این نکته که طرح مدیریت پسماند، مدل اجرا شده قبلی دارد، افزود: درست است که یک بخش به فرهنگ‌سازی باز می‌گردد، اما وقتی تفکیک از مبدا هم انجام شود، برای تحویل دچار مشکل می‌شویم و باید در سیستم‌های جمع‌آوری بازنگری شود. از طرفی برای آنکه این وضعیتی که با توجه به مدل کار پیمانکاران در شهر وجود دارد جمع‌آوری شود، باید با پیمانکاران عمده و سرحلقه‌ها مذاکره شود و یک روش کم‌آسیب‌تر و کم‌هزینه‌تر لحاظ شود.
فخاری افزود: موضوع پسماند بسیار پیچیده‌تر از چیزی است که از بیرون به نظر می‌رسد، اما مساله تنها پیمانکار نیست، بلکه مساله به اصلاح یک سلسله مراتب و تغذیه شونده‌هایی در خود سیستم شهرداری هم باز می‌گردد.
وی افزود: تغییرات مدیریتی در سازمان پسماند در ماه گذشته رخ داده است و امیدواریم ریاست جدید کاری کنند که فضای سازمانی و فضای عملکردی در این مجموعه تغییر کند. این نکته درست است و بخشی از این مساله به مدل‌های کاری و نظارتی و تعریف شیوه مطالبه‌گری شهرداری باز می‌گردد و بخشی نیز به پیمانکارانی که به نوعی به صورت بی‌رقیب و یا انحصاری در این موضوع فعال هستند باز می‌گردد که باعث شد وضعیت به شیوه‌ای که اکنون می‌بینیم تداوم یابد.
فخاری در پایان خاطرنشان کرد: شهرداری می‌تواند از پیمانکارانی با مدل‌ها و سبک‌های جدید برای همکاری استفاده کند که سبک متفاوتی در مدل جمع‌آوری پسماند دارند. به علاوه این ورود شهرداری و ایجاد تحول نیز کمک می‌کند که پیمانکاران و افراد فعال در این حوزه، خود را با شرایط سازگار کند، نه اینکه شهر با شرایط پیمانکار و یا وضعیت فعلی شهرداری و رابطه با پیمانکار وفق پیدا کند. بلکه پیمانکار خود را با وظایف شهرداری تطبیق دهد.
