کرونا از عالمگیری تا فقر

اهمیت کرونا فقط در مبتلا کردن میلیون‌ها و کشتن ده‌ها هزار انسان نیست. کرونا فقر و نابرابری را هم بیشتر گسترش می‌دهد. البته این روایت تلخ و دردناک همه پاندومی‌های تاریخ است.  

پروفسور رولف ویرشو (پزشک اجتماعی) در مطالعه‌ای که در سال 1848 در خصوص پاندمی تیفوس انجام داد، بیان می‌کند: "نمی‌توان شک داشت که انتشار چنین بیماری همه گیری در شرایط اسفبار و فقر شدید رخ داد." وقتی آنفلوآنزای سال 1918  فراگیر شد، باز این فقرا و محرومان بودند  که بیشترین قربانیان بودند. این روایت در ایران هم بوده است. هما ناطق در کتاب مصیبت وبا می‌نویسد: قربانیان این بلا در درجه اول تنگدستان بودند و آنان که مثل برگ خزان می‌ریزند بیشتر فقرا و ضعفا بودند.

مطالعات نشان می‌دهد که احتمال کشنده بودن کووید-19 در افراد پایین جامعه دو برابر بیشتر است و این یعنی  فقر نیز مثل سن بالا و بیماری زمینه‌ای یک عامل ریسک مهم بر  ویروس کرونا است. از سوی دیگر کرونا فقط فاصله  اجتماعی ایجاد نمی‌کند بلکه فاصله طبقاتی بین فقرا و ثروتمندان را هم افزایش می‌دهد. گزارش اخیر بانک جهانی تاکید می‌کند که در شرق آسیا و اقیانوسیه (در صورت فقدان یک اقدام فوری) 11 میلیون نفر به تعداد فقرا افزوده می‌شود.  

پیش از شیوع کرونا در ایران، یک اجماع بین صاحبنظران حوزه فقر وجود داشت که موضوع فقر یک امر فرعی و حاشیه‌ای هم در بین سیاست گذاران و تصمیم گیران و هم در بین نخبگان و روشنفکران است. حال که ویروس فقرزای کرونا ایران را نیز مثل همه نقاط عالم هدف قرار داده است، باید در کنار مبارزه برای جلوگیری از شیوع و مهار بیماری، همه ظرفیت‌های ملی را برای مقابله با فقر ناشی از کرونا به میدان آورد. جمع بندی اینکه همه با هم باید به گونهای عمل کنیم که بعدها تاثیر کرونا بر گسترش فقر و نابرابری، به عنوان یک آموزهی تاریخی برای عبرت ایندگان مورد استناد قرار نگیرد.