در نامه جمعی از کارشناسان رفاه و تامین اجتماعی مطرح شد؛
تبیین قواعد تامین اجتماعی و انتظارات از آن برای نامزدهای ریاست جمهوری
جمعی از کارشناسان و صاحبنظران حوزه رفاه و تامین اجتماعی بر آن شده‌اند تا به منظور صیانت از کیان سازمان تامین اجتماعی، پیش از برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری طی نامهای خطاب به کاندیداهای این انتخابات، به تبیین اصول، مبانی و قواعد حاکم بر سازمان تامین اجتماعی و ملاحظات، مقتضیات و انتظارات مربوط به سازمان تامین اجتماعی از منظر کارشناسی، حرفه‌ای و تخصصی اقدام نمایند.
به گزارش ایلنا، جمعی از کارشناسان و صاحبنظران حوزه رفاه و تامین اجتماعی بر آن شده‌اند تا به‌منظور صیانت از کیان سازمان تامین اجتماعی، پیش از برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری طی نامهای خطاب به کاندیداهای این انتخابات، به تبیین اصول، مبانی و قواعد حاکم بر سازمان تامین اجتماعی و ملاحظات، مقتضیات و انتظارات مربوط به سازمان تامین اجتماعی از منظر کارشناسی، حرفه‌ای و تخصصی اقدام نمایند. متن حاضر برای تمامی کاندیداهای محترم ارسال و در صورت امکان به‌طور حضوری برای آنان و متولیان ذی‌ربط در ستاد آن‌ها تشریح خواهد شد و پس از انتخابات ریاست جمهوری نیز برای رئیس‌جمهوری برگزیده مردم و سایر ارکان عالی سازمان تامین اجتماعی ارسال خواهد شد تا ایشان با شرایط و مقتضیات این حوزه بیشتر آشنا شوند و در طول ۴ سال آینده نیز این "پادمان" و میزان تحقق و رعایت آن، رصد و اطلاع‌رسانی خواهد شد:
۱- عدالت اجتماعی از آن آرمان‌های امام (ره) و مردم و رهبری نظام بوده و هست که در اصول متعدد قانون اساسی تبلور و عینیت یافته است و تامین اجتماعی به‌طور اعم و بیمه‌های اجتماعی به‌طور اخص یکی از راهکارهای اساسی در تحقق عدالت اجتماعی است. این امر در قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه و قانون برنامه ششم توسعه، آمده است. تقویت تامین اجتماعی راهکار تحقق پیشرفت همراه با عدالت است. دیدگاه شما در خصوص سازمان تامین اجتماعی و نقش‌ها و کارکردهای آن چیست؟ و در برنامه‌ها و اقدامات شما از چه جایگاهی برخوردار است؟
۲- سازمان تامین اجتماعی مبتنی بر اصل سه‌جانبه گرایی (کارگر، کارفرما و دولت) شکل‌گرفته و قوام و دوام یافته است طی یک دهه اخیر نقش کارگران و کارفرمایان در اداره ارکان عالی این سازمان کم‌رنگ شده و نقش دولت افزایش‌یافته است. این در حالی است که سازمان تامین اجتماعی یک نهاد عمومی غیردولتی است و بایستی شخصیت مستقل حقوقی و استقلال مالی و اداری آن رعایت گردد. نظرتان در این مورد چیست؟ و برنامه شما برای رفع این نقایص چیست؟
۳- مداخلات دولت و به‌تبع آن سایر اجزای نظام در امور سازمان تامین اجتماعی بایستی در چارچوب اصول، قواعد و محاسبات بیمه‌ای باشد و معطوف به منافع و مصالح واقعی نسل فعلی و نسل‌های آتی بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران باشد، بعضاً مداخلاتی در جهت اهدافی غیر از اهداف مندرج در قانون تامین اجتماعی صورت پذیرفته است. شما چه راهکاری برای جلوگیری از تکرار این موضوع دارید؟ و آیا در صورت پیروزی در انتخابات اجازه انجام چنین مداخلاتی را خواهید داد؟ و یا مبادرت به این کار خواهید نمود؟
۴- سازمان تامین اجتماعی یک دستگاه اجرایی دولتی نیست و حق‌الناس، مشاع و بین‌النسلی است، دولت‌ها و قوه مقننه طی ادوار گذشته با اهداف مثبت نظیر تشویق ازدیاد جمعیت، بازسازی و نوسازی صنایع، ایجاد اشتغال، حمایت از برخی اقشار و بعضاً اهداف منفی همانند جلب آراء، رویکردهای صنفی و ... مصوباتی داشته‌اند که منجر به کاهش منابع یا ورودی‌ها و افزایش مصارف یا خروجی‌های سازمان تامین اجتماعی گردیده است درحالی‌که بایستی بار مالی این قبیل تعهدات طبق اصول، قواعد و محاسبات بیمه‌ای برآورد و قبل از اجرای طرح‌ها به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌گردید، امری که تا کنون محقق نشده است. شما نظرتان در خصوص این موضوع چیست و چه راهکاری برای جلوگیری از تکرار این موضوع دارید؟ و ظرف چه زمانی این قوانین تعهدآور و تحمیلی را اصلاح می‌نمایید؟ آیا پس از پیروزی خود مبادرت به این قبیل اقدامات می‌نمایید؟ چه راهکاری برای مصون‌سازی سازمان از این قوانین و مقررات آسیب‌زا و مغایر با اصول و قواعد بیمه‌ای دارید؟
۵- طبق قانون تامین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴، مطالبات سازمان تامین اجتماعی جزو دیون ممتازه است و بایستی در اولویت پرداخت مدیونان از جمله دولت قرار گیرد ولیکن طی ادوار گذشته قوای مقننه، مجریه و قضائیه آن‌قدر که به مطالبات بانک مرکزی و بانک‌ها و پیمانکاران وزارت نفت و نیرو و ... از دولت حساسبوده‌اند، نسبت به پرداخت مطالبات سازمان تامین اجتماعی از سوی دولت حساسیت به خرج ندادهاند. بایستی برای جلوگیری از انباشت هر چه بیشتر بدهی‌های دولت و بازپرداخت بدهی‌های سنواتی فکری اساسی کرد. شما چه برنامه زمان‌بندی برای بازپرداخت این بدهی‌ها دارید؟ آیا قول می‌دهید در پایان دولت خود این بدهی‌های سنواتی صفر شده باشد؟ و چه منابعی برای آن اختصاص خواهید داد؟
۶- در طی چند دهه اخیر قوانین و مقرراتی تصویب‌شده است که صرف‌نظر از اینکه با اصول، قواعد و محاسبات بیمه‌ای مغایر است، بار مالی زیادی نیز برای سازمان تامین اجتماعی به دنبال داشته است و به‌ویژه آنکه از اهداف اصلی و اولیه خود دور شده‌اند مثل بازنشستگی‌های زودرس (سخت زیان‌آور، بازسازی و نوسازی صنایع و ...) که باهدف حمایت از نیروی کار بود ولی در عمل برای تعدیل و اخراج محترمانه کارگران مورد استفاده قرار گرفت و منجر به ایجاد اشتغال جدید و پایدار نیز نشد؛ و فقط سازمان تامین اجتماعی را با بحران روبرو ساخته است. شما چه برنامه‌ای برای اصلاح این قوانین و مقررات دارید؟
۷- علاوه بر امنیت شغلی و تامین معیشت کارگران، ایجاد محیط‌های استاندارد و حفاظت‌شده و ایمن برای کار از جمله وظایف کارفرمایان است و دولت نیز مکلف به نظارت بر رعایت آن می‌باشد، ولیکن متأسفانه مشاهده می‌شود که کارگاه‌ها از ایمنی و استاندارد لازم برخوردار نیستند و کارگران دچار بیماری‌های شغلی و یا حوادث ناشی از کار می‌شوند و فقط خسارت‌های آن به جان کارگران و منابع سازمان تامین اجتماعی (برای پرداخت مقرری بیمه بیکاری، مستمری فوت و ازکارافتادگی و ...) تحمیل می‌شود و منافع نصیب کارفرما می‌گردد. نظیر آنچه در پلاسکو و معدن یورت و ... اتفاق افتاد. آیا می‌توان اجازه داد کارگاه غیراستاندارد و نا ایمن فعالیت کند و به جسم و روح کارگر خود خسارت وارد کند و فقط دل‌خوش به این باشیم که به او مستمری ازکارافتادگی و یا به بازماندگانش مستمری می‌دهیم؟! شما چه برنامه‌ای برای رعایت حقوق کارگران در حوزه سالم‌سازی و ایمنی محیط کار دارید؟
۸- سازمان تامین اجتماعی یک کلیت واحد شامل بخش‌های بیمه بازنشستگی، بیمه درمان و سرمایه‌گذاری است و این یکپارچگی و انسجام مالی، ساختاری و مدیریتی آن باعث گردیده که تا کنون علیرغم همه بحران‌ها و چالش‌ها به حیات خود ادامه دهد و تعادل چرخه منابع و مصارف آن و تنظیم ورودی‌ها و خروجی‌های آن نیز بر این اساس استوارشده و تا کنون پاسخ داده است و تغییر آن، قطعاً منجر به برهم خوردن تعادل و تنظیم آن می‌شود. طی سالهای اخیر تلاش‌هایی برای پاره‌پاره کردن این پیکره در حال انجام بوده و هست. لطفاً موضع صریح و مشخص خود را دراین‌ارتباط بیان نمایید. هرگونه تغییری در قانون کار و قانون تامین اجتماعی و ساختار آن بایستی با حفظ مصالح نسل‌های فعلی و آتی بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران و بر اساس اصل گفتمان سه‌جانبه گرایی انجام پذیرد، آیا شما در اصلاح این قوانین قائل به اصل گفتمان سه‌جانبه هستید؟
۹- سازمان تامین اجتماعی و ذخایر و اندوخته‌ها و سرمایه‌های آن، یک امانت و حق‌الناس و مشاع و بین‌النسلی است و نبایستی "حیاط خلوت" به‌حساب بیاید و در انتصابات ارکان تصمیم‌گیری و اجرایی آن و به‌ویژه در حوزه سرمایه‌گذاری، بایستی انتصابات براساس شایسته‌سالاری و اصول حرفه‌ای گرایی و تخصص محوری انجام پذیرد. به‌ویژه آنکه سازمان تامین اجتماعی دارای سرمایه‌های انسانی بومی دارای تجربه، تخصص و از همه مهم‌تر عرق و حمیت سازمانی است که بایستی آن‌ها پاس داشت و ارتقاء و اعتلا بخشید. آیا شما قول می‌دهید که در صورت پیروزی این امر را رعایت نموده و از مداخله در انتصابات و دخالت در امور سرمایه‌گذاری سازمان تامین اجتماعی نه‌تنها اینکه خودتان پرهیز کنید، بلکه حتی اجازه مداخله به دیگران هم ندهید؟
۱۰- بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی، صرف‌نظر از اینکه قشر زحمتکش و مولد جامعه هستند و نقش بسزایی در پیشرفت کشور دارند، یک ایرانی و شهروند بوده و بایستی مثل سایرین برخوردار از حقوق شهروندی (در حداقل شرایط یکسان با سایر اقشار) باشند، اگرچه به خاطر نقش آن‌ها در تولید کالاها و خدمات و ... بایستی سهم بیشتری نصیب آن‌ها شود ولیکن متأسفانه در حال حاضر برخورداری نیروهای کشوری و لشکری و صندوق‌های خاص در بخش عمومی و دولتی از بودجه عمومی (نفت و مالیات و ...) بیش از مشمولین قانون تامین اجتماعی است و آن‌ها محروم از منابع عمومی هستند که برای همسان‌سازی و افزایش سنواتی مستمری‌ها، طرح تحول سلامت و ... همچنین افزایش مزایای بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران کشوری، لشکری و ... هزینه می‌شود. شما چه برنامه‌ای برای رفع این تبعیض ناروا و ظالمانه دارید؟ به‌ویژه آنکه سازمان تامین اجتماعی از دولت طلبکار است، ولی صندوق‌های لشکری و کشوری از دولت کمک دریافت می‌کنند!
۱۱- انجام اصلاحات سیستماتیک، پارامتریک و مهندسی مجدد در بیمه‌های اجتماعی با توجه به شرایط و مقتضیات روز جامعه از نظر اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و دو فضایی شدن جامعه (فضای واقعی و فضای مجازی)، خصوصی‌سازی و برون‌سپاری فعالیت‌های دولت، افزایش امید به زندگی و نرخ مشارکت زنان و ... از طریق شکل‌دهی نظام تامین اجتماعی چندلایه (امدادی، حمایتی و بیمه‌ای) و چند سطحی (پایه، مازاد و مکمل) می‌تواند باعث پایداری سازمان تامین اجتماعی و ایجاد تعادل در منابع و مصارف و تنظیم ورودی‌ها و خروجی‌های آن شود و علاوه بر آن بایستی زمینه برخورداری سازمان از منابع هدفمندی یارانه‌ها، مالیات‌های اجتماعی و ... نیز برای مشمولین قانون تامین اجتماعی فراهم شود. برنامه جنابعالی برای تحقق این مهم چیست؟
۱۲- تداوم روندهای موجود در سازمان تامین اجتماعی عبارت خواهد بود از عدم تعادل منابع و مصارف (انواع بازنشستگی‌های زودرس و سرریزهای حمایتی و ...)، عدم تنظیم ورودی‌ها و خروجی‌ها (افزایش مستمری‌بگیران و سالمندی افراد تحت پوشش، ورود ریسک‌های گزینشی، کاهش بیمه پردازان نقدی و ...)، عدم پایداری مالی، افزایش سرسام‌آور بدهی‌های دولت، افزایش هزینه کرد منابع سازمان تامین اجتماعی با رویکردهای صنفی، سیاسی و حمایتی بدون تامین بار مالی معادل و هم‌زمان (نظیر مشوق‌های ازدیاد جمعیت، حمایت از اقشار خاص و ...)، برهم خوردن انسجام ساختاری و مالی سازمان تامین اجتماعی، مداخلات سایر قوا در انتصابات، ذخایر و سرمایه‌گذاری‌ها و ... که بایستی هر چه سریع‌تر برای این مسائل فکری کرد و چاره‌ای اندیشید. برنامه شما برای تقویت و اعتلای سازمان تامین اجتماعی چیست؟
