کاهش بازار کار ناشی از کرونا معادل از دست رفتن ۳۰۵ میلیون شغل است/ فقر نسبی ۵۹درصدی درمیان کارگران غیررسمی

به گزارش ایلنا، همه‌گیری کرونا در سراسر جهان، زندگی مردم را از جنبه‌های مختلف تحت تأثیر قرارداده است. در کنار بحران ایجاد شده در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی، کرونا در حوزۀ اقتصادی نیز تأثیرات شدید و گسترده دنبال داشته به طوری که بیم آن می‌رود بیش از نیمی از مردم جهان را در دام فقر گرفتار کند. در این راستا، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی بر آن شد تا در گزارش سیزدهم خود به طور اجمالی به بررسی مواردی نظیر برآورد میزان فقر متاثر از همه‌گیری کرونا، فقر در میان شاغلان (تعدیل ساعت کار و فقر نسبی شــاغلان) و آثار متقابل فقر و کرونا بپردازد.

 تعدیل ساعت کار و فقر نسبی شاغلان

در بررسی انجام شده توسط موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی و مطابق برآورد گزارش دوم سازمان بین‌المللی کار که در ۷ آوریل ۲۰۲۰ منتشر شده بیش از ۸۰ درصد از نیروی کار جهان تحت تاثیر همه‌گیری کرونا قرار گرفتند. این آمار در گزارش سوم سازمان بین‌المللی کار که در ۲۹ آوریل ۲۰۲۰ منتشر شده است به ۶۸ درصد نیروی کار جهان کاهش یافته است که بر اساس محاسبات اخیر سازمان مذکور در فصل نخست سال ۲۰۲۰، ساعت کار جهانی حدود ۴.۵ درصد کاهش خواهد یافت که معادل از دست رفتن کل ساعت کار ۱۳۰ میلیون کارگر تمام وقت با ۴۸ ساعت کار در هفته است.

براساس این گزارش، برای فصل دوم سال ۲۰۲۰ ساعت کار مذکور در مقایسه آخرین فصل سال ۲۰۱۹ کاهش کار ۱۰.۵ درصدی را تجربه خواهد کرد که این بار معادل از دست رفتن شغل ۳۰۵ میلیون کارگر تمام وقت خواهد بود؛  به این ترتیب در گزارش اخیر و برآوردها حاکی از آن است که کاهش ساعت کاری در سه ماهه دوم امسال وخیم تراز آن چیزی خواهد بود که در ابتدا پیش بینی شده بود.

به استناد گزارش سوم سازمان بین‌المللی کار دو مورد بر وخامت اوضاع و فراتر رفتن از پیش‌بینی‌های مقدماتی تأثیر داشته است:

* ادامه‌دار شــدن اقدامات پیشگیرانه در بسیاری از کشورها که از قبل نیز این اقدامات روی فعالیت کاریشان تأثیر گذاشته بود.

* اضافه شدن کشورهای دیگری به جمع کشورهای که در آغاز به تدابیر سختگیرانه و قرنطینه روی آورده بودند.اقدامات ســختگیرانه گروه جدید نیز به تعطیلی اجباری محل کار در بســیاری از مشاغل منجر شد و همین موضوع بر وخامت برآوردها بیش از آنچه قبلا پیش‌بینی می‌شد، افزود.

 براســاس گزارش‌های سازمان بین‌المللی کار، بخش‌های غیررســمی با آسیب بیشتری روبرو شده‌اند؛ به طور کلی افرادی که ذیل پوشش حمایت اجتماعی قرار نداشته‌اند با مخاطرات بیشتری مواجهند. این سازمان هشدار داده است که در صورتی که اقدامات سیاستی مناسبی صورت نگیرد، کارگران در معرض مخاطرات بالای فقر قرار خواهند گرفت و در دوره بازیابی پس از فروکش کردن این بیماری نیز با چالش‌های بیشتری روبرو خواهند شد.

در نهایت مطابق برآوردهای سازمان بین المللی کار، انتظار می‌رود که میزان فقر نسبی در میان کارگران غیررسمی حدود 34 واحد درصد افزایش یابد و به حدود 59 درصد رسد. این میزان از افزایش در کشورهای مختلف متفاوت بوده است؛ جالب آنکه در نهایت وضعیت هر دو گروه کشورهای کم درآمد و پردرآمد، از این منظر وخیم خواهد بود: 80درصد از کارکنان غیررسمی کشورهای با درآمد بالا و 74 درصد کشورهای با درآمد پایین یا متوسط رو به پایین با فقر نسبی روبرو خواهند بود.بدین ترتیب فقر نسبی به طور متوسط در منطقه آمریکا و آفریقا با (84 و 83 درصد) تقریبا برابر خواهند بود.

تأمین معیشت و دشواری مقابله با کرونا

همانطور که در گزارش اخیر آکســفام 2020 آمده اســت، کرونا ویروس بیش از آنکه افراد را بیمار کند، آنها را گرسنه می‌سازد. مشاغلی که فاقد دستمزد ثابت هستند در شرایط همه گیری ویروس، با مشکلات اساسی در تداوم معاش خویش روبرو می‌شوند؛ برخی از افراد چاره‌ای جز خروج از منزل و قرار گرفتن ناگزیر در معرض ابتلای ویروس ندارند.

همچنین براساس نتایج مطالعه مذکور غالب کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین با ضعف در قابلیت مقابله در این زمینه روبرو هستند و در این میان ضعف کشورهای فقیر دوچندان بوده است.

اگرچــه تأمین برنامه‌های اجتماعی و ارائه کمک‌های مالی هزینه درخور توجهی برای دولتها دارد اما قصور و یا حتی تعلل در این زمینه میتواند هزینه‌های بسیار بالاتری را به آنها تحمیل کند. بنابراین توصیه می‌شود که دولت با سرعت بیشتری ِ نسبت به شناسایی گروه‌های هدف و ارائه کمک به آنها اقدام کند تا بتواند طول و عمق بحران اقتصادی اجتماعی پیش را کاهش دهد.

حمایت‌های پیشــنهادی از سوی ســازمان‌های بین‌المللی با وجود تنوع و تکثر آن، عموما به سه نوع حمایت کلی قابل تقلیل هستند:

 1- حمایت از افراد نیازمند: توصیه مســتمر بر ارائه حمایت‌های اجتماعی، تأمین بســته‌های نقدی و غیرنقدی کمک معیشتی، ارائه انواع یارانه‌ها به نیروی کار.

 2- حمایت از بنگاه‌ها: حمایت از بنگاه‌ها در جهت تأمین امان بقای آنها، به ویژه بنگاه‌های کوچک؛ تشویق بنگاه‌ها به حفظ نیروی کار و مشروط کردن حمایت‌ها و تخفیف‌ها به تعدیل نکردن نیروی کار.

3-تقویت دسترسی به تسهیلات: تسهیل دسترسی گروه‌های مختلف به امکانات بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا بــه ویروس؛ تأمین خدمــات درمانی برای گروه‌های مختلف (به ویژه فقرا، مهاجران قانونی و غیرقانونی و روســتائیان و حاشیه نشینان.