سیلک دایره المعارف پیش از تاریخ ایران در فلات مرکزی

سیلک، با قدمت بیش از ۷۵۰۰ سال به عنوان یکی از مهم‌ترین خاستگاه‌های تمدن بشری، همواره در محافل علمی و باستان‌شناسی ایران و جهان مورد توجه بوده و هست. استمرار ۵۰۰۰ ساله و سکونت باعثشده است تا سیلک به عنوان معیاری برای ارزیابی دیگر سایت‌های باستانی قرار گیرد.

به گزارش خبرنگار ایلنا در کاشان، در محوطه سیلک، شش دوره فرهنگی متمایز را می‌توان مشخص کرد که عبارتند از: ۱) دوره‌های اول و دوم، که آثار و بقایای آن‌ها را در تپه شمالی می‌توان مورد مطالعه قرار داد و به بیش از ۸۰۰۰ سال قبل مربوط می‌شوند. ۲) دوره‌های سوم و چهارم، با بقایایی در تپه جنوبی، ۳) دوره پنجم با بقایای آن گورستان» الف «و ۴) دوره ششم با بقایای گورستان» ب «. اولین ساکنان سیلک در حدود ۷۵۰۰ سال پیش(هزاره ششم قبل از میلاد) در محل تپه شمالی ساکن شدند و آخرین گروه از خارج از منطقه در حدود ۳۰۰۰ سال پیش به سیلک وارد شده و اموات خود را در گورستان» ب «دفن کردند. تاریخ بنیاد تپه شمالی به نیمه دوم هزاره پنجم ق. م و تاریخ تپه جنوبی به ربع دوم هزاره چهارم ق. م می‌رسد.

بر اساس حفاری‌های دو هیئت فرانسوی به سرپرستی پرفسور رومن گیرشمن و هیئت ایرانی به سرپرستی دکتر ملک شهمیرزادی تا به امروز نتایج ذیل از دوره‌های فرهنگی سیلک و سیر تحولی و تکاملی آن‌ها به دست آمده است که هر یک از این ادوار شش گانه فرهنگی ویژگی‌های خود را دارند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

سیلک یکی از کهن‌ترین و مهم‌ترین مراکز استقرار بشر در فلات مرکزی ایران است. آثار تاریخی به دست آمده از محوطه باستانی سیلک، یادآور خاطره بیش از ۵۰۰۰ سال سیر زندگی و تمدن در منطقه است. بررسی آثار به دست آمده از کاوش‌های سال ۱۳۸۸ در بخش شمالی این محوطه قدمت لایه‌های اولیه تمدن سیلک را به بیش از ۸۰۰۰ سال قبل مرتبط نموده است. نخستین بار هئیتی فرانسوی به سرپرستی رومن گریشمن در حدود سال‌های ۱۳۱۲ هجری شمسی در سیلک به کاوش و حفاری پرداختند و با به دست آمدن آثار و اشیاء سفالی و فلزی از دل تپه‌ها به نتایج شگفت انگیزی دست یافتند و اهمیت این منطقه در سیر تمدن بشری به جهانیان آشکار ساختند.

این اثر با ارزش تاریخی شامل دو تپه شمالی و جنوبی و گورستان‌های الف و ب در سال ۱۳۱۰ به شماره ۳۸ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.