مهارت آموزی جوانان اساسی‌ترین راهکار حفظ بقای بازار کار است/ خاورمیانه و شمال آفریقا؛ بیشترین نرخ بیکاری و عدم آموزش جوانان

به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از سازمان جهانی کار، این سازمان با استفاده از ریز داده‌های جمع آوری شده توسط شعبات خود در سراسر جهان و تجزیه و تحلیل بازار کار جهانی و روندهای شغلی، استراتژی‌هایی را برای تقویت توسعه مهارت‌ها و تقویت رقابت، چابکی بازار کار نشان داده و توصیه‌هایی به کشورهای عضو در این زمینه ارائه داده است. 

طبق گزارش سازمان جهانی کار، موضوع مهارت نیروی کار در حال حاضر در دستور کار و از مهمترین اولویت‌های این سازمان است. زیرا پس از فروکش همه‌گیری کرونا دولت‌ها به دنبال تقویت سیستم‌های توسعه مهارت کار هستند و با پیچیده‌تر شدن صنایع و مهارت‌های کار، اهمیت این حوزه دوچندان شده است. 

همچنین ترویج یادگیری مادام‌العمر، ارتقاء مهارت و مهارت آموزی‌های مجدد برای رقابت‌پذیری بهتر و چابکی نیروی کار در برابر شوک‌ها و اختلالات آینده، همگی از عناصر تحول‌آفرین بازار کار در بلندمدت محسوب می‌شوند. 

انتقال مهارت کار در مشاغل دیجیتال و گسترش مهارت نیروی کار در صنایع دارای انطباق با شرایط محیط زیست (مشاغل و صنایع سبز) برای جوانانی که دارای موانع بیشتری برای ورود به بازار کار هستند، از طریق آموزش فراهم‌تر خواهد بود. 

آموزش نیروی کار از نظر کارشناسان ILO طی سال‌های اخیر به شدت تحت تاثیر رکود آموزشی دوران کرونا و پساکرونا قرار گرفته، و مهمتر از همه، ستون فقرات نیروی کار آینده را کارگران ماهر تشکیل می‌دهند و اتوماسیون بیشتر صنایع و خدمات، ضرورت آموزش را بیش از پیش برجسته کرده است. گزارش اخیر به بررسی بازار کار و روندهای شغلی برای جوانان می‌پردازد و بینش‌هایی را در مورد چالش‌ها و فرصت‌ها از منظر توسعه مهارت‌ها ارائه می‌دهد. 

واقعیت‌های بازار کار جوانان در جهان

مشارکت جوانان در بازار کار (که به عنوان افراد ۱۵ تا ۲۴ساله تعریف می‌شوند) و همچنین عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن، در کشورهای مختلف، بصورت متفاوتی نمایان می‌شود. برای مثال، کشورهای آمریکای شمالی و اروپای شمالی و غربی، علیرغم سطح بالای تحصیلات در میان جمعیت در سن کار، نرخ مشارکت نیروی کار (LFPRs) نسبتاً بالایی برای جوانان دارند. 

این امر عمدتاً به دلیل فرهنگ ترویج اشتغال پاره وقت در میان جوانان، (از جمله جوانانی است که هنوز در آموزش و پرورش و مراکز آموزش عالی دانشگاهی مشغول به تحصیل هستند) رایج است. 

این مناطق سهم زیادی از اشتغال جوانان در تجارت و کسب و کارهای خرد و بخش خدمات را به خود اختصاص دادند. همچنین در تولیدات خرد مثل تولید غذای آماده و رستوران‌ها و کافه‌ها سهم این بخش از نیروی کار در کشورهای توسعه یافته بالاست. 

در مناطق دیگر (به عنوان مثال در بسیاری از کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی، آفریقای مرکزی، شرقی و غربی و آسیای جنوب شرقی)، سهم جوانان از بازار کار یا شاخص سهم اشتغال جوانان یا LFPR نسبتاً متفاوت است زیرا در این کشورها جوانان خیلی زود تحصیل را رها کرده و باید وارد بازار کار شوند تا خانواده‌های آن‌ها بتوانند امرار معاش کنند. 

در این مناطق بیشترین سهم اشتغال جوانان در بخش کشاورزی و خرده فروشی است. در مناطقی مانند کشورهای عربی، کشورهای مسلمان شمال آفریقا و آفریقای جنوبی، خاورمیانه و… شاخص اشتغال جوانان بسیار پایین‌تر از سایر کشورهای جهان است و جمعیت بسیار بالایی از جوانان در این کشورها وجود دارند که نه درحال تحصیل و آموزش هستند و نه به شغلی اشتغال دارند. شاخص تعداد جوانانی که در حال کسب مهارت یا آموزش‌اند و نه درحال اشتغال، با عنوان شاخص (NEET) نمایش داده می‌شود که در این کشورها و به ویژه در میان زنان جوان در بالاترین نرخ خود در مقایسه با همه کشورهای جهان قرار دارد. 

برآوردهای جهانی ILO نشان می‌دهد که زنان جوان بیکار تقریباً دو برابر مردان جوان بیکار هستند که در برخی زمینه‌ها شکاف جنسیتی حتی بیشتر هم می‌شود. شاخص جهانی NEET در طول همه‌گیری کرونا البته به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت (بیش از ۲۸۰ میلیون جوان در سال ۲۰۲۰ در این وضعیت قرار داشتند) و بهبود اشتغال جوانان در سراسر جهان با وجود بالا بودن این شاخص امکان‌پذیر نیست. 

کارگران خدمات و فروش (به طور خاص، کارگران فروشنده در فروشگاه‌های بزرگ و کارگران خدمات شخصی) سهم قابل توجهی از بازار کار جوانان اعم از زن و مرد را در بیشترین تعداد کشورهای جهان تشکیل می‌دهند. 

تحقیقات سازمان جهانی کار نشان داده مادام که آموزش نیروی کار مرتبط با بازار کار و صنایع انجام نشود، جوانان از حوزه این مشاغل موقتی و پاره وقت با ارزش افزوده و درآمد پایین خارج نشده و به بازار کار مولد یا با ارزش افزوده بالا نمی‌شوند. 

علاوه بر این، در بسیاری از کشورهای با درآمد پایین و متوسط پایین، سهم بزرگی از زنان و مردان جوان به عنوان کارگران ماهر کشاورزی بازار محور و به عنوان کشاورزان امرار معاش، ماهیگیران، شکارچیان و گردآورندگان کار می‌کنند. 

برای زنان جوان، کارمندان بخش پشتیبان دفتری و کارگران بخش صنایع کوچک دستی و مشاغل مرتبط (فرآوری مواد غذایی، کار چوب، پوشاک و سایر صنایع دستی و مشاغل مرتبط) نیز در میان مشاغل پرطرفدار قرار دارد. 

این درحالی است که برای پسران و مردان جوان، سایر مشاغل در گروه صنایع دستی و مشاغل مرتبط (کارگران ساختمان و مشاغل مرتبط، کارگران ماشین آلات فلزی و مشاغل مرتبط) و اپراتورهای کارخانه و ماشین (به ویژه رانندگان و اپراتورهای کارخانه سیار) در میان مشاغل برتر قرار دارند.