وضعیت کارگران در شهرهای گازرسانی نشده سیستان و بلوچستان و بوشهر؛
صف‌های انتظار سیلندر گاز در زاهدان، خاش و میرجاوه/ کارگران می‌گویند: قیمت‌ها ۴ برابر شده است
دو استان سیستان بلوچستان و بوشهر این روزها به علت کمبود سیلندر گازهای LPG مشکلاتی دارند و مردم این دو استان که اغلب کارگر هستند، مجبورند سیلندرهای گاز را به صورت آزاد با قیمت حدودا چهار برابری در صف‌های طولانی تهیه کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در سرمای خشک و گزنده در زاهدان، خاش، زابل، چابهار، میرجاوه و اغلب روستاهای سیستان و بلوچستان که چندین‌سالی‌ست قرار است، گازرسانی شود و نشده است، کارگران و بیکاران انتظار می‌کشند. انتظار کارگران و بیکاران در صف‌های طولانی توزیع کپسول گاز به زخم‌هایی افزوده می‌شود که این روزها دهان باز کرده است. عدم گازرسانی در این مناطق موجب شده به گفته یکی از اهالی زاهدان؛ دستِکم دو ساعت در این صف‌ها برای خرید سیلندر LPG با نرخ دولتی منتظر بمانند: اگر از قضا ساعت کاری تمام شود یا گاز تمام شود، گاهاً تا صبح همانجا می‌خوابیم تا سهمیه سیلندر گاز را با نرخ ارزانتر بخریم. چه دلخوری‌ها و نزاع‌ها که به خاطر فرسوده شدن اعصاب آدم در این ساعات متمادی ایستادن در صف ایجاد نمی‌شود! مسئله‌ای که به هیچ وجه در شأن بلوچ‌ها و سیستانی‌ها نیست.
قیمت سیلندر گاز ۴ برابر شد
کسی که خرید سیلندر در این صف‌ها را از دست بدهد باید با قیمتی حدوداً ۲۸ تا ۳۲ هزار تومان بیشتر از دکه‌های بازار آزاد آن را خریداری کند. گاز حکم طلا را پیدا کرده است. قیمت دولتی کپسول‌های گاز LPG (۱۱ کیلویی) که کارگران و بیکاران اهل این شهرها برای پخت و پز و وسایل گرمایشی نیاز دارند، ۸ هزار تومان است اما دکه‌های بازار آزاد آنها را از ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان می‌فروشند.
حسینعلی اکبری (دبیر خانه کارگر زاهدان) می‌گوید: حتی سیلندرهای دولتی گاهاً با وزن غیرواقعی به فروش می‌رسد و عملاً کم‌فروشی می‌شود. البته شاید دلیل آن وجود صف‌های طویل گاز کپسول‌هاست که ممکن است باعث شود، زمان کمتری برای شارژ کردن کپسول‌ها وقت بگذارند.
به گفته یکی از اهالی زاهدان که شغلش کارگری‌ست؛ سرمای خشک زاهدان غیرقابل تحمل است: اینجا آنقدر سرما استخوان‌سوز و خشک است که ممکن است در دمای ۵ درجه بالا صفر نیز نتوانید تاب بیاورید و نیاز به وسایل گرمایشی احساس کنید. اگرچه این‌روزها مدارس استان را تعطیل کرده‌اند، اما چه باید کرد؛ در میان اینهمه دردی که ما مردم سیستان داریم، این را هم اضافه کنید که در سرمای سخت در صف‌ها می‌ایستیم تا سهمیه گاز LPG دریافت کنیم. بدتر اینکه برخی مجبور می‌شوند که شب‌ها تا صبح هم در این سرما بخوابند تا سهمیه کپسول گاز را برای فرزندانشان هم ببرند. کارگران در همه زندگی‌شان از این دست فداکاری‌ها زیاد دارند. ما این‌روزها اینطور زندگی می‌کنیم.
در زاهدان البته شرایط برای پولدارها سخت نیست؛ آنها اگر به یکی از دکه‌های فروش آزاد مراجعه کنند، طی چند دقیقه کپسول آزاد تهیه می‌کنند. گفته می‌شود که دلیل شکل‌گیری صف‌های طولانی برای کپسول گاز این است که سهمیه به مقدار کافی وجود ندارد و سیلندر گاز کمیاب شده است.
دبیر خانه کارگر زاهدان همچنین درباره قیمت نفت می‌گوید: قیمت دولتی نفت لیتری ۵ تا ۶ هزار تومان است اما برای خرید آزاد آن باید تا ۳۵ هزار تومان نیز پرداخت کنیم. آ‌ن‌هم نفتی که خالص نیست و آب با آن قاطی کرده‌اند. تهیه نفت هم برای سیستان و بلوچستان سخت است.
او می‌افزاید: نزدیک به ۵۵ تا ۶۰ درصد مناطق زاهدان هنوز که هنوز است، گازکشی نشده است. حتی خودروهای گازسوز نیز در این استان با مشکل مواجه هستند چراکه در سراسر سیستان و بلوچستان یک جایگاه سوخت CNG مشاهده می‌شود.
افزایش خودروهای گازسوز LPG به علت فقر
سیستان و بلوچستان تنها استانی‌ست که مرکز آن هنوز گاز ندارد؛ استانی که دارای ۲۰ شهرستان است. بخش کوچکی از شهر زاهدان دارای شبکه گازرسانی شد اما تکمیل گازرسانی زاهدان و ۱۸ شهرستان دیگر این استان هنوز انجام نشده است که نام شهرهای بزرگی چون زابل، چابهار، میرجاوه، خاش و سراوان در بین آنها دیده می‌شود. روستاهای محروم تقریباً همگی در این لیست قرار دارند. استانی که هنوز در خصوص نیازهای اولیه‌ای چون آموزش و پرورش و بهداشت و درمان دارای مشکل است و چابهار صاحب بزرگترین مناطقه حاشیه‌نشینی است.
مرد زاهدانی که پیشه کارگری دارد، می‌گوید: برخی روستاها تا ۳۰۰ کیلومتر از شهر فاصله دارند، اینها با سختی کپسول گاز تهیه می‌کنند. اصولا تاثیرات کمبود کپسول گاز برای روستایی‌ها بیشتر است.
در همین‌باره "شه‌بخش" مدیرعامل شرکت پرسی ایران گاز سیستان و بلوچستان به چهار عامل اصلی بحران فعلی گاز در زاهدان اشاره کرده و گفته است: دلایل عدم توزیع گاز از سوی شرکت الیاس گاز، فروش سهمیه نفت سفید و استفاده از گاز به جای این سوخت، معضل آزادفروشان و افزایش خودروهای با سوخت LPG از عوامل بروز مشکل کمبود گاز مایع در زاهدان هستند.
وی با اشاره به انتقال گاز با واگن‌های قطار به شهر زاهدان خاطرنشان کرده: ظرفیت واگن‌های انتقال‌دهنده گاز، محدود است با این حال با حداکثر ظرفیت در حال ارائه خدمات به مردم هستیم.
مدیرعامل شرکت پرسی ایران گاز سیستان و بلوچستان با بیان اینکه زمان ۲۴ تا ۴۸ساعته برای رسیدن واگن‌های حامل گاز از پالایشگاه به زاهدان لازم است، گفت: تمام تلاش ما این است که در این استان وضعیت خوب توزیع گاز را داشته باشیم و به مرحله نبود گاز برای توزیع نرسیم. گازسوز کردن خودروها (LPG) هم یکی دیگر از عوامل اصلی بحران گاز فعلی در زاهدان است. گازسوز کردن ماشین‌ها، یک مصرف غیرمنطقی به توزیع و فروش گاز اضافه کرده است.
گازسوز کردن خودروها در این سالها به به علت افزایش قیمت بنزین به نسبت گاز رخ داده است. گاهاً خودروها کپسول‌های گاز را به عنوان مخازن گازی نصب می‌کنند که هم خطرناک است و هم مصرف کپسول‌های گاز را افزایش می‌دهد. حالا تصور کنید مردم برای مصارف خودروها نیز از این سیلندرها استفاده می‌کنند و البته زندگی مسافرکش‌ها و تاکسی‌دارانی که از این سیستم غیرایمن سوخت استفاده می‌کنند، به قیمت گاز مایع بستگی دارد.
مشکلات توزیع سیلندر گاز در قطب انرژی کشور
البته سیستان و بلوچستان تنها جایی نیست که با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند، در بوشهر نیز توزیع سیلندر گاز اختلال مواجه شده و کمبود گاز در آن مشاهده می‌شود. به گفته یکی از کارگران بوشهر؛ در این شهر مناطق گازرسانی شده وجود دارد اما مشکل عمده بوشهری‌ها این است که هزینه لازم برای خرید انشعابات و استانداردسازی خانه‌ها برای لوله‌کشی را ندارند. بیش از هفت تا هشت میلیون تومان هزینه این انشعابات است که برای مناطق کم‌برخودار ایران مبلغ اصلا کمی نیست. در این منطقه قیمت دولتی سیلندر گاز ۸ هزار و پانصد تومان است که برای درست کردن غذا، آب‌گرمکن و وسایل گرمایشی از آن استفاده می‌شود.
به گفته موسی میرجهانمردی (دبیر خانه کارگر بوشهر)؛ دسترسی به نفت نیز برای مردم بوشهر سخت شده است. او به ایلنا می‌گوید: اگر کسی دو لیتر نفت بیش از سهمیه‌اش بخواهد تا استانداری او را می‌فرستند. در مورد سیلندر گاز نیز عمدتاً به مصرف خودروها می‌رسد. مردم با گرانی بنزین بیشتر به گازسوز کردن خودروهایشان رو آورده‌اند اما این کار نیز عدمتاً خیلی ناایمن انجام می‌شود.
گناوه نیز همین دست مشکلات را دارد. محمدحسین داریونی (رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت گناوه) در مورد مشکلات توزیع سیلندرهای گاز LPG در بوشهر و شهرستان‌های اطرافش گفته است: از زمان کمیاب شدن گاز مایع پیگیری و مکاتبه با مسئولان استانی و شهرستانی صورت گرفته است. با پیگیری‌های انجام شده مشکل بوجود آمده ناشی از پالایشگاه آبادان به عنوان تامین‌کننده گاز مایع استان بوشهر بوده است.
وی گفته است: گاز مایع استان بوشهر ازجمله همین شهرستان با استفاده از تانکر از پالایشگاه آبادان تامین می‌شود که دراین ارتباط سهمیه اختصاص یافته به این شهرستان کاهش یافته است.
پیش‌تر مدیر روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی بوشهر اعلام کرده بود که به دلیل بروز مشکل در یکی از مبادی تامین گاز، سیلندر گاز مایع هفته گذشته در این استان با مشکل تامین و توزیع روبرو شد که با پیگیری مسئولان این شرکت مشکل اکنون برطرف شده است.
استان بوشهر قطب انرژی کشور است و پارس‌جنوبی عنوان پایتخت انرژی را یدک می‌کشد اما وضعیت نامناسب توزیع سیلندر گاز مایع در استان بوشهر بیش از آنکه به‌دلیل کمبود انرژی باشد ناشی از برخی ناهماهنگی‌ها و مشکلات است.
مسئله کمبود سیلندرهای گاز در این روزها البته بخش ناچیزی از آن چیزی است که امروز در سیستان و بلوچستان در جریان است؛ اگرچه همین مشکل نیز برای بلوچ‌ها و سیستانی‌ها به اندازه کافی حاد هست. از مدرسه‌های کپری تا سوخت‌بری و گوشت دم توپ شدن برای قاچاق کالاها و نبود کارخانه‌های بزرگ در این استان و وضعیت نامناسب بهداشت و درمان همه تصاویری است که در این سالها حذف شده است؛ تصاویر دیگری نیز حذف می‌شوند اما بیکاری و محرومیت همچنان در این استان پایدار می‌ماند.
گزارش: مریم وحیدیان
