ملاحظات کار کارگران ساختمانی در گرما:
کارفرمایان کار را در ساعات گرم روز تعطیل کنند/ کاهش هوشیاری کارگران در گرما؛ حوادث کار را افزایش می‌دهد
اکبر شوکت می‌گوید: در کارگاه‌های ساختمانی، باید با تقسیم کار به دو شیفت، حداقل ۵ ساعت از قبل ظهر تا بعد از ظهر کار معلق شود تا کارگران دچار گرمازدگی و آسیب‌های مختلف ناشی از گرما نشده و نیروی‌شان تحلیل نرود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مسئله گرمای هوا و برآمدن فصل گرم سال، تنها در کشورهای گرمسیر و در صنایع خاصی مثل نفت و پتروشیمی و فولاد در جنوب و مرکز کشور موضوعیت ندارد. آمدن فصل گرما برای کلیه مشاغلی که در محیط کار باز فعال هستند یا با گرمای زیادی در محیط بسته خود مواجه می‌شوند، موضوعیت دارند. جدا از خطر مرگ به دلیل گرمازدگی، خود گرما می‌تواند منجر به مشکلاتی در محیط کار برای کارگران شود.
اکبر شوکت (رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی ایران) با اشاره به موضوع افزایش گرمای هوا در فصل تابستان و نتایج آن برای کارگران ساختمانی، اظهار کرد: گرمای هوا در فصول گرم سال نه تنها برای کارگران حوزه نفت و گاز و پتروشیمی در جنوب، که برای همه کارگران کشور و از جمله کارگران ساختمانی مشکلاتی ایجاد می‌کند که هم کارفرما، هم دولت و هم خود کارگران باید به آن توجه و برای آن تدبیر کنند.
وی افزود: صنعت ساختمان‌سازی جزء سخت و زیان آورترین مشاغل کشور است. این را هم آمار حوادث کار و هم تعداد بیماری‌های شغلی پس از بازنشستگی و تعداد از کارافتادگی‌ها در این شغل، تایید می‌کنند. یکی از دلایل این سختی شغلی این است که کار ساختمانی نیز در زمره مشاغلی است که در زیر نور آفتاب انجام می‌شود و در فصل گرما نیز ادامه می‌یابد. در تمامی استان‌های گرمسیر و سردسیر کشور در دماهای ۴۰ تا ۵۰ درجه در سه یا چهار فصل گرم سال، کارهای ساختمانی ادامه می‌یابد که در این حوزه باید نکاتی را مدنظر قرار داد.
شوکت با اشاره به افزایش سطح گرمای هوا در برخی ارتفاعات و مناطق، اظهار کرد: گرمی هوا برای برخی حوزه‌ها مثل آرماتوربندها، آهنگران و جوشکاران اسکلت فلزی، بنا-سفت‌کاران، نماکاران و سنگ‌کاران نمای ساختمان، سخت است و کارگران بسیاری در دمای گرم و شرجی آسیب می‌بینند.
این فعال کارگری با تاکید بر این موضوع که برای مقابله با خطرات گرمای زیاد فصول گرم سال، راهکارهایی وجود دارد، اظهار کرد: کارفرمایان باید شرایطی را فراهم آورند که در آن کارگران پس از نماز صبح شروع بکار کرده و قبل از ساعت ۱۰ یا ۱۱ صبح که هوا به اوج گرما می‌رسد، فعالیت کارگاه ساختمانی قطع شود و ادامه کار در ساعت ۴ بعدازظهر به بعد تا زمانی که هوا در فصول گرم با روزهای بلند روشن است (۷ و ۸ عصر) ادامه یابد.
رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی ادامه داد: در برخی پروژه‌ها در برخی نقاط دنیا این امکان وجود دارد که با تامین نور کافی کار اساسا در شب ادامه پیدا کند، اما در ایران اکثریت قاطع پروژه‌ها این امکان را ندارند لذا باید با تقسیم کار به دو شیفت، حداقل ۵ ساعت از قبل ظهر تا بعد از ظهر کار معلق شود تا کارگران دچار گرمازدگی و آسیب‌های مختلف ناشی از گرما نشده و نیروی‌شان تحلیل نرود. در این مدت نیز کارفرما باید امکان اسکان کارگران در یک محیط دارای سایه با وسایل سرمایشی را فراهم کرده باشد تا در شیفت دوم کار فوراً فعالیت خود را ادامه دهند.
وی تصریح کرد: یکی از مشکلات واحدها و کارگاه‌های ساختمانی عدم تامین آب آشامیدنی سالم و خنک برای کارگران است. در برخی موارد حتی ظرف مناسب برای شرب وجود نداشته و در بسیاری از موارد مثل پروژه‌های ساختمانی دور از مناطق شهری و پروژه‌های مسکن‌های ملی، آب تصفیه شده در اختیار کارگران قرار نمی‌گیرد. ما موارد بالای مسمومیت کارگران در فصل گرم سال به دلیل مصرف بالای آب آشامیدنی نامناسب را داریم.
شوکت با اشاره به مشکلات پروژه‌های مسکن ملی گفت: باتوجه به دوری کارگران این پروژه‌ها از محیط‌های شهری، علاوه بر موضوع مسمومیت ناشی از مصرف بالای آب غیربهداشتی، فشار کار در فصل گرما در این پروژه‌ها بیشتر است. ضمن اینکه در فصول پایانی بهار که هوا به سمت گرمی می‌رود و ابتدای تابستان، به دلیل افزایش میزان بادها در محیط‌های بیابانی و کوهستانی، ما با حرکت برخی جانوران زهردار مثل مار و به ویژه عقب به سمت پروژه‌های ساختمانی خارج محیط شهری و حاشیه شهری مواجه هستیم. برای مثال سال گذشته چندین گزارش عقرب گزیدگی کارگران ساختمانی را در ماه‌های خرداد و تیرماه داشتیم که به دلیل تداوم کار در گرما، به سراغ ساختمان‌های دارای سایه رفته و کارگران را گزیده بودند.
دبیر اجرایی خانه کارگر استان قم با تاکید بر اینکه کارفرما باید پیمانکار خود را ملزم به رعایت اصول ایمنی و از جمله فراهم آوردن شرایط مناسب برای کارگران از جمله آب آشامیدنی سالم کند، بیان کرد: بسیاری از کارگران ساختمانی در محیط کار می‌مانند و بیشتر در معرض مشکلات فصول گرم قرار می‌گیرند.
او با اشاره به موضوع افزایش تعداد حوادث کار در فصل‌های گرم سال اظهار کرد: ما با توجه به افزایش تعداد حوادث کار ساختمانی در فصول گرم سال، بر لزوم کاهش ساعت کار و خارج کردن شیفت‌های کاری از ساعات گرم روز تاکید می‌کنیم. زیرا شاهد آن هستیم که میزان گرما، فشار و رطوبت هوا و همچنین برخورد مستقیم نور خورشید به سر کارگران، باعث می‌شود تمرکز کارگر از بین رفته و فکر کردن درست و واکنش مناسب در حالت بی‌حالی از کارگر سلب شود. بیشترین تعداد سقوط کارگران از داربست‌ها، اسکلت‌های فلزی و آرماتورها در تابستان است. کارگر ساختمانی قوای بدنی و حواس خود را در تحمل گرمای زیاد از دست داده و توانش تحلیل می‌رود و این خود مقدمه وقوع حادثه کار است.
رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی کشور تاکید کرد: یکی از مواردی که به جز موضوع دستکش‌ها و لباس‌های مخصوص برای کارگران ساختمانی در معرض برخورد با آهن داغ و اسکلت فلزی در فصل گرم سال لازم است، موضوع آموزش کارگران برای رعایت اصولی در این فصل است. حفظ آب بدن و دست کشیدن به موقع از کار حین احساس گرما و رعایت اصول ایمنی دیگر از مواردی است که باید آموزش داده شود و ما به‌عنوان تشکل‌های کارگران ساختمانی درحال آموزش این موارد ایمنی به کارگران بودیم، اما متاسفانه به دلیل محدودیت‌هایی که برای تشکل‌ها ایجاد کردند، شاهد آن هستیم که این خدمات تشکل‌های کارگری که وظیفه دولت‌ها را انجام می‌دادند نیز پایان یافته است.
شوکت با بیان اینکه در فصل گرما بیشترین حوادث ما برای کارگران شاغل روی داربست‌ها بود که مستقیم در معرض گرما بودند، تصریح کرد: البته با برخی اقدامات در زمینه ایمن‌سازی داربست‌ها با کاهش حادثه مواجه بودیم اما همچنان نیمی از حوادث ما ناشی از سقوط کارگر از داربست است که بیشترین آن‌ها در تابستان رخ می‌دهد. آرماتوربندها، نصب کنندگان داربست، نماکاران و. . در این میان بیش از سایرین در معرض خطر هستند و ما هنوز بالابر ایمن را در همه کارگاه‌های ساختمانی تسری نبخشیدیم.
این فعال کارگری با تاکید بر اینکه «در فصل گرما حمل میلگردها باید از طریق دستگاه و با رعایت اصول ایمنی باشد» گفت: ما در سال گذشته چندین حادثه ناشی از برخورد میلگرد درحال حمل توسط کارگر به سیم‌های برق و مرگ بر اثر برق گرفتگی داشتیم. همچنین خود افتادن میلگرد روی کارگر باعث مرگ دلخراش می‌شود. حمل و نقل این وسیله خطرناک باید کاملا ایمن باشد. در این فصول گرم سال که قوای بدنی تحلیل می‌رود، کلیه اقدامات سنگین مثل حمل پاکت سیمان و کیسه سیمان سفید و گچ بهتر است با دستگاه باشد. این بسیار بد است که در کشورهای توسعه نیافته نیز دیگر برای حمل وسایل بیش از ۲۰ کیلوگرم از لیفت‌تراک استفاده می‌شود اما در ایران هنوز حمل هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی که خطرناک بوده و علاوه بر حادثه باعث بروز دیسک در کارگر می‌شود، توسط افراد انجام پذیرد!
وی در پایان تصریح کرد: کاهش سطح هوشیاری در گرما امری اثبات شده که باعث افزایش اشتباهات می‌شود. در فصل گرما به جز مرگ، مسائل بسیار آزاردهنده مثل قطع عضو و قطع نخاع در کارگران ساختمانی (به ویژه آرماتوربندها) داشتیم. ما بارها از وزارت کار خواستیم تا نمونه‌های داربست‌های ایمن را الگوبرداری کرده و برای عدم لغو پروانه کار ساختمانی نصب آن‌ها را الزامی کنند. در همین شهرک شکوهی استان قم مواردی از داربست‌های ایمن با استانداردهای روز اروپا تولید شده اما استفاده از آن‌ها نیازمند حمایت دولت و وزارت کار و همراهی دستگاه‌هاست. همین یک مورد حداقل یک پنجم کشته‌های حوادث کار کشور را کاهش می‌دهد. این بیست درصد، خود به معنای حفظ سالیانه جان دویست تا سیصد کارگر در سال است و اصلا نباید مسئولان چنین فکری کنند که ما اقدامی بیهوده را پیشنهاد می‌کنیم.
