امسال خوراک چه میزان از مزد کارگران را بلعید / جدول

تحلیل جداول مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که هزینه خوراک یک خانواده چهار نفره در سال ۹۳ به طور متوسط ۷۳/۰۸ درصد از درآمد یک کارگر حداقل بگیر را در سال جاری می‌بلعد و کارگران با آن ۲۶/۹۲ درصد دیگر باید به تنهایی از پس هزینه‌های مسکن، تحصیل، بهداشت، پوشاک و… خود و خانواده‌شان برآیند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، هزینه خوراک یک خانواده چهار نفره در طول سال ۹۳ در استان‌های البرز، خراسان رضوی، قم و هرمزگان آنطور که در ستون دوم جدول آمده کمی کمتر از ۸ میلیون تومان محاسبه می‌شود که به ترتیب ۵۵/۴،۵۸/۱۷،۵۴/۲۸ و ۵۵/۰۹ درصد از درآمد امسال یک کارگر حداقل بگیر را می‌بلعد. به عبارت دیگر اگر کارگری در سال ۹۳ در یکی از این چهار استان زندگی کند برای آنکه خود و خانواده‌اش همانند عامه مردم آن استان تغذیه کنند باید بالغ بر ۸ میلیون تومان هزینه کند اما ماجرا وقتی قابل تأمل می‌شود که بدانیم این چهار استان در صف اول ارزان ترین استان‌های ایران از لحاظ هزینه‌های مربوط به غذا به شمار می‌آیند.

بر اساس این گزارش، هزینه خوراک یک خانواده چهار نفره در سال ۹۳ در استان‌های ایلام، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۱۳ میلیون تومان است که به ترتیب ۹۹/۹۱،۱۰۴/۴۹ و ۱۰۵/۰۳ درصد از درآمد امسال یک کارگر حداقل بگیر را به خود اختصاص می‌دهد.

تحلیل ارقام ارائه شده توسط مرکز آمار بیانگر این واقعیت است که در حکم نمونه کارگران استان ایلام برای آنکه همانند عامه مردم این استان غذا بخورند تا دچار سوء تغذیه نشوند باید تمام درآمد خود را خرج کنند و کارگران استان‌های چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد نه تنها باید تمام درآمدشان را هزینه کنند بلکه پس از روزانه ۸ ساعت کار یدی برای دریافت پایه حقوق، باید به سراغ شغل دیگری بروند یا از نیروی کار کودکان برای جبران کسری سبد هزینه خوراک خانوار(اولین نیاز انسانی) بهره بگیرند.

ناگفته نماند نسبت هزینه خوراک یک خانواده چهار نفره در سال ۹۳ به کل درآمد امسال یک کارگر حداقل بگیر در سایر استان‌ها حول و حوش رقم ۷۰ درصد می‌چرخد و تغذیه کافی در این استان‌ها بین ۸ تا ۱۰ میلیون هزینه بر می‌دارد.

گزارش مرکز آمار ایران در عین حال اذعان دارد که سهم خوراک از هزینه‌های زندگی در استانهای تهران و البرز به ترتیب ۱۶/۳ و ۲۰/۶ درصد و در استان‌های چهارمحال بختیاری و سیستان و بلوچستان بیش از ۴۰ درصد است.

این ارقام که در ستون ۶ جدول ایلنا آمده است بیان می‌کنند که هزینه خوراک در استان‌های بزرگ و به نسبت توسعه یافته مانند تهران، البرز، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و… سهم کمتری از هزینه‌های زندگی را به خود اختصاص می‌دهد اما در استان‌های محروم نظیر ایلام، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان و… سهم بیشتری از هزینه‌های زندگی را شامل می‌شود.

این بدان معناست که زندگی در استان‌های بزرگ و توسعه یافته نسبت به زندگی در سایر استان‌های ایران گران‌تر است و هزینه‌های مسکن، بهداشت، تحصیل و… آنقدر به کارگران ساکن در این استان‌ها فشار می‌آورد که مجبورشان می‌کند از خوراکشان بزنند تا این هزینه‌ها را جبران کنند.

بدین ترتیب در ستون هفتم جدول ایلنا مشاهده می‌کنیم که کارگران ساکن تهران فقط ۲ میلیون ۲۲۲ هزار و ۸۴۹ تومان برای خوراک یک ساله خود و خانواده‌شان هزینه می‌کنند که کمتر از یک سوم هزینه‌ عامه مردم استان تهران برای خوراکشان است. این نسبت یک به سه به خوبی ابعاد فاجعه بار زندگی کارگران در استان‌های گران و شکاف طبقاتی را نمایان می‌کند.

البته اینطور نیست که کارگران ساکن در استان‌های محروم خوب می‌خورند و از زندگی متوسطی برخوردارند. به طور مثال کارگران استان سیستان وبلوچستان که بالا‌ترین سهم خوراک در هزینه‌های زندگی را به نسبت سایر کارگران دارند ۵ میلیون و ۵۷۷ هزار و ۵۷۸ تومان را برای خوراک سالانه‌شان خرج می‌کنند در حالی که هزینه خورد و خوراک معمولی در این استان نزدیک به ۹ میلیون تومان در سال است.

در ستون آخر جدول ایلنا مشاهده می‌کنیم که سرانه خوراک هر فرد در خانوار کارگری برای هر وعده محاسبه شده است. بر این اساس کارگر ساکن تهران در هر وعده ۵۰۷ تومان برای تغذیه‌اش هزینه می‌کند که از قیمت یک عدد نان بربری کمتر است و با هزینه تهیه نیمرو به همراه نان لواش برابری می‌کند. این هزینه در استان‌های محرومی مثل سیستان و بلوچستان به بیش از ۱۳۵۷ تومان می‌رسد که اگر قیمت گوجه در ماه‌های اخیر به طور نجومی افزایش پیدا نمی‌کرد می‌توانستیم متصور باشیم که کارگران در این استان‌ها خوراک مرغوب‌تری دارند و به جای تهیه نیمرو به سراغ غذاهای گران‌تری نظیر املت می‌روند.

الگوی تکمیل جدول ایلنا

مرکز آمار ایران در جدول شماره ۴۹ بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری، متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار در سال ۹۲ را به تفکیک جزییات هزینه‌ها و متوسط تعداد افراد ارائه کرده است. این مرکز رسمی ارائه آمار در گزارشی دیگر از رقم ۱۱/۸۷ درصدی تورم در ۹ ماهه اول امسال خبر داده است.

با لحاظ کردن تورم ۱۱/۸۷ درصدی و رقمی که مقابل هزینه خوراک در استان‌های مختلف در جدول یاد شده نوشته شده است می‌توان هزینه خوراک یک خانوار در سال ۹۳ را محاسبه کرد. کافیست ۱۱/۸۷درصد از هزینه خوراک در یک استان را به هزینه خوراک در‌‌ همان استان بیافزاییم تا رقم هزینه خوراک یک خانوار در سال ۹۳ بدست آید. حال اگر این رقم را بر تعداد متوسط افراد خانوار در هر استان که در جدول شماره ۴۹ مرکز آمار ایران قید شده است تقسیم کنیم و سپس در عدد ۴ ضرب کنیم هزینه خوراک یک خانواده چهار نفره به دست می‌آید.

همچنین برایمحاسبه کل دریافتی کارگران در یک ساللازم است ۷ درصد سهم «حق بیمه» کارگر را از حداقل دستمزد روزانه او کسر کنیم، عدد به دست آمده را در ۳۶۵ روز سال ضرب کنیم و سپس مبلغ یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان مجموع «حق مسکن» و «حق بن کارگری» و ۷۰۸ هزار تومان «حق سنوات خدمت» و یک میلیون و ۲۱۷ هزار تومان «حق عیدی» کارگر را به رقم به دست آمده بیافزاییم تا بتوانیم بفهمیم مجموع تمامی دریافتی‌های یک کارگر حداقل بگیر ایرانی در طول سال ۹۳ چقدر بوده است.

حداقل مزد روزانه یک کارگر برای سال جاری طبق بخشنامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۲۰۲ هزار و ۹۷۰ ریال تعیین شده بود. با کسر ۷ درصد حق بیمه سهم کارگر از مزد روزانه به عدد ۱۸۸ هزار و ۷۶۲ریال می‌رسیم. ما قصد داریم بدانیم کارگران در طول یک سال چقدر درآمد داشته‌اند بنابراین عدد بدست آمده را در ۳۶۵ ضرب می‌کنیم. به این ترتیب دستمزد خالص کارگر در طول سال ۹۳ رقم ۶۸ میلیون و ۸۹۸ هزار و ۱۶۶ریال محاسبه شده است.

اما از آن رو که کارگران علاوه بر دستمزد مبالغ دیگری نیز تحت عناوین مختلف دریافت می‌کنند و دستمزد به تنهایی بیانگر تمام درآمد کارگران نیست، مجموع حقوق و مزایای جانبی یک کارگر حداقل بگیر را به این رقم می‌افزاییم. جمع مبلغ حقوق سنوات، بن کارگری، حق مسکن و عیدی، این عدد را به ۱۰۰ میلیون و ۱۵۷ هزار و ۲۶۶ ریال می‌رساند که اگر فرض کنیم این کارگر متاهل و صاحب دو فرزند است، این دریافتی با احتساب حق عائله مندی نهایتا به ۱۱۴میلیون و ۷۷۱ هزار و ۱۰۶ ریال می‌رسد. بنابراین کارگر حداقل‌بگیر متاهل با دو فرزند ماهانه ۹۵۶ هزار و ۴۲۶ تومان، کارگر حداقل‌بگیر متاهل با یک فرزند ماهانه ۸۹۵ هزار و ۵۳۴ تومان و کارگر حداقل‌بگیر متاهل بدون فرزند یا کارگر حداقل‌بگیر مجرد ماهانه ۸۳۴ هزار و ۶۴۳ تومان در سال ۹۳ دریافتی داشته است.

اتباع ایران علاوه بر دستمزد ماهانه، مبالغی نیز به عنوان یارانه نقدی از دولت دریافت می‌کنند. پس یک خانوار کارگری ۴ نفره، ماهانه مبلغ یک میلیون و ۸۰۰ هزار ریال، خانوار سه نفره یک میلیون و ۳۵۰ هزار ریال و خانوار دو نفره و افراد مجرد به ترتیب ماهانه ۹۰۰ هزار ریال و ۴۵۰ هزار ریال یارانه می‌گیرند که این رقم طی سال برای خانوار چهارنفره کارگری برابر ۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال، خانوار سه نفره ۱۶ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال، خانوار دو نفره ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال و خانوار تک نفره برابر ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار ریال دریافت خواهند کرد. با این حساب درآمد خالص خانوارهای کارگری به ترتیب زیر خواهد بود:

خانوار ۴ نفره: ۱۳۶میلیون و ۳۷۱هزار و ۱۰۶ ریال
خانوار ۳ نفره: ۱۲۳ میلیون و ۶۶۴هزار و ۸۰ ریال
خانوار ۲ نفره: ۱۱۰ میلیون و ۹۵۷ هزار و ۱۶۰ ریال
خانوار تک نفره: ۱۰۵ میلیون و ۵۵۷ هزار و ۱۶۰ ریال

حالا اگر میان درآمد یکساله کارگران و سهم خوراک از هزینه‌های زندگی در استان‌های مختلف که در جدول شماره ۴۹ مرکز آمار ایران قید شده است نسبت بگیریم، هزینه‌ای که یک خانوار کارگری می‌تواند برای خوراک یکساله‌اش بپردازد بدست می‌آید و اگر این رقم را تقسیم بر ۳۶۵ و سپس تقسیم بر ۳ و در ‌‌نهایت تقسیم بر ۴ کنیم، سرانه خوراک هر فرد در خانوار کارگری برای هر وعده محاسبه می‌شود.

لازم به ذکر است در این گزارش هر جا از درآمد یکساله کارگر حداقل بگیر سخن به میان آمده است منظور درآمد کارگر متاهل با دو فرزند بوده است که ماهانه حداقل دستمزد قانونی مصوب شورای عالی کار را دریافت می‌کند.