«تخریب غیر خلاق» مولد اقتصاد غیر رسمی است

«کمال اطهاری»، کارشناس اقتصادی در گفتگو با ایلنا در ارتباط با مقوله بازار کار غیر رسمی گفت: ابعاد این مقوله بسیار گسترده است.

وی تشریح کرد: به بخشی از اشتغال غیررسمی در بازه فعالیت های غیر قانونی مانند قاچاق ،  اصطلاحا «اشتغال سیاه» اطلاق می شود که این بخش در بازار کار ایران چندان گسترده نیست.

اطهاری ادامه داد : اما اشتغال غیررسمی «سفید» یا غیرمجرمانه در بازار کار ایران گسترده است که به اعتقاد من حدود 20 درصد اقتصاد ایران در این مقوله می گنجد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به رویکردهای غیر عقلانی مانند خارج کردن کارگاههای زیر ده نفر از شمول قانون کار گفت: این نوع رویکردها، مولد بازار کار غیر رسمی است و جالب اینجاست که در کشورهای پیشرفته مانند ژاپن، از آنجا که در کارگاههای کوچک و متوسط ، سطح نوآوری بالاست، این کارگاهها با اهتمام دولت به صورت کامل تحت پوشش قانون کار قرار گرفته اند.

اطهاری در ادامه به مقوله ای تحت عنوان «تخریب غیرخلاق» اشاره کرد و گفت: تخریب غیر خلاق در مقابل تخریب خلاق یا ایجاد فرصت های شغلی نوآورانه به جای بخش های فرسوده، اتفاقی است که در بازار اشتغال ایران رخ می‌دهد یعنی بخش های مولد اقتصاد تخریب می شوند اما در مقابل بخش های رانتی و غیرمولد گسترش می یابند و طبیعی است که همین مساله معضل اشتغال غیررسمی را تشدید می کند.

این اقتصاددان در ارتباط با چگونگی «غیررسمی زدایی» از بازار اشتغال و راهکارهای آن، به وظایف دولت اشاره کرد و گفت: اولین راهکار اصولی، حرکت به سمت اشتغال کامل است و این به منزله پیوستگی در اشتغال و اجتناب از گسست شغلی و بیکاری مدام نیروی کار است.

وی ادامه داد: حمایت از صنایع کوچک و متوسط نیز بایستی در دستور کار قرار بگیرد در غیر این صورت اشتغال هرچه بیشتر به سمت غیررسمی شدن پیش خواهد رفت.

اطهاری گسترش تعاونی ها به شیوه نوین و با بهره گیری از تجارب کشورهای موفق را یک راهکار دیگر برشمرد و به عنوان نمونه به حضور گسترده تعاونی ها در صادرات چین اشاره کرد و گفت: حجم وسیعی از صادرات چین بر عهده تعاونی هاست و این مساله به پویایی و خلاقیت در این بخش انجامیده است.

وی در ادامه دگرگونی در نظام تامین اجتماعی و گسترش خدمات و حمایت های اجتماعی را یک ضرورت دیگر برشمرد و افزود: بیمه همگانی و قرار گرفتن همه نیروی کار فعال و غیرفعال زیر چتر خدمات حمایتی بیمه، یکی از مشوق های ترغیب به اشتغال رسمی و تامین کننده امنیت روانی نیروی کار است.

این کارشناس اقتصادی در پایان تصریح کرد:تا زمانی که اقتصاد به صورت غیرعقلانی اداره می شود، امیدی به غیررسمی زدایی نیست. برای ساماندهی بازار اشتغال به ترکیبی از عقلانیت بازار و عقلانیت برنامه نیازمندیم.