کارفرمایان خصولتی چندان قابل اعتماد نیستند/ضرورت تقویت بازرسی تامین اجتماعی

به گزارش خبرنگار ایلنا، پس از حادثه معدن یورت به فاصله کوتاهی از انتشار اخبار مربوط به نجات معدنچیان مصدوم و آوار  برداری برای بیرون کشیدن 44 همکار محبوس آنها، اخبار دیگری نیز در ارتباط با شرایط کاری و مشکلات صنفی کارگران شاغل در معدن زغالسنگ زمستان یورت نیز منتشر شد، که از جمله آنها غیر واقعی بودن عنوان‌های شغلی بود که توسط کارفرما در لیست‌های بیمه سازمان تامین اجتماعی ثبت شده بود.

به موجب این اخبار دست‌کم 200 نفر از مجموع معدنچیان زمستان یورت در ارتباط با فعالیت اصلی معدن یعنی استخراج زغال‌سنگ مشغول کار بوده‌اند اما در سنوات اخیر، پیمانکار مربوطه در لیست‌های بیمه سازمان تامین اجتماعی عنوان شغلی شماری از این کارگران را  آرایشگری یا کتابداری قید کرده بود.

این درحالی است که برابر مواد 28، 29، 32 و 111 از قانون تامین اجتماعی تمامی کارفرمایان اصلی و فرعی موظف‌هتند تا در لیست‌های بیمه‌ای که به صورت ماهانه برای سازمان تامین اجتماعی ارسال می‌کنند، عنوان شغلی و میزان کارکرد کارگران بیمه شده را به صورت واقعی ثبت نمایند.  

با وجود این تکلیف قانونی ظاهرا مشکل غیر واقعی ثبت شدن عنوان شغلی معدنچیان زمستان یورت مشکل جدیدی نیست، چنانچه در این باره «عباس اورنگ» از کارشناس بیمه‌های اجتماعی در تایید این مسئله به ایلنا گفت: توان بازرسی سازمان تامین اجتماعی بیشتر متمرکز بر بازرسی ازکارگاه های کوچکی که کمتر از 50 کارگر  در آنها مشغول کارند، هست و در عمل وظیفه بازرسی از کارگاه‌های بزرگ که شمار کارگران آنها از 50 نفر بیشتر است به صورت ضمنی به نهاد صنفی کارگری فعال در این کارگاه‌ها سپرده شده است. 

مفهوم این صحبت‌های را می توان به تعبیر دیگری درلابه‌لای مقررات سازمان تامین اجتماعی نیز جستجو کرد، در بند «الف» بخشنامه شماره «یک» بازرسی از کارگاههای مشمول مقررات تامین اجتماعی که در سال 81 تصویب شده، آمده است: بازرسی از کارگاه‌های دارای 50 نفر کارگر بنابر اصل اعتماد متقابل به کارفرما انجام نمی شود.

به بیان دیگر سازمان تامین اجتماعی به دلایلی از جمله محدود بودن توان بازرسی و بی‌شمار بودن کارگاه‌های مشمول بازرسان خود را به سمت بازرسی از کارگاه‌های کوچک گسیل داشته و در عین حال با فرض بر اینکه همه کارفرمایان کارگاه‌های بزرگ در در کنار رفتار صادقانه خود برای کارگران حق حضور در نهاد‌های صنفی را نیز قائل هستند، بازرسی چنین کارگاه هایی را در اولویت بعدی خود قرار داده است.

در همین رابطه، «اکبر قربانی» از فعالان صنفی کارگری که در کمیته بیمه و درمان اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری حضور دارد به ایلنا گفت: در حادثه معدن زمستان یورت شاهد بودیم که چگونه کارفرمایان شبه دولتی و خصولتی بدیهی‌ترین تکالیف قانونی را زیر پا می‌گذارند بنابراین سازمان تامین اجتماعی نباید در مناسبات خود اصل را بر حسن رفتار چنین کارفرما بگذارد.

وی افزود: مدیریت دولتی سازمان تامین اجتماعی باید از طریق تقویت بخش بازرسی خود پیش از بروز فجایعی نظیر حادثه انفجار معدن زمستان یورت از تخلف احتمالی کارفرما مطلع شود در غیر این صورت وضع موجود هم به زیان کارگران بیمه شده خواهد بود و هم استمرار آن در دراز مدت بر ای خود سازمان تامین اجتماعی تولید زحمت خواهد کرد.

دبیر اجرایی خانه کارگر غرب تهران گفت: اصولا میل ذاتی کارفرمایان به کسب سود بیشتر باعث شده است تا به کارگران تا حد ممکن اجازه کوچکترین تحرک صنفی داده نشود و برای همین است که در معدنی مانند زمستان یورت که حدود 300 کارگر زیر نظر پیمانکار مشغول کار بودند اجازه تشکیل نهاد صنفی کارگری داده نمی شد.

این فعال صنفی کارگری افزود: این در حالی است که برابر فصل ششم قانون کار در تمامی کارگاه‌های کوچک، بزرگ و متوسط امکان تشکیل نهاد صنفی کارگری پیش بینی شده است.

دبیر خانه کارگر غرب تهران افزود: قطع به یقین بی‌اطلاعی بازرسان تامین اجتماعی از تخلف کارفرمای معدن زمستان یورت و در عین حال نبود تشکل صنفی در این واحد معدنی در به وجود آمدن این مشکل موثر بوده است و چه باسی اگر از تشکیل نهاد صنفی در این واح معدنی حمایت شده بود شاید اصلا امروز حادثه‌ انفجاری هم رخ نداده بود.

قربانی در عین حال تاکید کرد که در شرایط کنونی این وظیفه کمیته حقیقت یاب تشکیل شده از سوی دولت است تا با بررسی اظهارات معدنچیان، بازبینی اسناد موجود و..... صحت ماجرا و دلایل وقوع حادثه را  ارزیابی و با شناسایی متخلفان احتمالی آنها را جهت پیگرد قانونی معرفی کند.