در نشست افق گشایی موضوع فقر مطرح شد؛
فقر یک موضوع امنیتی است/ سیاست‌های توسعه در دهه‌های گذشته باعث تشدید فقر شده است
علی ربیعی تاکید کرد: سیاست‌های توسعه در دهه‌های گذشته باعث تشدید فقر و نابرابری شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، صبح امروز نشست «افق گشایی موضوع فقر» با حضور اسماعیل گرجی‌پور (معاون رفاه و امور اقتصادی وزیر کار)، علی ربیعی (دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اجتماعی)، معصومه ابتکار (رئیس اسبق سازمان محیط زیست)، ابراهیم صادقی (رئیس موسسه کار و تامین اجتماعی) و ارغوان فرزین معتمد (پژوهشگر اقتصادی) در دفتر موسسه کار و تامین اجتماعی برگزار شد.
در ابتدای این نشست که اولین قسمت از سلسله نشست‌های با عنوان «گفتمان‌سازی عدالت اجتماعی فراگیر» است، ابراهیم صادقی رییس موسسه کار و تامین اجتماعی اظهار کرد: طبق مطالعات حدود ۲۷ درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر هستند که در تهیه مایحتاج اولیه خود دچار مشکل هستند.
وی افزود: شاخص است گفتمان مشخص و رفاهی در برخورد با فقر داشته باشیم و کلیه سیاست‌های خود را فقر زدا کنیم. امروزه بازماندگی از تحصیل افزایش یافته و گسترش مدارس خاص نیز افزوده شده است. رشد بیماری‌های مزمن و توسعه منطقه‌ای نامتوازن که مورد توجه وزیر کار است، از پیامدهای جدید فقر است.
صادقی با اشاره به اینکه «۶۱۴ میلیون نفر در جهان زیر خط فقر قرار داشتند و ۱.۲ میلیارد جمعیت جهان فقر چند بعدی دارند» میزان جمعیت زیر خط فقر ایران را بیش از میانگین جهانی دانست و گفت: مسائلی مثل بیماری کرونا، تحریم، مشکلات خشکسالی و محیط زیستی و فرهنگی و... باعث شده با وجود منابع قابل توجه زیرزمینی و میراث طبیعی و فرهنگی قوی، سطح فقر در این حد بماند.
در ادامه این نشست، ارغوان فرزین معتمد، پژوهشگر اقتصاد فقر اظهار کرد: امروزه چند برابر جمعیت ایران در جهان شاهد جمعیت افرادی در جهان هستیم که حتی از سرویس بهداشتی و توالت هم محروم هستند. صدها میلیون نفر از جمعیت جهان نیز از امکانات استحمام محروم هستند. در این شرایط جهانی ناگوار، قاعدتا ایران هم مشکلات زیادی دارد که برای حل آن از دریچه فقر زدایی، یک نقشه واحد می‌خواهیم.
در ادامه این نشست، علی ربیعی (دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اجتماعی) اظهار کرد: این پرسش که چرا فقرزدایی جواب نمی‌دهد، سوال بسیاری از اصحاب رسانه، روشنفکران، دانشجویان و دانشگاهیان و کارشناسان است. یکی از شعارها و مسائلی که انقلاب اسلامی حول آنها انجام شد نیز عدالت اجتماعی و محرومیت زدایی بود.
وزیر اسبق کار تاکید کرد: تمامی روسای دولت از ابتدای انقلاب به دنبال فقرزدایی بودند. علت عدم موفقیت دولت‌ها در این زمینه و تشدید فقر در این برهه چهل ساله و افزایش شاخص گرسنگی کودکان و... این است که کشورهای توسعه نیافته با دو نوع نابرابری مواجه هستند یکی اینکه نابرابری با کشورهای توسعه یافته بیشتر می‌شود و دیگری نابرابری در درون طبقات خود جوامع است.
وی افزود: فقر پایه بسیاری از ناآرامی‌های ساختارشکن و ناآرامی‌های غیرساختارشکن است. در فقره حوادث ۱۴۰۱ هم ارزش‌های بقا که مبتنی بر فقر است را شاهد بودیم و هم ارزش‌های ابراز وجود را می‌بینیم. در ابتدای شروع ماجرای ۱۴۰۱ شاهد بروز ارزش‌های ابراز وجود در طبقات متوسط بودیم و در ادامه بروز اعتراض گروه‌های فرودست تشدید شد لذا فقر یک موضوع امنیتی است.
این کارشناس اجتماعی تاکید کرد: مدرنیزاسیون و توسعه اقتصادی فقر هم ایجاد می‌کند و ایران نیز از این امر مصون نیست. بحث توسعه فراگیر و توسعه پایدار به دنبال رفع حفره‌های نابرابری ایجاد شده در فرآیند توسعه هستند. علت اول پس سیاست‌های مدرن‌سازی و توسعه است که دستیابی به ثروت را نابرابر می‌کند. در ذات اغلب سیاست‌های توسعه نابرابری را داریم که بیشتر بیشتر جنبه طبقاتی و شهری دارد. نابرابری درون شهر بسیار خشن‌تر از نابرابری میان شهر و روستا است.
ربیعی تاکید کرد: ما به رفع تحریم‌ها امیدواریم و تورم تک رقمی با آن در دسترس است، اما مشکل ما آسیب به نظام بروکراسی و دیوان‌سالاری است که به راحتی جبران نمی‌شود. امروزه نظام اداری تخریب شده که ناشی از مدیریت‌های خویشاوندسالارانه در دوره تحریم و تورم است. بوروکراسی‌ای که مدام قرارگاه اورژانسی تولید کند، امکان فقرزدایی ندارد. ما پول زیادی را نیز در جریان طراحی سیاست‌های رفاهی حیف و میل و ضایع کردیم.
دستیار رئیس جمهور تصریح کرد: برخی سیاست‌های غلط رفاهی به میدانی برای کسب رای هم تبدیل می‌شود. علاوه بر این تعارض منافع و فساد نیز مانع از فقرزدایی می‌شود. تعارض منافع قدرت سیاستگذار را کم می‌کند و بسیاری از گزینه‌های قابل اجرا را از مقابل تصمیم‌گیر برمی‌دارد. ضمن اینکه سیاست‌های پوپولیستی و توده ستایانه نیز نتیجه فرعی همین آسیب‌هاست.
وی افزود: فساد نیز بسیار اثر منفی بر سیاستگذاری فقرزدا و خود فقر دارد. وقتی فقر به قاعده در جامعه بدل شود، مبارزه با آن را بسیار دشوارتر می‌کند.
وزیر اسبق کار گفت: در جریان برجام رشد اقتصادی بسیار پر شتابی در همان دو سال اول را شاهد بودیم. شاخص تورم به حدود شش درصد رسید و رشد اقتصادی به نزدیک ده درصد رسید. این درحالی است که عوامل بیرونی تحریم بیشترین فشار را روی چهار دهک پایین و فقیر جامعه می‌گذارد. امروزه اما شاهد آن هستیم که جامعه ما در شرایط عدم اطمینان و آرامش روانی زندگی می‌کند.
