در حاشیه برخی دستگیری‌ها به‌دلیل برداشت غیرمجاز کرومیت مطرح شد؛
نماینده نی‌ریز: باید با مردم برخورد بهتری صورت بگیرد/مشارکت بومیان در سود معدن تنها چاره کار است
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: پیشنهاد من برای حل مشکلات معدن کرومیت روستای خواجه جمالی این است که ساکنان روستاهای همجوار، یک تعاونی تشکیل بدهند. از این طریق آنها می‌توانند در کار و درآمدهای معدن شریک شده و درصدی از عایدات آنجا را بهره‌برداری کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مدتی پیش در فضای مجازی خبری انتشار یافت مبنی بر دستگیری تعدادی از جوانان روستای خواجه‌جمالی در شهرستان نی‌ریز آنهم به‌دلیل برداشت (غیرمجاز) کرومیت با شکایت معدن کرومیت فارس. علت این اقدام جوانان روستای خواجه‌جمالی نیز فشار فقر و بیکاری ذکر شده بود. اصغر مسعودی (نماینده حوزه انتخابیه نی‌ریز و استهبان و نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی) در واکنش به خلاف نسبت داده شده به بازداشت‌شدگان، اظهار داشت: معادن یکی از راه‌های اشتغال و درآمدزایی مردم و دولت‌ها هستند. طبق قانون، حقوق و درآمدهای معادن که به خزانه واریز می‌شوند باید صرف زیرساخت‌ها برای مردم محلی و احیای محدوده‌ای که برداشت از آن صورت می‌گیرد، بشود. اما آنچه در حقیقت شاهدش هستیم، این است که سهم مردم و شهرستان‌هایی که از معادن غنی برخوردار هستند تنها آلودگی، بیماری و تخریب زیرساخت‌هاست. متاسفانه عده‌ای درآمدهای کلان حاصله از معادن را به جیب می‌زنند. دولت هم گرچه حقوق دولتی‌اش را می‌گیرد و ممکن است آن را تا حدی صرف توسعه زیرساخت‌ها و پیشبرد اقدامات مثبت کند اما حقوق و درآمدها معمولا به صورت شفاف و قانونی به مردم و مناطق تخصیص نمی‌یابد.
وی در ادامه گفت: در واقع، مردم این حق را دارند که از منافع این معادن بهره‌مند شوند. وقتی این اتفاق نمی‌افتد نارضایتی داخلی ایجاد می‌شود. متاسفانه در کشور، معادن را براساس اولویت تخصیص به مردم بومی، واگذار نمی‌کنند و افرادی خارج از استان و با استفاده از اعمال نفوذهایی که دارند، این معادن را دریافت می‌کنند.
مسعودی سپس به وضعیت معدن کرومیت خواجه‌جمالی پرداخت و گفت: معدن کرومیت فارس، یک معدن بسیار باسابقه و غنی در شهرستان نی‌ریز است. تا مدتی این معدن کار نمی‌کرد و حدود ۶۰-۷۰ کارگر آن بیکار شده بودند. در واقع، در آن دوره، کرومیت وضعیت خوبی در بازار نداشت. بعد از آنکه، برداشت کرومیت رونق مجدد یافت و کارخانه‌ای در نی‌ریز به فرآوری آن پرداخت، وضعیت درآمدزایی آن بهبود یافت.
وی با یادآوری وضعیت بیکاری و مشکلات معیشتی مردم، افزود: استخراج این منبع خدادادی برای مردم این منطقه، تاکنون درآمد و سودی برای آنها دربر نداشته است. عده‌ای اندک سود این منابع را که به بیت‌المال و همه مردم تعلق دارد، مورد بهره‌برداری قرار داده‌اند. متاسفانه حق و حقوق دولتی هم در این حوزه پرداخت نمی‌شود. پس طبیعی است که تضادی درونی شکل بگیرد. بر همین اساس بود که عده‌ای از مردم شروع به بهره‌برداری قسمت‌هایی خارج از معدن (براساس گزارش‌های مردمی) کردند.
مسعودی تاکید کرد: البته از نظر قانونی هم درست نیست وقتی فرد دیگری بهره‌بردار است مردم اقدام به برداشت کنند. از آنجا که این برداشت‌های غیرقانونی ممکن بود موجب بروز خطرات جانی برای مردم شود، مقامات آن را غیرقانونی اعلام کردند. من هم تاکید دارم که مردم از مسیر قانونی به چنین مسائلی ورود کنند. در راستای تحقق این امر، من اعتراضات مردم را با فرمانداری، استانداری و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس در میان گذاشتم.
وی با خاطرنشان کردن این نکته که معادن، اموال دولتی هستند و آنها را نه واگذار بلکه می‌توان اجاره داد، گفت: وقتی معادن اجاره داده می‌شوند، حق و حقوق آنها را باید مطالبه کنند. اگر فردی دست روی معدن گذاشته و پروانه اکتشاف بگیرد و در این بین، سازمان صنعت، معدن و تجارت هم بخواهد حق و حقوق مردم را نادیده بگیرد، اینجا دیگر حق مردم ضایع می‌شود.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، افزود: پیشنهاد من برای حل مشکلات معدن کرومیت روستای خواجه جمالی این است که مردم این روستا به‌همراه روستاهای همجوار، یک تعاونی (با همراهی و همکاری استانداری و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس) تشکیل بدهند. از این طریق و با مشارکت مردم محلی، آنها می‌توانند در کار و درآمدهای معدن شریک شده و درصدی از عایدات آنجا را بهره‌برداری کنند. نباید مردم را از منافع آنجا محروم کرد. می‌توان با جلب نظر مساعد پیمانکار و بهره‌بردار، تعاونی محلی مردم را –برای مثال- برخوردار از ۳۰ درصد از درآمدهای معدن کرد. در چنین شرایطی مردم هم راغب به کار در شرایط قانونی می‌شوند و ایجاد مزاحمت برای کسی نخواهند کرد.
وی در ارتباط با موضوع دستگیری‌های رخ داده در این پرونده، اظهار داشت: حدود ۴ نفر در این ماجرا دستگیر شده‌اند که گمان می‌کنم تاکنون آزاد شده‌اند. البته تعداد بیشتری در ابتدای امر بازداشت شده بودند که اکثر آنها نیز پیش‌تر آزاد شدند. من با مقامات محلی در رابطه با وضعیت آنها صحبت کردم تا برخورد سختی صورت نگیرد. متاسفانه و به‌رغم وضعیت مالی بسیار سختی که مردم آن منطقه دارند، برای آزادی افراد دستگیرشده، وثیقه ۵۰۰ میلیونی صادر شده بود.
مسعودی در رابطه با اقدامات انجام شده برای تخفیف وثیقه سنگین این پرونده، بیان داشت: روز سه‌شنبه، من با مدیرکل دادگستری استان فارس جلسه‌ای داشتم که در آن مقرر شد نسبت به وثیقه صادرشده، حداکثر مساعدت را انجام دهند.
وی سپس با اشاره به گفتگوهای صورت گرفته با رییس هیئت مدیره شرکت کرومیت فارس، توضیح داد: طی جلسه‌ای که با وی داشتم، قرار شد نسبت به بکارگیری نیروی انسانی بیشتر یا واگذاری پهنه اکتشافی جدید به تعاونی‌ای که توسط مردم منطقه تشکیل شود، همکاری لازم صورت گیرد.
نماینده مردم نی‌ریز و استهبان در پایان، درباره برخورد صورت گرفته با مردم این روستا در این پرونده، گفت: من فکر می‌کنم با مردم برخورد بهتری باید صورت گیرد. مردم منطقه کسانی هستند که انقلاب کردند؛ آنها ولی‌نعمتان ما هستند و ما هرچه داریم از آنهاست. آنان ممکن است ایرادی هم داشته باشند اما نیازمند کمک و توجه مسئولان هستند. در چنین مواردی باید به گونه‌ای با مساله و مردم برخورد کرد که ایجاد تنش نشود.
