یادداشتی از محمدمهدی سیدناصری:
آلودگی هوا و آسیبپذیری بیشتر کودکان کار
محمدمهدی سیدناصری (مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بینالملل کودکان) در یادداشتی به ایام فصل سرما و پدیده وارونگی و آلودگی بیشتر هوا در این فصل اشاره کرده و از تاثیر آلودگی هوا بر زندگی کودکان کار و به ویژه کودکان خیابان پرداخت.
کودکان کار و آلودگی هوا، دو پدیدهای هستند که بهطور جدی سلامت و آینده نسلهای جوان را تهدید میکنند و در جوامع صنعتی و نیمهصنعتی، کودکان کار معمولاً در معرض شرایط سختتری قرار دارند، که یکی از این شرایط، آلودگی شدید هواست. کودکان کار معمولاً از خانوادههای فقیر و کمدرآمد هستند که به دلایل مختلف از جمله فقر، عدم دسترسی به آموزش و حمایتهای اجتماعی، مجبور به ورود به بازار کار میشوند. این کودکان به علت فقر و شرایط کاری، بیشتر در معرض خطرات بهداشتی قرار دارند. مطابق با پژوهشهای جدید در خلال سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ میلادی، بسیاری از این کودکان در مناطق با آلودگی هوای بالا زندگی و کار میکنند که بهطور مستقیم بر سلامت آنان تاثیر میگذارد.
آلودگی هوا یکی از بحرانهای بین المللی است که به شدت بر سلامت کودکان تاثیر میگذارد. مطالعات علمی نشان میدهد که آلودگی هوا میتواند باعث مشکلات تنفسی مزمن، بیماریهای قلبی و عروقی، کاهش رشد فیزیکی و حتی اختلالات عصبی در کودکان شود. در کودکان کار که به طور مستمر در معرض این آلودگیها قرار دارند، این اثرات شدیدتر است. کودکان کار که غالباً در فضاهای باز و در تماس مستقیم با منابع آلودگی همچون صنایع، جادهها و خودروهای آلاینده قرار دارند، بیشتر در معرض آسیبهای ناشی از آلودگی هوا هستند. مطالعات اخیر نشان دادهاند که این کودکان بهدلیل ساعات طولانی در فضای باز و در معرض آلودگیهای شدید، بیشتر از دیگر کودکان به بیماریهای ریوی و قلبی دچار میشوند. این مشکلات به ویژه در کودکانی که به دلیل شرایط اقتصادی مجبور به کار در محیطهای آلوده هستند، تشدید میشود.
حال میبایست راهکارهای حمایتی در برابر آلودگی هوا برای کودکان کار را بررسی نماییم به عنوان مثال:
۱- تقویت سیاستهای بهداشتی و محیط زیستی جهت کاهش تاثیرات آلودگی هوا بر کودکان کار، لازم است که سیاستهای محیطزیستی و بهداشتی به گونهای تنظیم شوند که این کودکان به فضای پاکتر و سالمتری دسترسی پیدا نمایند در همین راستا ایجاد فضاهای سبز و محدودیت فعالیتهای آلاینده در مناطق شهری میتواند به کاهش آلودگی در نواحی پرجمعیت و فقیرنشین کمک کند.
۲- ارتقاء آگاهی و آموزش عمومی، باتوجه به اینکه بسیاری از خانوادهها از اثرات منفی آلودگی هوا بر سلامت آگاه نیستند، آموزشهای عمومی و تبلیغات در این زمینه میتواند به تغییر رفتار و اقدامات پیشگیرانه کمک کند.
۳- پشتیبانی اجتماعی و اقتصادی بسیار مهم است. در کنار اقدامات محیطی، باید حمایتهای اقتصادی از خانوادههای کودکان کار تقویت شود تا کودکان بتوانند از محیطهای خطرناک دور شوند و به تحصیل و فعالیتهای سالم بپردازند.
در نتیجه:
کودکان کار، بهعنوان یکی از آسیبپذیرترین اقشار گروههای اجتماعی، تحت تاثیر آلودگی هوا قرار دارند که این امر سلامت آنان را به شدت تهدید میکند و باتوجه به اهمیت موضوع، نیاز به سیاستگذاریهای کارآمد و حمایتهای اجتماعی برای این کودکان به شدت احساس میشود که تنها از طریق اقداماتی جامع و هماهنگ میتوان از این نسل در برابر آلودگی هوا محافظت کرده و زمینههای بهبود شرایط زندگی آنان را فراهم کرد.