سقاخوان های نوش آباد، به استقبال کاروان حسینی رفتند

ایلنا: مردم شهر تاریخی نوش آباد، که در فاصله ۵ کیلومتری شمال کاشان و یک و نیم کیلومتری شرق آران و بیدگل قرار گرفته، دارای رسمی هستند که در پاسداشت حماسه عاشورا، از شامگاه هجدهم ذیحجه، بنا به سنتی دیرین، با آیین سقاخوانی به استقبال کاروان حسینی می‌روند.

به گزارش خبرنگارایلنا در آران و بیدگل این سنت دیرین، نوعی آداب ادب و نشان معرفت، در پیوند ولایت علوی در غدیر خم و رسالت سرخ حسینی در نیمروز داغ صحرایه ماریه است که نسل به نسل و سینه به سینه تا به امروز چون میراثی گرانبها حفظ شده است.

شهروندان نوش آباد، عید غدیر را به دیدار از سادات محل به شامگاه می‌رسانند و آنگاه بعداز نماز مغرب و عشا در مرکز هیئت حسینی حلقه‌های عزا تشکیل داده و سقاخوانی می‌کنند. سقاخوانی شیوه‌ای از عزاداری شبیه به شروه خوانی مردم جنوب کشور است اما شعر و آهنگ آن به گونه‌ای خاص و منحصربه فرد است.

آیین سقاخوانی، به دور از هرگونه ابزار موسیقی برگزار می‌شود اما اشعار ناب آن و سبک فاخر سقاخوانان در خواندن این اشعار به گونه‌ای است، که چون از دل برآمده بر دل می‌نشیند تو گویی آنکه، دوازده منزل گوش به خطاب فرزند رسول خدا صلوات اله علیهم اجمعین شده‌ای.

آهنگ سقاخوانان نوش آباد در خواندن اشعار آن در مایه دشتی و همایون است، که زبان دل است و چون در توصیف آن هجرت عظیم روایت می‌شود، هر شنونده را به تامل دعوت می‌کند تا به دور تحریک و تهییج، راه خود را انتخاب کند، که کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا و کربلا را مکانی نیست، بلکه زمان عارفانه زیستن و آگاهانه ماندن است که مرگ را یارای حضور در این مرز نیست.

سقاخوانان نوش آباد، در یکصدسال گذشته بنابه سنت مرسوم، طی ۱۲ شب، منزل به منزل همراه کاروان حسینی شده و متناسب با هرمرحله، اشعاری را شروه می‌کنند. در عرفه‌ای که فرزند رسول خدا(ص)، حج خویش ناتمام گذارده و عزم سفر می‌کند، می‌خوانند:

از حریم کعبه عزم کربلا دارد، حسین******** عزم جانبازی به راه کبریا دارد، حسین

تا نیابد از جفا بر بَست یزدانی گزند******* انصراف از حج خود، خون خدا دارد حسین

تا همه بدانند و بدانیم، حرکت حسین بن علی علیه السلام، از آغاز، حرکتی آگاهی بخش، در مسیر برکشیدن طنین «قولوا لااله الا الله تفلحوا» جد بزرگوارش است حتی اگر همه خاندانش در این مسیر فدا شوند.

حسین، حج را نیمه تمام گذاشت تا به همه بیاموزد که اگر امامت نباشد، اگر هدف نباشد، اگر حسین نباشد و یزید باشد، چرخیدن بر گِرد خانه خدا با خانه بُت یکی است.

و یا آنکه صدای غربت مسلم بن عقیل را از بلندای دارالعماره بعداز ۱۴۰۰سال به گوش همه عالمیان می‌رسانند

در کوفه من غریبم، کاشانه ندارم******** گویی بروم خانه ولی خانه ندارم

بهر پسر فاطمه چون نامه نوشتم******** غیر از غم آن خسرو فرزانه ندارم

جزکشته شدن در راه حق هیچ تمنا****** از مردم از حق شده بیگانه ندارم

و این میراثی است برای همه آن‌ها که مسوولیت شیعه بودن را پذیرفته‌اند تا خویشتن خویش، انتخاب کنند، حسینی بودن و پرچم حق رابرافراشتن و این‌‌ همان درسی بزرگ‌تر از شهادت است که حسین علیه السلام با شهادتش به ما آموخته است و هرآنچه غیر از این است، یزیدی ماندن است.

و در آخرین شب از ذیحجه در کوچه‌ها و خیابان می‌گردند و غمگنانه خبر رسیدن محرم را به همگان اعلام می‌کنند:

زهرسو نوحه و بانگ فغان می‌آید، گویا محرم شده

نوای یاحسین برگوش جان می‌آید، گویا محرم شده

سقاخوانی مردم نوش آباد، در روزهای تاسوعا و عاشورا نیز با آدابی خاص برگزار می‌شود. در صبح تاسوعا، سقاخوانان در کوچه‌های شهر گشته و برای درگذشتگان به فاصله دو محرم، فاتحه خوانی می‌کنند و خانواده اموات نیز به یادبود، پرچمی را به هئات هدیه می‌کند.

سقاخوانی روز تاسوعا روایت حقیقتی است که کاروان حق پوی حسینی برای همیشه تاریخ در حرکت است و آن‌ها که همراه این کاروان شده‌اند حتی به اندازه گفتن و زنده نگهداشتن کلمه‌ای از حق، تا ابد زنده‌اند و نامشان جاودانه است.

اما سقاخوانی روز عاشورا، توسط سادات محل اجرا می‌شود. سادات هئات حسینی، شالهای سبز، بر گردن انداخته و پیشاپیش هئات سینه زنی و بعداز تابوت نمادین کشته، حرکت می‌کنند.

اشعار سقاخوانی روز عاشورا حامل پیام قیام حسینی است.

آن عاشقی که جان داد، تا زنده دین بماند******* جسمش به خاک و خون خفت، در کربلا، حسین است.

آنکس که با قیامش از مکتب شهادت******** درس جهاد و نهضت، داده به ما حسین است

آزاده مرد و باشید گرحق نمی‌پرستید******** آن رهبری که فرمود، این نکته را حسین است.

سقاخوانی، نه تنها یک مراسم آیینی، که روایتی از فرهنگ مردمی است برای جاودانه ماندن حماسه عاشورا، از گزند تحریف و خرافه. و مسولان فرهنگی کشور باید برای حفظ و ترویج این آیین، تلاشی را معمول دارند. از دیگر مراسم آیینی مردم نوش آباد، خیمه کوبی روز هشتم و خیمه برداری در عصر روز یازدهم محرم است که چونان آئنه‌ای تمام نما، تجلی گر قیام حسینی است.