مرگ به دلیل گرسنگی از مرگ با کرونا سخت‌تر است/ روزگار کارگرانی که به حال خود رها شده‌اند
کارگران مهم‌ترین صنعت کشور بنگلادش روزگار را به سختی سپری می‌کنند و در تامین معیشت زندگی با مشکلات فراوانی روبرو هستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «ذاکر حسین» خبرنگار حوزه کار است و به مشکلات کارگرانی که در بنگلادش و آسیای جنوبی اشتغال دارند، توجه می‌کند. این خبرنگار در آخرین گزارش خود، وضعیت کارگران صنعت مد و پوشاک را مورد بررسی قرار داده است. ترجمه این گزارش مفصل را که در Equal Times منتشر شده، در ادامه می‌خوانید:
سازمان بهداشت جهانی، شیوع ویروس کرونا را در یازدهم ماه مارس ۲۰۲۰ اعلام کرد. بخش‌های بسیاری در کشورهای مختلف تحت تاثیر آثار منفی این ویروس مرگبار قرار گرفتند. اگرچه بسیاری از گروه‌های شغلی از بسته‌های حمایتی برخوردار شدند ولی نابودی صنعت پوشاک و کارگران آن، نادیده گرفته شده است. برندهای مطرح در سطح جهان، سفارشات خود را کنسل کردند و به تبع این موضوع بسیاری از کارگران بیکار شدند. این گروه که یکی از فقیرترین اقشار کارگری محسوب می‌شوند، بدون شغل، دستمزد و حمایت‌های اجتماعی به حال خود رها شده‌اند.
بنگلادش به عنوان دومین صادرکننده پوشاک در جهان شناخته می‌شود؛ کارگران این کشور، گرفتار آسیب‌های ناشی از تعطیلی کارگاه‌ها شده‌اند و روزهای سختی را سپری می‌کنند. صادرات پوشاک، ۸۵ درصد از کل صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد. پس از کنسل شدن سفارشات برندهای مطرح جهانی که ارزش آن به ۳ میلیارد دلار می‌رسید، حدود ۱۴ درصد از صادرات پوشاک این کشور آسیایی تحت‌الشعاع قرار گرفت. همچنین ۳۵۷ هزار فرصت شغلی به دلیل کنسل شدن سفارشات برندهای جهانی از بین رفته است. بر اساس کنسرسیوم حقوق کارگران، شرکت‌های مطرحی همچون «تاپ‌شاپ»، «هِما» و «تی‌جی مَکس» هنوز به تعهدات و وظایف خود عمل نکرده‌اند و معوقات مزدی کارگران را نمی‌پردازند.
معضلی به نام بیکاری دامن کارگران صنعت پوشاک کشور بنگلادش را در دستان خود گرفته است. مارس ۲۰۲۰، دولت ایالات متحده بسته حمایتی ۵۹۰ میلیون دلاری خود را با هدف جلوگیری از فروپاشی کامل صنعت پوشاک به این کشور آسیایی اهدا کرد. این مبلغ می‌توانست منبع پرداخت حقوق معوقه، مقرری بیکاری و کمک‌بسته‌های معیشتی کارگران باشد اما آن‌ها حتی یک دلار هم از این منبع دریافت نکرده‌اند.
کارگرانی که هنوز بیکار نشده‌اند به کاهش ساعات کار و دستمزد اجباری تن داده‌اند. رعایت فاصله اجتماعی در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها غیرممکن است و همچنین کارفرمایان تجهیزات محافظت شخصی را در اختیار آن‌ها قرار نمی‌دهند. بنا به گفته کارگران، مرگ ناشی از مشکلات شدید معیشتی و فقر در مقایسه با مرگ به دلیل ابتلا به کرونا، سخت‌تر است.
جمعیت زنان کارگر نسبت به مردان در این صنعت بیشتر است؛ آن‌ها اهل روستاهایی هستند که فرسنگ‌ها با «داکا» پایتخت این کشور فاصله دارد. این گروه از زنان که بیکار شده‌اند و معوقات مزدی خود را دریافت نکرده‌اند، نان‌آور خانواده‌های چند نفره خود هستند. پس از شیوع کووید ۱۹ و بیکاری گسترده سیل عظیمی از کارگران، جمعیت ده میلیون نفری با اتوبوس، کشتی و قطارهای مملو از جمعیت به سرزمین‌های مادری خود بازگشتند.
بر اساس اسناد و گزارش‌های مرکز تجارت و منابع انسانی، کارفرمایان پس از تعطیلی کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید پوشاک آشکارا حقوق کارگران را تضییع کردند. کارگران دست کم یک سال معوقات مزدی و بیمه‌ای طلبکار هستند؛ کارفرمایان آن‌ها را به حال خود رها کرده‌اند تا در میان سفره‌های خالی خود از بین بروند. کارگرانی که شغل خود را از دست داده‌اند هنوز دوران بیکاری را سپری می‌کنند.
یکی از کارگران در ارتباط با بازار کار اظهار داشت: بیکاری در بنگلادش بیداد می‌کند و برخی نیز مجبور به تغییر شغل خود شده‌اند. همسر من، راننده یکی از شرکت‌های تولید پوشاک بود اما این روزها با دستفروشی بخش ناچیزی از معیشت خانواده را تامین می‌کند. این تنها منبع درآمدی خانواده ماست؛ با این درآمد، زنده ماندن سخت است.
«دوولی» نیز گرفتار مشکلات معیشتی شده است. او درباره این روزها از زندگی خود گفت: وقتی شرکت اخراج کارگران را در دستور کار خود قرار داد، تنها نیمی از مزد ماهانه ما از سوی کارفرما پرداخت شد. کارفرمایان به کارگران اخراجی می‌گویند، مخارج زندگی را از پس‌اندازهایتان تامین کنید اما کارگران آهی در بساط ندارند. دریافتی کارگران نیز پیش از کرونا ناچیز بود و امکان پس‌انداز میسر نبود.
کارگران قادر نیستند با یک منبع درآمدی، هزینه‌های زندگی خود را تامین کنند. درآمد کشاورزی نیز پاسخگوی نیازهای یک خانواده کارگری نیست. به همین دلیل، آن‌ها دارایی اندک خود را می‌فروختند و با هدف اشتغال به شهرها مهاجرت می‌کردند. زندگی در شهر نسب به روستا گران‌تر است به همین دلیل فرزندان آن‌ها در روستا در کنار پدربزرگ یا مادربزرگشان زندگی می‌کنند.
مرگبارترین حوادث ناشی از کار دوران معاصر در کارخانه‌های تولید پوشاک بنگلادش اتفاق افتاده است. حداقل ۱۱۷ کارگر به دلیل آتش‌سوزی کارخانه پوشاک «تازرین» در در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۲، جان خود را از دست دادند. قفل بودن درهای خروجی و پنجره‌ها عامل تلفات سنگین این حادثه ارزیابی شد. حادثه ریزش ساختمان «رانا پلازا»، ۱۱۳۴ نفر را به کام مرگ کشاند و هزاران کارگر دیگر را مجروح کرد. این حادثه در ۲۴ آوریل ۲۰۱۳ اتفاق افتاد و به عنوان یکی از مرگبارترین حوادث کار جهان شناخته می‌شود.
حامیان حقوق کارگران همواره بر اهمیت رسیدگی به کارگران آسیب‌دیده در حوادث کارخانه‌های بنگلادش تاکید کرده‌اند. با این وجود، آن‌ها بازهم گرفتار مشکلات متعددی شده‌اند. «سیلپی» یکی از کارگرانی است که از حادثه «تازرین» جان سالم به دربرد. او برای نجات جان خود از داخل ساختمان به بیرون پرید. به دلیل این پرش، کمر و سر این زن آسیب جدی می‌بیند و برای این مصدومیت هنوز دارو مصرف می‌کند. او به دلیل ویروس کرونا شغل خود را از دست داد و در حال حاضر، دستفروشی می‌کند. این کارگر توضیح داد: بحرانی به نام کرونا، زندگی کارگران را به گل نشانده است.
جولای ۲۰۲۰، کنشگران اجتماعی تاثیر کرونا بر وضعیت اقتصادی و بهداشتی کارگران را مطالعه کردند. براساس نتایج این تحقیق، بسیاری از احتمال ابتلا به این ویروس واهمه دارند. همچنین آن‌ها تا زمان بازگشت به کار، خواهان دریافت اجاره‌خانه، هزینه‌های تحصیلی و بسته‌های غذایی هستند.
حداقل دستمزد قانونی برای کارگران پوشاک در بنگلادش معادل ۹۶ دلار در ماه است. کارفرمایان با زیر پا گذاشتن حقوق کارگران دستمزدی به مراتب ناچیزتر به این گروه شغلی پرداخت می‌کنند. بسیاری از کارگران پوشاک به کمک نیکوکاران مختلف مثل اتحادیه‌های تجاری، سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های مردم نهاد معیشت زندگی خود را تامین می‌کنند. کارگران عمدتا کالاهای اساسی مانند برنج، سیب‌زمینی، روغن و پیاز دریافت می‌کنند.
گفته شده که آن‌ها به زودی از کمک‌های مالی برخوردار خواهند شد چراکه در ماه دسامبر، اتحادیه اروپا متعهد به پرداخت بیش از ۱۱۳ میلیون دلار به صندوق رفاهی کارگران برای حمایت از شاغلان صنعت پوشاک شده است. اما زمان دقیق شروع این برنامه هنوز مشخص نیست ولی آنچه که مشخص است، واجدان شرایط به مدت سه ماه مبلغ ۳۵۳۰ دلار دریافت می‌کنند.
«حسن کامارول» دبیرکل فدراسیون کارگران صنعت پوشاک درباره این گروه شغلی توضیح داد: کارگران صنعت پوشاک از ضعیف‌ترین اقشار کشور بنگلادش هستند. دولت با اعطای بسته‌های حمایتی به صاحبان صنایع پوشاک از آن‌ها حمایت کرد ولی کارفرمایان و مالکان کارخانه‌ها، هیچ کمکی به کارگران نکردند. بسیاری از کارخانجات کارگران را وادار به پذیرش دستمزد کمتر کرده‌اند یا از آن‌ها بیگاری می‌کشند. این اتحادیه تلاش کرده است در حد توان خود از کارگرانی حمایت کند که به دلیل کرونا، بیکار شده و در فقر به سر می‌برند.
