ظرفیت‌های مناسب گیلان برای نقش آفرینی در مبادلات اقتصادی دنیا
از لحاظ نظری مناطق آزاد اقتصادی نتیجه سیاست های سه گانه تجارت آزاد، صنایع با محوریت صادرات و مقررات زدایی هستند.
به طورکلی دیدگاه های گوناگونی در زمینه اهداف تاسیس مناطق آزاد در کشورهای مختلف وجود دارد.نقش اصلی مناطق آزاد در کشورهایی چون هند و چین باعث تغییر تفکر اقتصادی در این کشورها و همسویی اقتصاد ملی این کشورها با اقتصاد جهانی شده است. چین و تا حد زیادی هندوستان نمونه بارز این تغییر تفکر هستند. این دو کشور از ابزار مناطق آزاد به خوبی درراستای بازگشایی اقتصاد خویش بهره گرفته اند و توانسته اند با تغییر قوانین و مقررات در راه جذب سرمایه گذاری خارجی و ایجاد فضای مناسب توسعه، از تکنولوژی و علم دیگران بهره گیرند و با افزایش تعداد مناطق آزاد با سرعت بیشتری فضای درونی اقتصاد ملی را تغییر دهند و قوانین و مقررات و سیاست کلی اقتصادی را با شرایط اقتصاد جهانی هماهنگ و هم جهت سازند.
چین طی سالهای اخیر با اعمال سیاست باز اقتصادی، تلاش فراوانی در ایجاد محیط مناسب برای سرمایه گذاری خارجی صرف نموده و با وجود مالکیت دولتی، با اعمال سیاست آزادسازی و به کارگیری ابزار مناطق آزاد، اقتصاد خود را جهش داده و اصلاحات گسترده ای را در آن به عمل آورده است. راز موفقیت چین را باید در وحدت تصمیم گیری و حمایت قاطع دولت از اصلاحات اقتصادی، که همسو و هماهنگ با اهداف مناطق آزاد هستند، دانست.
ثبات و کیفیت مدیریت ، ارائه سریع بهترین خدمات به فعالان اقتصادی به دور از مداخلات سیاسی و بوروکراسی های معمول اداری ، قابلیت انجام و پیگیری امور به صورت اینترتی معافیت از مالیات بر درآمد، حذف تشریفات زائد اداری جهت تسریع روندسرمایه گذاری نمونه ای از تمهیداتی است که بعضی کشورها در خصوص مناطق آزاد خود به کار می‌برند، چون به اهمیت و نقش مناطق آزاد در توسعه و پیشرفت اقتصاد خود واقف هستند.
جمهوری اسلامی ایران در یکی از حساس‌ترین موقعیت‌های ژئوپلیتیکی جهان قرار گرفته، به گونه‌ای که مناطق ژئوپلیتیکی فعالی با کارکردهای گسترده و متعدد گرداگرد آن را فرا گرفته و آن را به صورت کانون جاذبه دیپلماسی منطقه‌ای و جهانی درآورده است. این موقعیت باعث تأثیرگذاری ایران در روند تحولات جهانی و منطقه‌ای می‌شود و در این راستا انواع همگرایی های اقتصادی و تبادلات تجاری است که باعث توسعه همه جانبه و پایدار بین کشورها می‌شود، مانند پیوستن ایران به موافقتنامه تجارت آزاد با ۵ کشور اتحادیه اقتصادی اوراسیا یعنی « فدراسیون روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان» که گامی بزرگ در جهت افزایش همکاری ها ، ارتباطات و آزادسازی و تسهیل تجارت کالا بین دو طرف میباشد، اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارای بازارمصرفی واحد با بیش از ۱۸۱ میلیون مصرف کننده است و این اتحادیه در منطقه ژئو استراتژیک بسیار مهمی بین شرق و غرب و درمیان اتحادیه اروپا، چین، هند، آسیای میانه و خاورمیانه قرار گرفته است که باعث اهمیت همگرایی اقتصادی و تبادلات تجاری ایران با منطقه اقتصادی اوراسیا می‌شود.
در میان استانهای کشور، استان گیلان طولانی ترین مرز را با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا دارد، لذا باید به پتانسیل جغرافیایی مناسب استان گیلان برای نقش آفرینی در مراودات و مبادلات جهانی و بین المللی اشاره کرد.
از سویی از دیگر مزیت های بارز استان گیلان در نقش آفرینی و همگرایی های بین المللی می‌توان به وجود تنها منطقه آزاد شمال کشور یعنی منطقه آزاد انزلی در این استان اشاره کرد که در کنار منطقه آزاد ارس که به عنوان هاب زمینی است؛ منطقه آزاد چابهار به عنوان هاب لجستیک پشتیبان و منطقه آزادشهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به عنوان هاب لجستیک هوایی. منطقه آزاد انزلی به دلیل داشتن بندر کاسپین و زیرساخت های لجستیکی موجود از سوی شورای عالی مناطق آزاد کشور به عنوان هاب دریایی در موافقت نامه اوراسیا معرفی شد.
منطقه آزاد انزلی نزدیک ترین منطقه آزاد کشورمان به تهران است و با قرارگرفتن در مسیر کریدور شمال-جنوب، زمینه کاهش زمان و هزینه حمل و نقل کالا میان جنوب و شرق آسیا با اروپا را فراهم می‌کند، در کنارش این منطقه آزاد با ایجاد مسیر ترانزیتی جدید مابین ایران و چین علاوه بر حمل و نقل کالاهای ایران و چین از قابلیت ترانزیت محصولات ترکیه و کشورهای حوزه قفقاز و عراق نیز برخوردار است.
منطقه آزادانزلی طبق قرارداد امضا شده با دانشگاه آزاداسلامی کشور، با هدف راه اندازی یکی از مهمترین مراکز دیتا سنتر، زمینه تبدیل شدن به دانش شهر کشور را دارد ، البته تنها ایده ایجاد یک شهر دانش محور کافی نیست، بلکه می‌توان با تاسیس واحد دانشگاهی پزشکی و بیمارستان جامع منطقه آزاد انزلی را تبدیل به قطب گردشگری سلامت در کشور و جهان کرده و با ایجاد شرایط مطلوب و امکانات مناسب وجمع آوری پزشکان نخبه از سرتاسرکشور مانع مهاجرت قشر متخصص جامعه به‌دیگر کشورها شد.
گردشگری در حوزه درمان و سلامت شامل سه دسته گردشگری تندرستی، گردشگری پزشکی و گردشگری درمانی هستند که خدمات در حوزه گردشگری تندرستی از جمله خدمات مراقبتی و آرامش افزا، خدمات تغذیه، تفریحی و ورزشی به افراد سالم و بیمار با هدف تندرستی میباشد.
در این نوع گردشگری باتوجه به روند تحولات ساختار جمعیت کشور، نیاز به کلینیک های مجهز درمانی و زیبایی، اقامتگاه سالمندان اعم از هتل و خانه های ویلایی، مراکز ریکاوری، ورزشی و یوگا است.
لذا امید است در آینده ای نزدیک با برنامه ریزی دقیق و احداث زیرساخت‌های لازم تمامی این موارد به صورت تخصصی بررسی و انجام شود تا از تمام ظرفیت های منطقه آزاد انزلی و مناطق آزاد دیگر در جهت رشد و توسعه اقتصاد کشور استفاده شود.
آرمین خادمی- فعال سیاسی
