عضو هیات مدیره گروه ملی صنعتی فولاد ایران:
منکر حقِ کارگران برای اعتصاب نیستیم اما می‌توانستیم گفت‌وگو کنیم/ پرونده "گروه امیرمنصور آریا" زمان را از ما گرفت
جواد نعمتی‌نژاد شرح می‌دهد که «گروه ملی صنعتی فولاد اهواز» با هزاران کارگر، چه تهدیدهایی را از سر گذرانده است و چه چشم‌اندازی دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، گروه ملی صنعتی فولاد با هزاران کارگر در سال‌های گذشته با چالش‌های متعددی مواجه بوده است؛ چالش‌هایی که در نهایت فعالیت‌های این کارخانه را برای برهه‌ای متوقف کرد. توقف تولید و پرداخت نشدن چند ماه از مطالبات کارگران، آنها را روانه خیابان‌ها کرد اما ورود دیرهنگام دولت و از سرگیری مذاکرات میان کارگران با شرکت و میان شرکت با طلبکاران اوضاع را آرام کرد. امروز؛ خطوط تولید به صورت تدریجی فعال می‌شوند و نقدینگی لازم با کمک بانک ملی فراهم می‌شود.
با «جواد نعمتی نژاد» عضو هیات مدیره گروه ملی صنعتی فولاد ایران که با عنوان «مدیر بازرگانی» شرکت هم فعالیت می‌کند و مدتی مدیرعامل باشگاه فولاد خوزستان بوده است، به گفتگو نشستیم تا آنچه را بر این صنعت مهم کشور گذشته است، مرور کنیم.
یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های کارگران گروه ملی صنعتی فولاد ایران تداوم تولید است. از این رو از بازگشایی مجموعه‌های شرکت استقبال می‌کنند، اما آنها برای "امرارِ معاش" نیاز به دریافتِ دستمزد دارند. شرکت برای جلب رضایت کارگران چه اقداماتی انجام داده است؟
بله. خواسته‌های کارگران تداوم فعالیت شرکت و حل مشکلات معیشتی هستند. آنها همچنین خواهان واریز حق بیمه‌ها هستند. ما همه این خواسته‌ها را صنفی می‌دانیم و لذا تلاش کردیم تا با جذب سرمایه از بانک ملی، فروش تولیداتی که در انبار باقی مانده بودند، سرمایه لازم برای راه‌اندازی تدریجی خطوط به منظور درآمدزایی و دستمزدهای کارگران را بپردازیم. بانک ملی ۱۰۸ میلیارد تومان به صورت تسهیلات اعتباری در شرکت سرمایه‌گذاری کرد. توجه داشته باشید که حساب‌های بانکی شرکت در جریان پیگیری‌های قضایی پرونده اختلاس بسته شده بود اما به هر حال بانک ملی اعتبار لازم را جهت گردش نقدینگی فراهم و آن را به فولاد خوزستان داد تا ۴۰ هزار تن شمش فولاد در اختیار گروه ملی بگذارد.
البته قصد مدیران شرکت این بود که شمش فولاد را خارج از بورس تامین کنند لذا اقداماتی را انجام دادیم اما مشکلاتی به وجود آمد. در نتیجه مدیریت شرکت و مقام‌های استان تلاش کردند تا این کار را به صورت "مچینگ" در خارج از بورس یا به صورت مچینگ در بورس انجام دهند تا بتوانیم توناژ مورد نیاز خود را از فولاد خوزستان تهیه کنیم که البته دوندگی فراوانی داشت و وقت زیادی تلف شد. البته اگر با مچینگ در بورس این کار را انجام می‌دادیم باید ۷۵ درصد از محصول خود را در بورس به فروش می‌رساندیم که برای ما شرایط بسیار سختی را ایجاد می‌کرد؛ چراکه فاصله بین قیمت خرید مواد و قیمت که باید در بورس عرضه می‌کردیم، زیاد بود.
البته به خاطر باز بودن پرونده گروه "امیرمنصور آریا" که مالک گروه ملی صنعتی فولاد بود، نمی‌توانستید از طریق بورس معامله کنید.
هر زمانی که می‌خواستیم در بورس پا بگذاریم، تمام طلبکاران و بستانکاران با داشتن حکم قضایی حساب‌های ما را مسدود می‌کردند. این فرایند خسته‌کننده بود و مشکلات ما را تشدید می‌کرد. به هر صورت معاون وزیر صمت به ما اجازه داد که در خارج از بورس محصول خود را بفروشیم. البته این امکان تازه دو هفته است که برای ما ایجاد شده.
در این میان رقابت فشرده‌ای میان شرکت‌ها برای سهم‌گیری از بازار فولاد کشور وجود دارد. با همین شرایط باید با شرکت‌های دیگر رقابت کنیم. این در شرایطی است که تنها دو ماه طول کشید تا توانستیم مجوز فروش خارج از بورس را به دست آوریم. در این کش و قوس‌ها هم امیدوار شدیم هم ناامید. امیدوار شدیم چون قیمت هر کیلو میلیگرد در بازار به ۴ هزار و ۵۰۰ تا ۴ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. برای ما فرصت خوبی بود تا از فاصله فروش قیمت در بورس و بازار آزاد استفاده کنیم و به سمت صادارت حرکت کنیم. اینگونه می‌توانستیم از سودی که به دست می‌آمد، بدهی خود را به تامین‌کنندگان پرداخت کنیم. خب به خاطر مشکلاتی که وجود داشت؛ نتوانستیم از فرصت بهره بگیریم و بعد به یکباره قیمت میلگرد به ۳ هزار و ۱۰۰ تومان رسید و شرکت از تاخیری که در دریافتِ مجوز فروش تولیدات در خارج از بورس پیش آمد، متضرر شد.
در جاهایی دیگری هم زیان دیدیم. گروه ملی صنعتی فولاد ایران تنها تولیدکننده لوله مانسمان (بدون درز) در خاورمیانه است. این برای ما امتیاز بزرگی است اما ۵ یا ۶ سال است که درگیر پرونده قضایی گروه امیرمنصور آریا هستیم. بعد هم وقفه‌ای که به خاطر اعتصاب‌های کارگران در جریان اتفاق افتاد ما را تحت تاثیر قرار داد. در این مدت مشتریانی که برای خرید به شرکت می‌آمدند، می‌دیدند که تولید متوقف شده است و کارگران سر کار نیستند. به هر حال با یک مقدار فروش پرداخت دستمزد کارگران را در اولویت قرار دادیم و با یک حاشیه سود خیلی کم به کار ادامه داده‌ایم. هم اکنون در حال پرداخت معوقات کارگران هستیم.
شما یک بخش از برنامه‌های خود را صادارت به عراق عنوان کردید. آیا عراق باتوجه به وجود تحریم‌های بین‌المللی آمریکا و متعهد بودنش به اجرای سیاست‌های دولت آمریکا با شما همراهی می‌کند.
بازاریابی در عراق یک از برنامه‌های بلندمدت شرکت است چراکه در آنجا مشتریان فراوانی را داریم. در کشورهای عربی و ترکمنستان، برند گروه ملی صنعتی فولاد ایران، خصوصا شرکت کوثر که متعلق به برند "دنیلی" ایتالیاست و جزو مدرن‌ترین صنایع کشور است، بسیار معروف هستند. مزیت فروش به عراق این است که می‌توانیم تحریم‌ها را به واسطه حمل زمینی پول دور بزنیم. همچنین می‌توانیم از همین ظرفیت برای صادرات محصولاتمان به افغانستان و پاکستان بهره بگیریم. از این رو به دنبال دریافت کارت بازرگانی خود هستیم.
رقابتی که میان شرکت‌های فولادی داخلی برای تسخیر بازار وجود دارد و شما هم به آن اشاره کردید تا چه اندازه نابرابر است و چه اندازه به حذف شما از بازار انجامیده است؟ اشکال کار کجاست؟
ابزارهای رقابتی به صورت کلان دیده نشده‌اند. گروه ملی صنعتی فولاد ایران با ۳ تا ۴ هزار کارگر با شرکت‌هایی رقابت می‌کند که ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر پرسنل دارند که ظرفیت محدود تولید دارند اما تکنولوژیشان به‌روز است. آنها کار خود را بدون دغدغه انجام می‌دهند و سهمی هم از بازار دارند که سود مناسبی در خود دارد. تبعا این ابزار گروه ملی صنعتی فولاد را از رقابت خارج می‌کند.
اگر از زنجیره تامین و از زمانی که می‌خواهند مواد اولیه به فولادی‌ها بدهند، هزینه‌های آنها را تعیین کنند آنها می‌توانند با مقداری حاشیه سود؛ زنجیره را تکمیل کنند. ما در همین حال گرفتار واردات میلگرد شده‌ایم. این در حالی است که گروه ملی فولاد ۱.۸ تا ۲ میلیون تن میلگرد در سال تولید می‌کند؛ پس چرا باید واردات وجود داشته باشد؟ خیلی تلاش کردیم تا وزارتخانه را قانع کنیم که تعرفه‌های واردات کالا را از ۵ درصد به ۲۵ درصد و حتی ۵۰ درصد برسد.
از سویی در دولت گذشته تعداد شرکت‌های نورد کار و فولادی در خوزستان زیاد شدند اما گروه ملی می‌توانست نیاز کل منطقه را تامین کند. تا پیش از اتفاقاتِ قضایی، ۵۲ درصد از سهم بازار ایران در دست گروه ملی صنعتی فولاد ایران بود. ما اخیرا نمونه‌ای از محصولات نوردی خود را به کویت فرستادیم و آنها کیفیت محصولمان را تایید کردند. کویت کشوری است که نمی‌توان به همین راحتی به آن نورد صادر کرد. در کل موفقیت شرکت با حضور هرچه بیشتر مشتریان و فعال بودن همه بخش‌های کارخانه تضمین می‌شود. هم اکنون کف کارخانه کوثر ۳۰ هزار تن، محصول وجود دارد.
در حال حاضر شرکت با چند درصد ظرفیت کار می‌کند؟ چند خط را فعال کرده‌اید؟
سه خط را به تدریج فعال می‌کنیم. در حال حاضر مجتمع کوثر، نزدیک به ۶۵۰ تا ۷۰۰ هزار تن تولید سالانه دارد، اما ۴۰ هزار تن شمشی که گرفته‌‌ایم را به عنوان یک سرمایه در اختیار داریم تا از محل فروش محصول، دستمزد کارگران را بدهیم و مابه‌التفاوت را برای فولاد خوزستان ارسال کنیم تا زنجیره تامین شمش به عنوان تن‌خواه گردان ادامه داشته باشد. در کنار این بانک ملی ۳۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرد و تلاشش را می‌کند تا تولید استمرار داشته باشد.
علاوه بر این ۴۰ هزار تن، ۹ هزار تن شمش دیگر به دست واحد تیرآهن رسیده است تا یکسری قطعات ریز را که برای ادامه کار نیاز داریم، تامین کنیم. در کنار اینها واحد لوله‌سازی را داریم که برای تضمین ادامه فعالیت آن قراردادِ مشارکت منعقد کرده‌ایم. حتی اولین مرحله از معوقات را از همین محل پرداخت کرده‌ایم. پیش‌بینی ما از سطح تولید خوب است به شرط اینکه کارگران تدوام در کارخانه تداوم حضور داشته باشند.
واحد ذوب تا چه اندازه برای اشتغال‌زایی ظرفیت دارد؟
واحد ذوب می‌تواند سالانه ۴۳۰ هزار تن تولید داشته باشد. اینگونه می‌توانیم مواد اولیه را تامین کنیم. بخش ذوب را با ۱۵ تا ۲۰ میلیارد تومان راه‌اندازی کردیم و با فعال بودن آن ۳۰۰ تا ۴۰۰ کارگر مشغول به کار می‌شوند به نحوی که می‌توانیم ۳۰ تا ۴۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز خود را تهیه کنیم. واحد کلاف هم داریم و میلگرد سایز ریز تولید می‌کنیم. گروه ملی فولاد در دوران راه‌اندازی، بسیار جامع و بی‌نیاز بود.
در حال حاضر با همین درآمدهایی که داریم نگذاشتیم که بیمه تکمیلی کارکنان قطع شود. همچنین دفترچه‌های تامین اجتماعی کارگران با مجوز ستاد تسهیل، تا پایان اردیبهشت ماه سال آینده تمدید می‌شوند. در همین حال با سازمان تامین اجتماعی به توافق رسیدیم تا مطالباتش را به صورت پلکانی پرداخت کنیم. همه این برآیندها، خروجی خوبی دارند؛ به خصوص اینکه کیفیت تولیدات خود را حفظ کرده‌ایم. کارکنان ما در واحد کنترل کیفیت، اجازه نمی‌دهند که تولیدات بی‌کیفیت بیرون بیایند.
شما از بانک ملی خواسته‌اید که اعتبار حدود ۷۲۰ میلیارد تومانی را در اختیار شرکت بگذارد. چه اندازه از این رقم تامین شده است.
بله. ۷۲۰ میلیارد تومان را برآورد کردیم اما بانک ملی هم باید پاسخگوی مشتریان خود باشد و می‌خواهد با سرمایه‌گذاری‌هایی که کرده سود سپرده‌ها را پرداخت کند و اعتبار مورد نیاز برای پرداخت تسهیلات به مشتریان فراهم کند لذا نمی‌تواند به یکباره ۷۲۰ میلیارد تومانی را که نیاز داریم در اختیار ما بگذارد. اما شرکت هم هزینه دارد. نزدیک به ۱ میلیارد تومان در عرض چند روز فراهم کردیم تا به دست طلبکاران برسانیم؛ طلبکارانی که هر روز به شرکت مراجعه می‌کردند و پولشان را می‌خواستند. بانک قبول کرده که به گروه ملی تسهیلات بدهد تا مطالباتِ بازنشستگان را پرداخت کنیم.
به هر شکل ما شرکت را به لحاظ قانون شفاف می‌کنیم تا مشتریان ثابت بیشتری بیابیم. در ضمن واحد ذوب که راه بیفتد تا اول تیرماه سال آینده برای واحد تیر آهن خود، خوراک داریم.
کارگران گروه ملی صنعتی فولاد ایران، خواهان ایجاد فضای گفتگو برای حل و فصل مشکلاتشان هستند اما اعتصاب را هم به عنوانی ابزار در اختیار دارند. این حق کارگران را تا چه اندازه به رسمیت می‌شناسید؟
ما منکر حق کارگران برای اعتصاب نیستیم اما می‌توانستیم مشکلات را با گفتگو و همفکری بهتر حل کنیم. البته اعتصاب شکلی از حق‌خواهی است و خوب مسئولان از مطالبات خبردار می‌شوند اما همین اعتصاب موجب می‌شود که شرکت تعطیل شود. سرمایه‌گذاران هم زمانی که می‌آیند با خود می‌گویند اینجا کاری وجود ندارد پس چرا در آن سرمایه‌گذاری کنیم. البته در سال‌های گذشته هم روال خوبی را طی می‌کردیم اما مسئله "اختلاس" که پیش آمد کلی زمان هدر رفت اما حالا در چهره کارگران رضایت نسبی را می‌بینیم. بیمه کارگران و ایاب و ذهاب آنها برقرار است و کلینکی هم با امکانات جدید در خیابان کیان پارس اهواز برای آنها راه انداختیم.
آیا توانسته‌اید که رضایت بانک ملی را برای سرمایه‌گذاری در سال‌های آینده جلب کنید و راهبری را با هدف تضمین بازگشت سود برای آنها ترسیم کرده‌اید؟
بانک ملی تا به حال کمک کرده و یقینا بازهم کمک می‌کند اما باید تحلیلی از آینده گروه ملی داشته باشد. باید بداند که سه سال دیگر یا ۵ سال دیگر کجا هستیم. گزارش‌ها را از وضعیت شرکت تا پایان سال ۱۴۰۵ تهیه کرده‌ایم تا نگرانی بانک ملی از سرمایه‌گذاری برطرف شود. بانک ملی همچنین می‌تواند، برای فروش محصولاتمان در عراق کمک کند؛ چراکه در بصره و بغداد شعبه دارد.
گفتگو: پیام عابدی
