در گفت‌وگو با یک فعال صنفی کاریابی‌ها طرح شد؛
احتمال قطعی تحقق وعده‌ی "ایجاد سالی یک میلیون شغل"/ دولت با تسهیلاتی که به کارفرمایان می‌دهد جذب نیرو را افزایش می‌دهد
حسین کریمی می‌گوید: در حوزه اشتغال، در هر سال بالای ۷۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد خواهد شد؛ این را یقین دارم و سیاست‌های فعال بازار کار، این قابلیت را به وجود می‌آورد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، یکی از چالش‌های اصلی این روزها، وعده‌های اشتغال دولت جدید است، یک میلیون شغل در یک سال یا یک میلیون و هشتصد هزار شغل در هفده ماه؛ اینها وعده‌هایی است که بسیار سوال برانگیز شده. این موضوع حتی معاون اشتغال وزارت کار را به واکنش واداشت و او به دلیل غیرقابل اجرا بودن همین وعده استعفا داد. گرچه وزارت کار تلاش کرد با تکذیب خبر دلیل اصلی این استعفا را به حاشیه ببرد اما سوال اصلی همچنان پابرجاست که: آیا اساساً ظرفیت‌های فعلی اقتصاد ایران، امکان تحقق این تعداد فرصت شغلی را می‌دهند؟
حسین کریمی (دبیرکل کانون کارفرمایی کاریابی‌های کشور) با قاطعیت به این سوال پاسخ مثبت می‌دهد؛ او معتقد است در مدیران دولت جدید، این «توانمندی» به وفور وجود دارد که بتوانند در یک سال یک میلیون شغل ایجاد کنند.
او در ابتدای صحبت‌های خود می‌گوید: «طبق آخرین آمار، دولت روحانی به طور میانگین در هر فصل ۳۱ هزار شغل جدید خالص ایجاد کرده است. بدین ترتیب ملاحظه می‌شود که اشتغال خالص در دولت روحانی نسبت به دولت قبل حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است و معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار در سال‌های اخیر یکی از ضعیف‌ترین نهادهای اشتغالزایی در کشور بوده است.»
در ادامه پاسخ ایشان به سوالات ایلنا را می‌خوانیم.
چگونه می‌توان یک میلیون شغل در یک سال ایجاد کرد؛ آیا اصلاً امکان تحقق هست؟
یک میلیون اشتغالزایی جزو برنامه‌های مطرح شده توسط دولت رئیسی است و برای هفده ماه، یک میلیون و هشتصد هزار شغل قرار است ایجاد شود. در همین راستا برنامه‌ریزی انجام شده. عبدالملکی (وزیر کار) با تجربه و سابقه‌ای که در کمیته امداد دارد، می‌تواند این هدف را محقق کند؛ در کمیته امداد توانستند در هر سال،۳۰۰ هزار اشتغالزایی داشته باشند و این توانمندی را به اثبات برسانند. تیم کارآمدی در کنار خود داشتند؛ ۳۰۰ هزار فرصت شغلی فقط با ده درصد منابع اشتغالزایی که در اختیار کمیته امداد بود، به وجود آمد، این رقم رسمی و تایید شده است. عملکرد نموداری وزارت کار در سال گذشته و سال پیشتر منتشر شده و این نمودارها نشان می‌دهند بیش از نیمی از فرصت‌های شغلی فقط توسط کمیته امداد به وجود آمده. ایشان با همین روحیه به وزارت کار آمده. در شورایعالی اشتغال، سیستم اشتغالزایی کشور را تدوین کردند، تعهدات همه بخش‌ها در زیست بوم مشخص شده؛ الزامات اولیه تعریف شده که در چهل سال گذشته هیچ دولتی زیر بار نرفته بود اما عبدالملکی می‌خواهد با یکپارچه‌سازی آمار و اطلاعات و داده‌ها، این الزامات را به تعهد اجرایی بدل کند. یقین داریم خواستن توانستن است.
اشتغالی که ادعا می‌کنند، واقعاً چه نوع اشتغالی است؛ اشتغال کامل با حقوق کامل یا اشتغال ناقصی که طرف برود مسافرکشی کند بیشتر درمی‌آورد!
وقتی صحبت از اشتغال و بیکاری می‌کنیم، یکسری استانداردهای جهانی برای این تعاریف داریم.
البته ما استانداردهای جهانی را در ایران رعایت نمی‌کنیم؛ در ایران برای یک ساعت کار در هفته، طرف را شاغل فرض می‌کنند.
برخی استانداردها هست که می‌گوید اگر طرف وسط فصل، فقط چهار روز شغل داشته باشد، باید شاغل محسوب شود؛ استانداردهای ایران برای آمار بیکاری از کشورهای منطقه سختگیرانه‌تر است. ما باور داریم با برش‌های دستگاه‌های دولتی و توانمندی‌هایی که وجود دارد، این هدف قابل تحقق است؛ وقتی در کنار این، بحث تامین زیرساخت‌ها و مسکن مردم عملی شود، کار راحت‌تر می‌شود؛ قرار است سالی یک میلیون مسکن ایجاد شود؛ سابقاً در دوره احمدی نژاد هم به اثبات رسید که حوزه مسکن یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌هایی است که بخش‌های مختلف را درگیر می‌کند و قابلیت ایجاد فرصت‌های شغلی بسیار دارد.
البته در ارتباط با وعده سالی یک میلیون مسکن نیز حرف و حدیث و سوال و چالش زیاد است؛ سر توانمندی‌ها و زیرساخت‌هایی که وجود دارد و سر اینکه آیا مردم اساساً توان مشارکت در طرح‌های مسکن در شرایط تورمی فعلی را دارند یا خیر؛ بحث بسیار است؛ از کدام جامعه‌ی هدف در این طرح‌ها واقعاً صحبت می‌شود، کارگری که ماهی چهار میلیون حقوق می‌گیرد چطور می‌تواند برای تسهیلات مسکن ثبت نام کند.
ببینید وقتی تسهیلات و منابع در اختیار حوزه مسکن قرار بگیرد، کار تسهیل می‌شود؛ دولت عزمش را جزم کرده زمین رایگان به مردم بدهد و پروانه بهره‌برداری مسکن را نیز رایگان بدهد؛ به اضافه، تسهیلاتی که در دوران قبل تحت عنوان تسهیلات وام مهر وجود داشت و متوقف شد، دوباره احیا شود؛ این وام‌ها بهره کمی دارند و مردم استقبال می‌کنند منتها قرار است در ابعاد وسیع‌تر و با مبالغ بیشتر مثلاً ۲۰۰ میلیون تومان پرداخت شود؛ با این شرایط قطعاً در شهرهای کوچک مشکل مسکن حل می‌شود حالا شاید در کلانشهرها چون هزینه زمین و ساخت زیاد است، مشکلاتی باشد.
بیشتر مشکل مسکن در کلانشهرهاست؛ در شهرهای کوچک معمولاً تامین مسکن ساده‌تر است و مردم گاهاً در خانه‌های ملکی پدری یا خانه‌های اقوام فرصت زیست دارند؛ در کلانشهرهایی مانند تهران است که مردم فرودست به خصوص کارگران به هیچ وجه توان و فرصت تامین سرپناه حتی در حاشیه‌ها ندارند.
از بحث مسکن بگذریم! من به عنوان یک فعال صنفی احساس می‌کنم شعار دولت در زمینه اشتغالزایی حتما محقق می‌شود و توان لازم برای تحقق آن وجود دارد.
اینکه دولت «گفته» یک میلیون مسکن در سال می‌سازم یا «گفته» یک میلیون شغل در هر سال ایجاد می‌کنم، در حد گفته‌هاست و تضمینی برای اجرا نیست؛ همین دولت و وزیران آن بیش از سه ماه قبل گفتند حتماً تورم را مهار می‌کنیم اما تاکنون نه تنها تورم مهار نشد بلکه رکورد شکست! پس گفته‌ها ملاک نیست باید بگذاریم شش ماه یا یکسال بگذرد و ببینیم چه آورده‌ای در عمل دارند!
براساس اظهارات تیم اقتصادی خود دولت روحانی، مثلاً مصاحبه آقای همتی و همچنین براساس تئوری‌های موجود، صدمات برنامه‌ریزی‌های غلط، تا نُه ماه در دولت جدید هم تداوم خواهد داشت؛ سیاست‌های اقتصادی در یک روز یا یک هفته و یک ماه به ثمر نمی‌رسد.
درست اما روند معیوب و ناکارآمد که می‌تواند کند شود؛ برای چه برخی از اجناسی که قابلیت کنترل نرخ دارند، گران‌تر می‌شود؟ نمی‌شود جلوی «گران‌تر شدن» را گرفت؟
از این بگذریم؛ من فعال صنفی حوزه اشتغال هستم و به نظر من در حوزه اشتغال، در هر سال بالای ۷۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد خواهد شد؛ این را یقین دارم؛ سیاست‌های فعال بازار کار، این قابلیت را به وجود می‌آورد؛ مثلاً وقتی تسهیلات بیمه‌ای به کارفرمایان می‌دهید، براساس ماده ۸۰ یا ماده ۱۰۳ برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه (که البته در دولت روحانی اجرای آنها قطع شد) خود این امر سالی بیش از ۱۰۰ هزار یا ۲۰۰ هزار فرصت شغلی به وجود می‌آورد. عدم مدیریت صحیح حوزه اشتغال وزارت کار باعث قطع این تسهیلات بیمه‌ای شد اما اینها در حال احیا شدن هستند. تیم جوان و پرکاری در وزارت کار هستند و یقین دارم با تقویت‌های کارفرمایی در حوزه مالیات و بیمه و با تسهیلاتی که قرار است بپردازند، در تامین اشتغال می‌توانند به خوبی موفق شوند؛ به اضافه‌ی اینها، توسط تمامِ تسهیلاتی که کمیته امداد و بهزیستی و بنیاد شهید می‌دهند، تسهیل‌گری مناسب صورت خواهد گرفت. من با محاسباتی که کردم، حداقل ۷۰۰ هزار تا فرصت شغلی قابل تحقق است؛ سیاست‌های بازار کار، می‌تواند ۳۰۰ هزار فرصت شغلی را به تنهایی تحریک کند و استارت بزند. چند ماه است که تسهیلات بیمه‌ای کارفرمایان قطع شده اما برنامه‌ریزی شده تزریق این تسهیلات در حجم بیشتر (حداقل ۳۰۰ هزار تسهیلات) آغاز شود. مابقی ظرفیت‌ها را استخدام‌های متعارف نهادها و بنیادها و بانک‌ها پوشش می‌دهند.
این اشتغال قاعدتاً نمی‌تواند در حوزه صنعت باشد؛ ما با مشکلاتی مثل ورشکستگی صنایع، کمبود مواد اولیه و تحریم مواجه هستیم؛ ممکن است در حوزه خدمات بتوانند تعدادی فرصت شغلی ایجاد کنند اما در صنعت ممکن نیست حتی با تسهیل‌گری‌هایی که فرمودید.
دولت مثلاً اعلام می‌کند هر کارخانه‌ای در بازه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال، نیرو جذب کند من حق بیمه کارگر را می‌پردازم؛ این تسهیلات دیگر به حوزه خدمات محدود نمی‌شود؛ محرکی هست برای کارفرمایان که هزینه‌هایشان را کم می‌کند و آنها را به گرفتن نیروی کار تشویق می‌نماید. حمایت غیرمستقیم دولت است که پتانسیل برای جذب نیرو ایجاد می‌کند.
به رسانه این فرصت را بدهید که در آینده نزدیک بار دیگر با شما صحبتی داشته باشیم و از شما بپرسیم چقدر از وعده‌های مرتبط با اشتغال محقق شده است، قاعدتاً تا آن زمان باید بیش از ۶۰۰ هزار فرصت شغلی به وجود آمده باشد.
من همینجا به شما اطمینان می‌دهم که با توانمندی‌ها و پتانسیلی که وجود دارد حتما این اتفاق خواهد افتاد؛ من به عنوان فردی که در تماس مدام با مجموعه وزارت کار است، می‌توانم بگویم به عینه این توانمندی را در مجموعه می‌بینیم؛ به هر حال شش ماه دیگر در خدمتتان هستم.
