الگوی حکمرانی آموزش و پرورش باید تدوین شود

به گزارش ایلنا از مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه در این نشست با تبریک حلول ماه مبارک رمضان اظهار کرد: در طول عمر دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شاهد دستاوردهای زیادی در حوزه‌های علم و فرهنگ بوده‌ایم. زمانی که ستاد انقلاب فرهنگی ایجاد شد سیاستگذاری در دانشگاه‌ها مدّ نظر بود اما در ادامه که شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده مقوله فرهنگ نیز به دانشگاه اضافه شد. در ادامه اسنادی نظیر سند دانشگاه اسلامی، نقشه جامع علمی کشور، سند مهندسی فرهنگی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نوشته شد. 

وی با اشاره به دوره جدید فعالیت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: در این دوره چند تغییر و تکامل ایجاد و باعث شد از سند بسندگی فاصله بگیریم، به همین خاطر لازم بود نگاه قرارگاهی در شورا شکل گیرد، در حال حاضر دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی چهار ستاد علم و فناوری، فرهنگی و اجتماعی، تعلیم و تربیت و خانواده و زنان دارد که ذیل آن‌ها میزهایی تعریف شده است و هر میزی ناظر به موضوعی، به فعالیت می‌پردازد، در ستادها چهار وظیفه راه بینی و رصد، راهبردی یا تدوین سیاست‌ها، راهبری و راه‌سنجی دنبال می‌شود. 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی متذکّر شد: در خارج از شورای عالی انقلاب فرهنگی مراکز متعدد، کار رصدی انجام می‌دادند که با تشکیل مرکز ستادی رصد توانستیم با این رصدخانه‌ها ارتباط داشته باشیم و گزارش‌های آن‌ها را مورد استفاده قرار دهیم. از طرفی اتاق وضعیت فرهنگ و علم را در این مرکز راه‌اندازی کردیم تا وضعیت مراکز علم و فناوری و فرهنگ را در کشور مورد بررسی قرار دهیم. 

استاد خسروپناه بیان کرد: در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی وزرا نسبت به مصوبات گزارش می‌دهند ارتباط خوبی با فعالان مردمی در ستاد تعلیم و تربیت و ستاد فرهنگی – اجتماعی برقرار کرده‌ایم، هیئت‌های اندیشه‌ورز با حضور استادان تشکیل داده‌ایم که با ستاد علم و فناوری و نوآوری ارتباط دارند. 

وی ادامه داد: ایراد اصلی در مقوله‌هایی نظیر تعلیم و تربیت، فرهنگ، آسیب‌های اجتماعی، نخبگانی و آموزش عالی به حکمرانی برمی‌گردد چراکه عموما حکومت‌داری می‌کنیم. حکمرانی در تعلیم و تربیت شامل نظریه‌پردازی، ایدئولوژی، سیاستگذاری، تنظیم‌گری و تصدّی‌گری در این حوزه است، بنابراین حکمرانی یک فرآیند و فناوری نرم است که آغاز و انجامی دارد. 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: مسائل آموزش و پرورش گسترده است اما دو کار باید در اولویت باشد، اولی رسیدن به الگوی حکمرانی آموزش و پرورش است که از نظریه تا سیاستگذاری، تنظیم‌گری و تصدی‌گری را شامل می‌شود، چرا که در این زمینه برای دستیابی به الگوی حکمرانی ابهام وجود دارد و اگر این ابهام حل شود و به الگوی حکمرانی آموزش و پرورش برسیم، نقشه راه مشخص می‌شود. 

استاد خسروپناه دومین اولویت را مسئله تربیت معلّم دانست و افزود: در این زمینه باید با تاکید بر تربیت معلّم کار کنیم و اگر اینگونه شود بسیاری از عرصه‌های دیگر قابل حل است، ابزارهای فضای مجازی در این زمینه باید مدنظر باشد، سواد رسانه و سواد مجازی در مواجهه مسائل این حوزه باید مورد توجه باشد چراکه با آشفتگی فرهنگی در جهان مواجه هستیم، الگوی حکمرانی باید بتواند به آشفتگی‌ها پاسخ بدهد. 

آموزش و پرورش زیرساخت توسعه انسان است

در ادامه حسین مظفر، وزیر آموزش و پرورش دولت هفتم بیان کرد: استفاده از تجربیّات امر عقلانی است اما گاهی سیاست‌زدگی امکان تبادل نظر را سلب می‎کند، در حالی که در گرفتن تجربه نباید سیاسی عمل کنیم باید تجربه‌ها بشنویم و برای عمل کردن به آن‌ها تصمیم‌گیری کنیم. 

وی ادامه داد: آموزش و پرورش زیرساخت توسعه انسان است، درمانگاه همه دردهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در آموزش و پرورش با اولویت آموزش ابتدایی است. 

مظفر تاکید کرد: باید فهم مشترک از مسائل آموزش و پرورش ایجاد شود و توزیع معلّم در مناطق و مقاطع مختلف به صورت عادلانه صورت گیرد. 

برای تربیت معلّمی باید از دانش آموزان مستعد نیز استفاده شود

سید کاظم اکرمی، وزیر آموزش و پرورش دولت‎‌های سوم و چهارم نیز در این نشست گفت: باید شورای نظارت از متخصصان بی‌طرف، ایران‌دوست و متدیّن در آموزش و پرورش ایجاد شود، شورایی که بر وزارتخانه اشراف داشته باشد. 

وی ادامه داد: تربیت معلّم از اهمیت ویژه برخوردار است در این زمینه باید چاره‌اندیشی شود. هر کسی آماده معلّمی نیست، برای تربیت معلّمی باید از دانش آموزان مستعد نیز استفاده شود تا ترغیب شوند که این شغل را انتخاب کنند. 

این وزیر اسبق آموزش و پرورش با بیان اینکه باید معیارهای انتخاب وزیر مدوّن شود، ادامه داد: تغذیه رایگان باکیفیت در مدارس باید مدّنظر باشد. 

ضرورت شناخت مخاطبان آموزش و پرورش 

علی‌اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش دولت دهم در این نشست با تأکید بر حکمرانی بیان کرد: بعد از انقلاب اسلامی ۱۶ وزیر آموزش و پرورش داشتیم یعنی میانگین عمر هر وزیر دو سال بوده است در دو سال مگر وزیر می‌تواند چه کند؟ 

وی ادامه داد: در حکمرانی آموزش و پرورش باید نقش دولت را مشخص کنیم؛ تحول در آموزش و پرورش مبتنی بر سه عامل نیروی انسانی، ساختار و تکنولوژی است، اگر یکی از آن‌ها همراه نباشد ممکن است مانع ایجاد کند. 

این وزیر اسبق آموزش و پرورش گفت: مخاطب‌شناسی باید در اولویت باشد، دانش‎آموزان امروز را نمی‌شناسیم چراکه این دانش آموزان در عصر دیجیتال به دنیا آمده‌اند، با فرمول دهه شصت دانش‌آموزان امروز را اداره می‌کنیم و این رویکرد نتیجه‌بخش نخواهد بود. امور تربیتی مدارس نیاز به تجدید نظر دارد. 

فانی اضافه کرد: سهم آموزش از تولید ناخالص ملی ۲.۴ درصد است و سهم آن از بودجه عمومی ۱۱.۲ درصد است در حالی که میانگین جهان در هر دو زمینه بیشتر است. 

وی ادامه داد: اهمیت آموزش و پرورش زیاد است چراکه سازمان توسعه پایدار است، کلید توسعه در دست معلّمان است؛ معیشت، منزلت و مدیریت معلّمان باید حل شود. به نظام استخدامی خاص معلّمان نیاز داریم، معلّم کارمند نیست که با او مانند قانون مدیریت خدمات کشور رفتار شود. 

باید فهم مشترکی از مأموریت آموزش و پرورش ایجاد شود

محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم نیز در این نشست بیان کرد: نقطه اصلی آموزش و پرورش حکمرانی است که باید توانایی حل مسائل به صورت پایدار را داشته باشد. آموزش و پرورش دستگاهی از مسائل حل نشده است. 

وی ادامه داد: ابزارهای مهم حکمرانی سیاستگذاری و تنظیم‌گری است در این زمینه به خوبی عمل نکرده‌ایم. آموزش و پرورش سنجش تحقق اهداف ندارد در این زمینه باید چاره‌اندیشی شود. 

این وزیر اسبق آموزش و پرورش عنوان کرد: باید فهم مشترکی از مأموریت آموزش و پرورش ایجاد شود. آموزش و پرورش بد طراحی شده است در حالی که باید روابط و مناسبات بین اجزا تدوین شود. اثرگذاری بر فرهنگ، اقتصاد و جامعه از طریق آموزش و پرورش باید مدنظر باشد. نظام انگیزشی آموزش و پرورش باید اصلاح شود. 

پرهیز از مداخلات سیاسی

مرتضی حاجی، وزیر آموزش و پرورش دولت هشتم نیز در این نشست بر پرهیز از مداخلات سیاسی تأکید کرد و خواستار ایجاد روندهای سیستماتیک شد. 

در پایان نشست حجت‌الاسلام و المسلمین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خواستار جمع‌بندی مسئله‌ها و راه‎‌حل‌ها شد تا مشخص شود که دقیقا چه اقداماتی باید صورت گیرد.