صنعت کاشی و سرامیک در برزخِ ناپایداری بازار/امیدواریم ریزش نیرو نداشته باشیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، ناپایداری بازار اقتصاد و افزایش نرخ ارز، هم کارگران را نگران و مضطرب کرده‌است و هم دست تولیدکننده را به اصطلاح در حنا گذاشته‌است. بدون شک «تولیدکنندگان واقعی» هرگز راضی نمی‌شوند که نیروی کار بیکار شود و یا چرخ تولید از گردش بایستد، اما شرایط پیش آمده اگر کنترل نشود، می‌تواند مشکلات بسیاری برای تولید و ادامه فعالیت کارگاه‌ها و کارخانه‌ها به وجود بیاورد؛ یکی از صنایعی که از این اوضاع به شدت متاثر شده است، صنعت دیرپا و روزگاری پررونقِ کاشی و سرامیک است. از نگرانی‌ها و دغدغه‌های کارگرانِ کاشی «حافظ» و «ایرانا» گرفته تا دل‌نگرانی‌های نیروی کاری که در کارگاه‌های کمتر شناخته شده، مشغول به کار هستند،  همه و همه ماحصل نامشخص بودن آینده‌است. ماحصلِ فردایی که چندان «روشن» نیست.

درست است که برای یک «کارگر کاشی» آینده چندان روشن نیست اما تولیدکنندگان نیز در شرایط مناسبی نیستند و افق اقتصاد را برای ادامه تولید، تیره می‌بینند. محمد روشن‌فکر (رئیس انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک کشور) در ارتباط با دغدغه‌های تولیدکنندگان و در پاسخ به این سوال که آینده‌ی کارگران صنعت کاشی چگونه ترسیم می‌شود، با تاکید بر اینکه بحث مشکلات تولید، بحثی طولانی و  پیچیده است و مشکلات موجود بی‌شمار، می‌گوید: آن چیزی که در عرصه ارز اتفاق افتاده، باعث شده تمام اقلام وارداتیِ صنعت کاشی و سرامیک، گران شود و این گرانی روی «قیمت تمام شده کالا» تاثیر گذاشته و قیمت تمام شده کالا را افزایش داده‌است.

وی ادامه می‌دهد: از آنجا که کاشی و سرامیک در ایران یک کالای رقابتی‌ست، به دلیل تعدد کارخانجاتِ موجود، یقیناً دیر یا زود، خیلی از واحدهای صنعتی با مشکل مواجه خواهند شد.

تعرفه‌ها ده تا صد درصد افزایش یافت

وی مشکل دیگر را افزایش تعرفه کالاهای وراداتی می‌داند و می‌گوید: مضاف بر همه‌ی اتفاقات ناگواری که از ابتدای سال در رابطه با نرخ ارز شاهد بودیم، با مشکل دیگری هم در عرصه تولیدِ کاشی و سرامیک مواجه هستیم؛ قبل از سال، تعرفه‌های گمرکیِ بسیاری از کالاهای دخیل در این صنعت از ده درصد تا صد درصد افزایش یافت؛ یعنی ما «تولیدکنندگان» از یک طرف با افزایش تعرفه‌های کالاهای وارداتیِ مورد نیاز مواجه شده‌ایم و از طرف دیگر، نرخ ارز گران شده‌است و به همه اینها نابسامانی بازار ارز و نامشخص بودن قیمت ارز برای سه تا چهار ماه متوالی را بیفزایید؛ در آن سه، چهار ماه که قیمت ارز مشخص نبود، همه‌ی صنایع از «بازار آزاد» خرید کردند و به همین دلیل، در آن دوره، در یک برزخ به شدت وحشتناک به سر می‌بردند.

به گفته‌ی روشنفکر، در چنین فضایی طبیعی‌ست وقتی مواد خام را از بازار آزاد و با قیمت بالا می‌خری، قیمت تمام شده کالا هم بالا می‌رود و  نمی‌توانی جنس را  ارزان دست مشتری بدهی و لاجرم، بازار دچار تلاطم و نوسان می‌شود.

با کسری سرمایه‌ی تولید مواجه شدیم

یکی از معضلات اساسی که می‌تواند تولید را با اختلال جدی مواجه کند، غیرقابل پیش‌بینی بودن بازار و ناتوانی منتج از آن برای تصمیم‌گیری در ارتباط با آینده است. رئیس انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک کشور، این تخمین‌ناپذیر بودن بازار اقتصاد ایران را غولی می‌داند که آینده صنعت را می‌بلعد.

به اعتقاد او، «قراردادهای پیش‌تنظیم شده با مشتری‌ها» یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان صنعت کاشی است: یکسری قراردادها در سال گذشته منعقد کردیم که باید آنها را در سال 97 انجام بدهیم؛ این قراردادها براساس نرخ سال 96 بسته شده بود ولی امروز مجبوریم تمام این قراردادها را با نرخ‌های جدید تحویل مشتری‌ها بدهیم؛ پول قراردادها را براساس نرخ کاشیِ سال 96 تحویل گرفته‌ایم، درحالی‌که قیمت تمام شده کالا بالا رفته و این یعنی ضرر مسلم و کسری سرمایه‌ی تولید.

روشنفکر به ضرورت واکاوی مشکلات توسط مسئولان و تدبیراندیشیِ آنها اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: قرار است با حمیدرضا پورابراهیمی (رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس) جلسه‌ای داشته باشیم و در ارتباط با مشکلات صنعت کاشی و موانع پیش روی بازار صحبت کنیم؛ احتمالاً  اگر به ما وقت بدهند و مشکلی پیش نیاید، این جلسه هفته آینده برگزار می‌شود.

بر تولیدکننده حرجی نیست

وضعیت کارگران صنعت کاشی و سرامیک چه خواهد شد؟ این کارگران ماه‌هاست نگران آینده‌ی شغلی خود هستند. وقتی چرخ‌های تولید به خوبی گذشته نمی‌چرخد، این نگرانی‌ها طبیعی‌ست. روشنفکر در ارتباط با این وضعیتِ نگران کننده و آینده‌ی نیروی کار صنعت کاشی می‌گوید: این نگرانی همگانی‌ست؛ شرایط کشور به گونه‌ای است که از یک طرف باید «نگاه ملی» به قضیه داشته باشیم و منافع ملی را درنظر بگیریم و از طرف دیگر باید منافع صنفی و صنعتی را مدنظر قرار دهیم؛ در این شرایط، تمام سعی و تلاش ما تولیدکنندگان بر این است که واحد تولیدی‌مان را حفظ بکنیم و نیروی کارمان را هم حفظ کنیم و به تولید ادامه بدهیم.

وی ادامه می‌دهد: علیرغم همه این تلاش‌ها، گاهاً ما تولیدکنندگان به نقطه‌ای می‌رسیم که از اراده ما خارج است و کاری از دستمان برنمی‌‌آید. به هر روی به بدتر نشدن اوضاع خیلی امیدوارم و آرزو می‌کنم که هیچ ریزش نیروی انسانی نداشته باشیم؛ مگر اینکه اجتناب ناپذیر باشد؛ در آن شرایط دیگر حرجی بر تولیدکننده نیست.