کودکانی که در جوار زباله‌ها زندگی می‌کنند با کرونا چگونه کنار می‌آیند؟!

مینا جندقی (عضو هیئت مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره اقدامات پیشگیری از ابتلا به کرونا برای کودکان کاری که در مترو و خیابان‌ها دستفروشی می‌کنند، اظهار داشت: متاسفانه هنوز اقدام خاص و مشخصی برای کودکان فروشنده در خیابان‌ها و متروها صورت نگرفته است. 

او ادامه داد: در مورد کاهش یا عدم کاهش جمعیت این گروه بعد از شیوع کرونا در مترو و خیابان آمار مشخصی وجود ندارد، اما اکثر این کودکان و خانواده‌هایشان به درآمد حاصل از دستفروشی، نیاز مبرم دارند بنابراین نمی‌توانند بدون دریافت هیچگونه «بسته حمایتی» و یا «اقدامات مددکارانه» از کار کردن در خیابان خودداری کنند.   

وی با اشاره به وضعیت کودکان زباله‌گرد بعد از شیوع کرونا بیان کرد: معمولا در شرایط بحران‌های این‌چنینی، اقدامات از طرف دو گروه انجام می‌شود؛ یکی مسئولان کشور و دیگری سازمان‌های مردم نهاد و گروه‌های مردمی. در مورد بحران کرونا و کودکان زباله‌گرد، سازمان‌های مردم‌نهاد و گروه‌های مردمی اقداماتی در خیابان‌ها و گودهای تفکیک زباله، انجام داده‌اند. اکثر این اقدامات شامل «توزیع اقلام بهداشتی» و «آموزش زباله‌گردان» می‌شود اما متاسفانه هنوز هیچگونه اقدام رسمی در مورد کودکان زباله‌گرد و وضعیت آنها در این شرایط خطرناک انجام نشده است. 

این فعال حقوق کودکان ادامه داد: عدم دسترسی این کودکان به آموزش و به رسانه‌های جمعی، ارتباطات محدود و همچنین نیاز مبرم‌شان به درآمد حاصل از زباله‌گردی باعث شده است که این کودکان ناچاراً به زندگی و کار در این محیط پر خطر ادامه بدهند. 

کودکانی که دربرابر بیماری آسیب‌پذیرند

جندقی درباره شرایط زیست کودکان کار تصریح کرد: در شرایطی که همه سازمان‌های مربوطه تاکید بر ماندن در خانه، شستن و ضدعفونی مکرر دست‌ها و همچنین تغذیه مناسب دارند؛ این کودکان بدون ماسک و دستکش در خیابان‌های شهر در تردد هستند، درون سطل‌های زباله که این روزها پر از زباله‌های آلوده است؛ جستجو می‌کنند، تغذیه نامناسبی دارند و محل اسکانشان نیز در جوار زباله‌ها است. محلی که عمدتاً در آن حتی امکانات اولیه زندگی از قبیل امکانات گرمایشی و آب سالم وجود ندارد، چه برسد به امکان استحمام و شست و شوی مداوم و ضدعفونی کردن سطوح.

وی افزود: از طرفی این کودکان باتوجه به نوع تغذیه، استراحت ناکافی و مواجهه یا انواع استرس‌ها و فشارهای روانی در مقابل بیماری آسیب‌پذیرتر هستند. این کودکان در صورت ابتلا به بیماری نیز، به دلیل هزینه‌های سنگین درمانی و مشکلات پذیرش کودکان بدون اوراق هویتی امکان مراجعه به مراکز درمانی ندارند.

وی با اشاره به اینکه این کودکان هر روزه در خیابان‌های شهر حضور دارند، ولی ارتباط آنها با جامعه بسیار کم است، خاطرنشان کرد: انگار کسی آنها را نمی بیند. این روزها و با شیوع کرونا نیز این فاصله بیشتر شده است. عدم آموزش و آگاهی‌بخشی درباره ویروس کرونا نیز جان این کودکان را بیش از پیش در معرض خطر قرار داده است و اصلاً چقدر امکان رعایت اصول بهداشتی در محل اسکانی با تراکم بالا و در میان زباله ها و بدون دسترسی به آب سالم وجود دارد؟ 

لزوم اسکان کودکان زباله‌گرد در شرایط سالم

این فعال حقوق کودکان در مورد اقدامات صورت گرفته برای کودکان کارتن‌خواب و بی‌خانمان گفت: متاسفانه در مورد کودکان بی‌خانمان نیز، هنوز اقدام مشخصی صورت نگرفته است. به‌طور کل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (و به خصوص سازمان بهزیستی) متولی بررسی این وضعیت و اقدامات فوری برای رسیدگی به شرایط این کودکان است. متاسفانه وقتی در زمان درست به آسیب‌های اجتماعی رسیدگی نمی‌شود و زیرساخت‌های لازم تعبیه نمی‌شود، کار در شرایط بحران بسیار سخت‌ می‌گردد. مسئله زباله‌گردی کودکان، مسئله امروز و دیروز نیست و سازمان‌های مردم‌نهاد تاکنون بارها در مورد این فاجعه هشدار داده‌اند. این درد، نیاز به درمان دارد؛ نه تسکین! 

جندقی گفت: در شرایط کنونی و شیوع ویروس کرونا در ایران، انجمن حمایت از حقوق کودکان هشدار خود را درباره وضعیت سلامت و حیات  کودکان زباله‌گرد به بالاترین حد خود اعلام می‌دارد. حالا که کار به بحران کشیده و جان این کودکان در خطر است، دیگر نمی‌توان به سادگی آن را حل نمود. در شرایط بحران فعلی باید به مرگ و زندگی این کودکان فکر کرد و با توقف فوری زباله‌گردی و مشارکت ارگان‌های مختلف، اقدام به اسکان کودکان زباله‌گرد در شرایط سالم و ارائه‌ بسته‌های حمایتی به این کودکان نمود.