آلبرت بغزیان: ارقام ارائه شده خیلی هم نامعقول نیست؛ بحث بر سر توزیع درآمد است

به گزارش خبرنگار ایلنا، مرکز آمار ایران به تازگی رشد اقتصادی را ۶.۱ درصد اعلام کرده است. همچنین تحقق وعده‌ی ایجاده یک میلیون شغل را بارها از سویِ وزارت کاری‌ها شنیده‌ایم. اما این آمارها تا چه اندازه قابل اعتماد و چه اندازه نشان دهنده‌ی بهبودِ شرایط اقتصادی هستند؟ 

آلبرت بغزیان (استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی)، در خصوص آمار منتشر شده از رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال گفت: ببینید در موردِ آمارها و صحت و سقمشان نمی‌توانیم صحبت کنیم اما در کل این آمار و ارقام ارائه شده خیلی هم نامعقول نیست؛ یعنی اگر نرخ رشد تورم را کمی مهار کنند و یکسری موانع تولید هم رفع شود، می‌توان به رقم افزایشِ ۶درصدیِ رشد اقتصادی رسید. 

وی ادامه داد: البته باید دید این رشد در کدام بخش اتفاق افتاده است؛ نفت، پتروشیمی، کشاورزی یا صنعت و اگر مربوط به بخش صنعت است باید دید کدام صنایع را شامل می‌شود؟ رشدِ ۶.۱درصدیِ اعلام شده حتی اگر مربوط به بخش غیرنفتی باشد، با توجه به اینکه ما چند سال رشد منفی داشتیم، اتفاقی عجیب و غیرمعقول نیست و دست‌یافتنی است. به طور مثال، اگر یکسری شرکت‌ها به دلیلِ تحریم از قطعاتی محروم بودند، خب در طولِ این مدت بالاخره توانستند آن قطعه را تأمین کنند و مشکلِ آن را رفع کنند و تولید را از سر بگیرند. در واقع می‌خواهم بگویم این اتفاقات می‌تواند رشد اقتصادیِ ۶درصد را به همراه آورد و خیلی عجیب نیست. 

استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی همچنین در خصوص آمار ایجادِ اشتغال یک میلیونی گفت: در تعاریف، کسی که یک ساعت در هفته کار کند نیز شاغل به حساب می‌آید؛ خب در این صورت دستفروش مترو و آن‌کس که بساط پهن کرده هم شاغل است و در آمار محاسبه می‌شود. یا اگر فرد دانشجو شود از لیست بیکاران بیرون می‌رود. همچنین وقتی به کسی دستگاه پُز داده می‌شود آن هم شاغل محسوب می‌شود. ما با این تعاریف نمی‌توانیم بگوییم این آمار غلط است. اما باید دید منظور از اشتغال چیست؟ ایجاد اشتغال در کدام بخش اتفاق افتاده است؟ اینها باید بررسی شود. 

بغزیان گفت: البته اینکه کارگر با چه دستمزدی مشغول به کار شده، قراردادِ کارش چگونه است و چقدر امنیتِ شغلی دارد هم در این آمار مشخص نیست. 

وی ادامه داد: ببینید بحث اصلی این آمارها نیستند، بحثِ توزیع درآمد است. مثلا ۶درصد رشد اقتصادی که می‌گویند به چه کسی رسیده است؟ آیا در جیبِ پولدارها رفته یا سهم طبقه متوسط بشتر شده و یا طبقاتِ فقیرِ جامعه از آن بهره‌مند شدند؟ باید دید توزیع درآمد چگونه رخ داده است. 

بغزیان در مورد آماری که در خصوص نرخ تورم ارائه می‌شود، گفت: باید توجه کنیم که این آمار مربوط به نرخ رشد تورم است که کم شده نه قیمتها. باید بیشتر و بهتر از این انتظارات تورمی را کاهش داد و می‌شود این کار را انجام داد. 

استاد اقتصادِ دانشگاهِ شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که این آمار چقدر می‌تواند نشان دهنده‌ی بهبودِ شرایطِ اقتصادیِ کشور باشد گفت؟ ببینید در ایران هیچ وقت طبق برنامه پیش نرفته‌ایم. در موردِ برنامه‌های توسعه هم همین‌گونه است و معمولا به اهدافِ این برنامه‌ها نرسیده‌ایم. در موردِ تحریم‌‎ها هم باید بگویم ما تحریم‌ها را با هزینه دور می‌زنیم البته در این دوره تحریم‌ها بدتر نشده و انتظار داریم اوضاع بهتر از این شود و رشد اقتصادی بالاتر برود. به هر حال استمرار مهم است و اینکه باید بتوانیم اقتصادِ کشور را پیش‌بینی‌‎پذیر کنیم. 

بغزیان بیان کرد: در حال حاضر ثباتِ نرخ ارز تاحدودی برقرار شده است. به هر حال با توجه به وضعیتِ منطقه و جنگی که در حال وقوع است، احتمال اینکه نرخ ارز افزایشِ بیشتری می‌یافت وجود داشت، اما تا الان این اتفاق نیفتاده است. اگر این ثبات به هم بریزد و توصیه و خواست عده‌ای مبنی بر تغییر نرخ ارز به انجام برسد، به سمتِ بهبودِ شرایط اقتصادی نخواهیم رفت. بنابراین در این شرایط مهم است که بانک مرکزی ثباتِ نرخ ارز را استمرار ببخشد. 

استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی در پایان تأکید کرد: به نظرِ من استمرارِ این شرایط امکان‌پذیر است و دولت باید این را بخواهد. باید مشکلاتِ تولیدکنندگان داخلی برداشته شود، همچنین بانک مرکزی باید از استقلال در زمینه‌ی مدیریتِ ارزی و پولی کشور بهره‌مند باشد.