رنج‌های کارگران روزمزد پتروشیمی چوار ایلام؛
حقوق نصفه نیمه با دو ماه تاخیر/ کارفرما: اعتصابات موجب تاخیر شد
یک کارگر روزمزد پتروشمی ایلام می‌گوید: مگر نگفته‌اند حقوق کارگر را قبل از اینکه عرقش خشک شود بپردازید؛ چرا ما باید دو ماه منتظر پانزده روز حقوق باشیم؟!
به گزارش خبرنگار ایلنا، جای نفس کشیدن نیست، هوا بسیار آلوده است. فلرها مثل دیوهای سر به فلک کشیده، اکسیژن موجود در هوا را می‌بلعند و تنگی نفس به جای می‌گذارند. هرچند در کوچه و خیابان راه می‌روی اما خیال می‌کنی در یک فضای بسته و محصوری؛ سعی می‌کنی ریه‌ها را از هوای تازه پر کنی اما با اینهمه تلاش، بازهم نفس کشیدن دشوار است.
دغدغه‌های زیست محیطی و آلودگی هوا
نفس کشیدن برای مردمی که در مجاورت پتروشیمی چُوار زندگی می‌کنند، کار ساده‌ای نیست. بارها کارشناسان محیط زیست نسبت به آلودگی محیطی این پتروشیمی و فلرهای سر به آسمان ساییده‌ی آن تذکر داده‌اند اما تا به امروز، هیچ اصلاحات زیست محیطی صورت نگرفته است. همچنان گاز و نفت است که زندگی عادی را از مردمان محروم این منطقه سلب کرده است!
افزایش روز افزون آلاینده‌های تولید شده توسط کارخانه پتروشیمی در شهرستان چوار استان ایلام باعث گلایه ساکنان و آلودگی محیط زیست در این منطقه شده است. افزون بر این، پساب شرکت پتروشیمی نیز مشکلات بهداشتی و زیست محیطی برای ساکنان شهرستان چوار به همراه داشته است. در چنین شرایطی، مسئولان وعده بهبود نداده‌اند بلکه گفته‌اند در آینده بازهم تعداد فلرها افزایش می‌یابد و این مساله، همین که ممکن است تعداد فلرها بازهم بیشتر شود، مردمان محلی را به شدت نگران کرده است.
اما مساله فقط همین آلودگی محیطی و پساب صنعتی نیست. این آلودگی‌ها در کنار ویروس کرونا، زندگی را سخت کرده‌اند اما سختی به همینجا ختم نمی‌شود. کارگران و متقاضیان جویای کار در این پتروشیمی از شرایط شغلی خود انتقادات بسیار دارند؛ کارگرانی که در افتتاح و نگهداری این واحد پتروشیمی زحمت‌های بسیار کشیده‌اند و امروز چند ماه بعد از افتتاح فاز دوم آن، هنوز و همچنان بار سنگین خدمات و تعمیرات را بر دوش می‌کشند.
فاز دوم شرکت پتروشیمی ایلام شامل الفین و واحد شیرین‌سازی روز پنج‌شنبه چهارم دی ماه سال قبل به صورت ویدیوکنفرانس توسط رئیس‌جمهور افتتاح و راه‌اندازی شد.
«حسن نجفی سمنانی» مدیرعامل این پتروشمی همان روزها اظهار کرد: با راه‌اندازی واحد الفین ۷۵۰ هزار تن محصول شامل اتیلن، پروپیلن، بنزین پیرولیز و سوخت مایع در سال تولید می‌شود.
بعد از افتتاح، تعدادی از کارگران سایت الفین اخراج شدند و همان زمان اعتراضاتی صورت دادند. سوم دیماه سال قبل، این کارگران گفتند: حدود سی کارگر هستیم که با شروع بهره‌برداری سایت الفین، به دلیل عدم نیاز بیکار شده‌ایم؛ این در حالیست که ما نیروهای بومی هستیم و کار در پالایشگاه حق ماست.
اما چندماه بعد از این افتتاح، کارگران روزمزد پیمانکاری پتروشیمی چوار ایلام که تعدادشان حدود بیش از صد نفر است و با یک شرکت پیمانکاری قرارداد دارند در تماس با خبرنگار ایلنا از شرایط نامطلوب شغلی خود انتقاد کردند.
انتقادات کارگران:
قرارداد روزمزدیِ ۱۵ روزه، دو ماه تاخیر در پرداخت حقوق
این کارگران در هر ماه، قرارداد ۱۵ روزه دارند و فقط ۱۵ روز کار می‌کنند. آنها می‌گویند: «ما کارگران روزمزد فقط ۱۵ روز سر کاریم و بقیه ماه را بیکاریم. شیوه کار ما به این شکل است. اما حقوق همان ۱۵ روزی که کار می‌کنیم، با ماه‌ها تاخیر می‌گیریم. در روزهای اخیر، حقوق پانزده روزِ برج یازده سال قبل را به حساب‌مان ریخته‌اند و هنوز حقوق برج دوازده را علیرغم گذشت بیش از چهل روز از سال جدید پرداخت نکرده‌اند.»
به گفته این کارگران، کارفرما هر ماه قرارداد مکتوب ۱۵ روزه با کارگران روزمزد منعقد می‌کند؛ آخر ماه، قرارداد منقضی می‌شود و دوباره برای ماه بعد، قرارداد روزمزدی جدید بسته می‌شود.
یکی از این کارگران در انتقاد از تاخیر چندماه می‌گوید: کارگر روزمزد که در آمد ناچیری دارد، نباید ماه‌ها در انتظار پرداخت حقوق بماند. کارگر روزمزد اسمش با خودش است؛ یعنی هر روز که کار می‌کند باید مزد همان روز را بگیرد؛ حالا ما که پانزده روز پشت سر هم کار می‌کنیم، باید در پایان پانزده روز کاری که تسویه می‌کنیم، همه حق و حقوق‌مان را کامل بگیریم. چرا کارگر روزمزد که قراردادش ماه به ماه تمدید می‌شود و جزو کادر دائمی مجموعه نیست، دو ماه منتظر حقوق نصفه نیمه بماند؛ آیا این درست است که دو ماه منتظر بمانیم و بعد، فقط ۱۵ روز حقوق بگیریم؟ ۱۵ روز حقوق، کفاف یک هفته زندگی کارگر را نمی‌دهد تازه اگر سر وقت و به موقع پرداخت شود؛ وای به حال ما که همین حقوق نصفه را با دو ماه تاخیر می‌گیریم؛ آیا مسئولان یکبار با خودشان فکر کرده‌اند که کارگران چطور باید زندگی کنند و از کجا بیاورند هزینه‌های زندگی را تامین کنند؟
این کارگران روزمزد که عموماً در بخش تعمیرات پتروشیمی مشغول به کار هستند، حقوق شورایعالی کار را به نسبت روزهایی که کار کرده‌اند، دریافت می‌کنند. یعنی نصف حقوق یک ماه کامل برای پانزده روز کار به حسابشان واریز می شود.
تعدادی از این کارگران در بیست و هفتم اسفند سال قبل قرارداد ۱۵ روزه بستند که فقط سه روز آن در سال ۹۹ بوده و یازده روز باقی به سال ۱۴۰۰ افتاده؛ این کارگران نگران هستند که نکند افزایش ۳۹ درصدی حقوق در سال ۱۴۰۰ مشمول آنها نشود. می‌گویند: نگرانیم که کارفرما چون قرارداد را در سال ۹۹ بسته افزایش حقوق به ما تعلق نگیرد!
فقط برای ما ندارند!
این کارگران روزمزد که گاهاً با «ندارم ندارم کارفرما» مواجه می‌شوند مدعی هستند که فقط برای آنها پول نیست: «قراردادی‌های پتروشیمی در پایان سال ۹۹ همه معوقات مزدی خود را کامل گرفته‌اند با آنها تسویه کامل کرده‌اند، هم حقوق هم عیدی و هم پاداش و سنوات، کامل پرداخت شده است. اما ما باید منتظر حقوق پایه نصفه نیمه خود باشیم؛ مگر ما در این پتروشیمی زحمت نمی‌کشیم؛ مگر ما در گرما و سرما و در تابستان و زمستان پای کار نیستیم؟ کار سخت نگهداری و خدمات برعهده ما کارگران روزمزد و پروژه‌ای است اما شهروند درجه چندم محسوب می‌شویم و باید ماه‌ها در انتظار پرداخت بمانیم.
«کار روزمزدی» یکی از سخت‌ترین و دشوارترین گزینه‌های روابط کار است. کارگر روزمزد نه امید به آینده دارد و نه دستمزدش به گونه‌ای است که بتواند برای روزهای بیکاری پس‌انداز داشته باشد و خیالش از بابت نبودن کار راحت باشد. کارگر روزمزد از همه طرف تحت فشار است و وقتی این حقوق‌های ناچیز این اندازه دیر پرداخت می‌شود فشارها بیشتر هم می‌شود.
یک کارگر روزمزد پتروشمی ایلام در این رابطه می‌گوید: مگر نگفته‌اند حقوق کارگر را قبل از اینکه عرقش خشک شود بپردازید؛ چرا ما باید دو ماه منتظر پانزده روز حقوق باشیم؟!
اظهارات کارفرما
کارفرمای این کارگران مدعی است که معمولا حقوق‌ها به موقع پرداخت می‌شود و اکنون مشکلات خاص، موجب این تاخیر شده است.
دیوانی (مسئول امور اداری پتروشیمی ایلام) در این رابطه به ایلنا می‌گوید: حقوق قراردادی‌های خود پتروشیمی و پیمانکاری‌هایی که با دو پیمانکار اصلی مجموعه کار می‌کنند به موقع پرداخت شده است. اینها در پایان سال قبل همه معوقات مزدی خود را گرفته‌اند.
او تاکید دارد: پیمانکاران اصلی مجموعه تحت نظارت هستند و حقوق‌ها را به موقع می‌پردازند؛ ممکن است برخی پیمانکاران متفرقه در پرداخت تا اندازه‌ای تاخیر داشته باشند که مساله به خود پیمانکاران مربوط می‌شود و ما پیگیری می‌کنیم.
رشیدی (مدیرعامل شرکت کهربا توان) که شرکت پیمانکار و کارفرمای اصلی این کارگران روزمزد است در ارتباط با تاخیر پیش آمده به ایلنا می‌گوید: در بهمن و اسفند سال قبل، اعتصابات و اعتراضات کارگری پیش آمد که موجب شد تایید تایم شیت برای کارگران روزمزد به تاخیر بیفتد. در شرکت ما تعدادی کارگر چارتی و قراردادی داریم که سی روز ماه را کار می‌کنند. آنها همه حقوق و مزایای مزدی خود را به موقع گرفته‌اند. کارگران روزمزدی نیز پیش از این به موقع حقوق می‌گرفتند اما الان به دلیل همان اعتراضات، در روند کار وقفه افتاد که به زودی مشکل حل می‌شود.
رشیدی تاکید می‌کند: این کارگران روزمزد کارگران پروژه‌ای بودند که زمستان سال قبل با افتتاح مجموعه بیکار شدند و هیچ تعهدی برای استخدام آنها نبود. پتروشیمی به ما اصرار کرد اینها را به کار بگیریم که بیکار نمانند. وگرنه ما تعهدی به استخدام این نیروها که مربوط به پروژه‌های قبلی بودند نداشتیم و با اصرار پتروشیمی آنها را استخدام کردیم.
او اضافه می‌کند: روال پرداخت‌ها در حال انجام است و انشالله تا اواسط هفته بعد (یکشنبه یا دوشنبه) حقوق این کارگران پرداخت خواهد شد. این را اضافه کنم که عرف پرداخت در کارهای پروژه‌ای در سراسر کشور معمولاً با دوماه تاخیر است. همه جا کارگران پروژه‌ای با دو ماه تاخیر حقوق می‌گیرند. ما معمولا به موقع حقوق‌ها را می‌پردازیم و این بار به دلیل اعتراضات، تاخیر رخ داد. هفته بعد حقوق اسفند را می‌پردازیم و بعد از آن نیز به ترتیب حقوق فروردین پرداخت می‌شود.
با این حال، کارگران می‌گویند: حقوق کارگری که روزمزد است و امنیت شغلی ندارد باید زمان اتمام کار پرداخت شود. نمی‌توانیم قسطی و به امید آینده زندگی کنیم. برای زندگی کردن، دستمزد به روز و به موقع می‌خواهیم!
مسئولان وعده می‌دهند که خیلی زود مشکلات حل می‌شود اما کارگران روزمزد چوار در آخر حرفهایشان می‌گویند: هوا آلوده است، زمین آلوده است، فلرها اکسیژن را می‌بلعند اما ما حاضریم در همین آلودگی با جان و دل کار کنیم، اگر حقوق‌مان را به موقع بدهند اگر به نسبت روزهایی که کار می‌کنیم به ما عیدی و پاداش بدهند و اگر بدانیم که دستمزدمان به حدی است که می‌توانیم شب با روی خندان و دل آسوده به خانه بازگردیم…
