یک فعال کارگری:
بخشنامه آبان کمر کارگران ساختمانی را شکست/ تامین اجتماعی با تصمیم‌های اشتباه ضربه بر پیکره خود می‌زند/ به پیگیری مطالبات خود ادامه می‌دهیم
اکبر شوکت مطرح کرد: غرامت ایام بیماری و بازنشستگی با ۳۰ سال سابقه و ۵۰ سال سن از مطالبات جامعه کارگران ساختمانی است. بسیاری از بیمه‌شدگان کشور با ۳۰ سال سابقه بازنشسته می‌شوند اما کارگران ساختمانی باید ۳۵ سال کار کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، پس از اینکه اصلاح ماده ۵ در دستور کار مجلس قرار گرفت، نمایندگان کارگران ساختمانی امیدوار بودند با فراهم شدن منابع مالی سازمان تامین اجتماعی، مطالبات مسکوت مانده آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. مولفه‌هایی مثل «امنیت شغلی»، «بازنشستگی با ۳۰ سابقه» و «قیمت‌گذاری مشاغل ساختمانی» از درخواست‌های این گروه شغلی است.
اگرچه ماده ۵ بیمه کارگران ساختمانی اصلاح شد ولی مشکلات کارگران ساختمانی مورد توجه مجلس قرار نگرفت و نمایندگان کمیسیون اجتماعی به مطالبات آنها رسیدگی نکردند. نمایندگان کارگری نسبت به تصمیم نهایی مجلس و تامین اجتماعی معترض هستند.
مجلس کلاه بزرگی بر سر ما گذاشت
اکبر شوکت (عضو کارگری هیات امنای تامین اجتماعی و عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی سراسر کشور) در ارتباط با نادیده گرفتن مطالبات کارگران ساختمانی از سوی مجلس گفت: هنگامیکه جلسات اصلاح ماده ۵ بیمه کارگران ساختمانی آغاز شد، نمایندگان مجلس با رویی گشاده از ما استقبال کردند. آنها با شور و هیجانی وصف نشدنی اعلام می‌کردند که خواهان حمایت از حقوق کارگران ساختمانی هستند. این سخنان برای ما یعنی نمایندگان کارگری، خوش‌آیند بود و به نظر می‌رسید، دغدغه‌های کارگران ساختمانی برای نمایندگان مجلس اهمیت دارد. حقیقت ماجرا، رنگ و بویی دیگر دارد، نمایندگان مجلس بر خلاف وعده‌های اولیه خود، کلاه بزرگی بر سر ما گذاشتند.
او ادامه داد: ما نمایندگان کارگران ساختمانی، مطالبات خود را بر مبنای ماده ۴ بیمه این گروه شغلی مطرح کردیم. غرامت ایام بیماری و چندین مورد دیگر در این ماده قانونی آمده است. سازمان تامین اجتماعی وظیفه دارد این خدمات را در اختیار کارگران ساختمان قرار دهد. مدیران سازمان تامین اجتماعی نیز به نمایندگان مجلس پیوسته‌اند و با بهانه‌تراشی از ارائه غرامت ایام بیکاری طفره می‌روند.
تعهدات ماده ۴ شامل موارد زیر است و به بیمه شده درصورت احراز شرایط ارائه خواهد شد: حوادث و بیماری‌ها، غرامت دستمزد، ازکارافتادگی، بازنشستگی و فوت. همچنین قانون‌گذار در تبصره یک این ماده نوشته است: برخورداری افراد خانواده بیمه شده از خدمات موضوع بند (الف) این ماده طبق ماده (۵۸) قانون تأمین‌اجتماعی و درمورد بازماندگان طبق مواد (۸۱) و (۸۲) قانون یاد شده تعیین می‌شود.
عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی سراسر کشور تصریح کرد: مسئولان تامین اجتماعی معتقدند، حوادث ناشی از کار در متن قانون آمده اما موضوع غرامت ایام بیماری مورد بحث قرار نگرفته است. به همین دلیل، سازمان تامین اجتماعی این خدمات را در اختیار کارگران ساختمانی قرار نمی‌دهد و این گروه از این مولفه‌ها محروم هستند.
ماده ۵ قانون بیمه کارگران ساختمانی، منابع درآمدی سازمان را تعریف می‌کند. پیش از اصلاح این ماده قانونی، منبع درآمد بیمه کارگران ساختمانی از محل صدور پروانه‌های ساخت تامین می‌شد. در ازای صدور هر پروانه، ۱۵ درصد هزینه به حساب سازمان واریز و جهت بیمه کارگران، هزینه می‌شد. سازمان تامین اجتماعی مدعی بود که سهم ۱۵ درصدی کفایت ۸۳۰ هزار نفر بیمه شده بخش ساختمان را نمی‌دهد و به همین دلیل ماده ۵ بیمه کارگران ساختمانی اصلاح شد.
پس از اصلاح ماده ۵ بیمه کارگران ساختمانی، سهم ۱۵ درصدی کارفرما با تغییرات جزئی بر مبانی قانون سال ۸۶ شد. پس از اصلاحیه، سهم ۲۰ درصدی کارفرما برای بیمه کارگران ساختمانی درنظر گرفته شده است. کارفرما باید ۸ درصد از مزد هر کارگر را به ازای هر متر از ساختمان با ضریب نیم تا ۱۴ درصد به عنوان سهم بیمه پرداخت کند.
چرا سازمان کارگران ساختمانی را تافته جدا بافته می‌داند؟
عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی سراسر کشور در ارتباط با اصلاح ماده ۵ توضیح داد: پس از ارائه این طرح، نمایندگان کارگران شاغل در بخش ساختمان از سازمان تامین اجتماعی، غرامت ایام بیماری و بازنشستگی با ۳۰ سال سابقه و ۵۰ سال سن را درخواست کردند. بسیاری از بیمه‌شدگان کشور با ۳۰ سال سابقه بازنشسته می‌شوند اما کارگران ساختمانی باید ۳۵ سال کار کنند تا شرایط بازنشستگی را داشته باشند.
شوکت با اشاره به مشاغل سخت و زیان‌آور توضیح داد: وقتی صحبت از مشاغل سخت و زیان‌آور می‌شود، این گروه شغلی باید به معنای واقعی کلمه در اولویت قرار گیرند. حدود ۵۰ درصد از حوداث ناشی از کار کشور، برای کارگران ساختمانی اتفاق می‌افتد. در حال حاضر، ما خواهان برخورداری از مزایای مشاغل سخت و زیان‌آور نیستیم بلکه بازنشستگی با ۳۰ سال سابقه پرداخت بیمه را می‌خواهیم.
او توضیح داد: گاهی اوقات، سازمان تامین اجتماعی در اجرای قانون تخلف می‌کند. مسئولان تامین اجتماعی در پاسخ به مطالبات کارگران ساختمانی می‌گویند، با طرح شکایت در دیوان عدالت اداری مطالبات خود را پیگیری کنید. کارگران خواهان تقابل و رویارویی با سازمان نیستند.
رفتارهای برخی از مسئولان تامین اجتماعی آسیب‌زننده است
این فعال کارگری توضیح داد: تفکری غلط، در بخش‌هایی از سازمان حاکم است و نظر شرکای اجتماعی اهمیتی ندارد. این نهاد اهل مذاکره نیست و خود را «علامه دهر» می‌داند. رفتارهای یکجانبه سبب شده است تا بزرگ‌ترین ضربات بر پیکره سازمان تامین اجتماعی وارد شود. سختگیری‌های بی‌جای نهاد تامین اجتماعی، بهانه‌ای برای مجلس می‌شود تا قوانینی علیه این سازمان تصویب کنند.
وی ادامه داد: مدیران سازمان، تامین اجتماعی را با یک بنگاه اقتصادی اشتباه گرفته‌اند. اگر چنینی تصوری دارند، اسم سازمان را باید تغییر دهند و بنگاه اقتصادی بازنشستگی نامگذاری کنند. وقتی آقایان اینطور تصور می‌کنند باید عملکردی مثل بیمه آسیا و ایران داشته باشند یعنی بیمه عمر بفروشند.
شوکت تشریح کرد: ما مشکلات سازمان به دلیل مطالباتش را قبول داریم و معتقدیم دولت باید بدهی خود را تسویه کند. بیمه ایران حدود ۵۰ درصد از قراردادهای بیمه‌ای را تحت پوشش قرار می‌دهد. آیا منابع مالی این بیمه با تامین اجتماعی برابر است؟ دولت، قانونی برای تامین اجتماعی تعریف کرده و بیمه‌شدگان ملزم به پرداخت حق بیمه به صورت ماهیانه هستند. نام سازمان نشان می‌دهد، علاوه بر تامین منابع مالی وظایف اجتماعی نیز برعهده دارد. سازمان تامین اجتماعی، کمیته امداد و بهزیستی نیست و با توجه به منابعی که در اختیار دارد باید به وظایف خود در قبال بیمه‌شدگان عمل کند. وقتی که سازمان برای ارائه خدمات خود سختگیری می‌کند، صدای بیمه‌شدگان بلند می‌شود. در این شرایط، سودجویان در قالب حمایت از اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر، ضرباتی به سازمان تامین اجتماعی وارد می‌کنند.
این فعال صنفی توضیح داد: واگذاری بازرسی بیمه کارگران ساختمانی به کارگزاری‌ها، یکی از مشکلات این گروه شغلی است. سامانه پالایش بیمه کارگران ساختمانی که از پشتیبانی ۵۴ بانک اطلاعاتی برخوردار است در سه سال گذشته راه‌اندازی شد. در این بازه زمانی، کمترین تخلفات بیمه‌ای صورت گرفته است.
عضو کارگری هیات امنای تامین اجتماعی ادامه داد: پیش از این سامانه، عده‌ای تحت پوشش این بودند اما کارگر ساختمانی نبودند. حدود ۵۰۰ هزار نفر، متقاضی بیمه بوده‌اند که از این تعداد، ۲۷۰ هزار نفر توسط سامانه رد شدند. ما فعالان صنفی به وسیله سامانه، حدود ۲۰۰ هزار بیمه ساختمانی غیرکارگر را منحل کردیم. وقتی سیستم نظارتی قوی است، چرا بازرسی‌ها از ما سلب می‌کنند؟ بر اساس بخشنامه قبلی سازمان، بازدیدهای دوره‌ای هر ۳ ماه یکبار اتفاق می‌افتاد اما در بخشنامه صادره در ۳۰ دی، بازرسی‌ها هر شش ماه یکبار است. آیا سازمان درنظر دارد نقش پلیس خوب یا بد را اجرا کند؟
بخشنامه آبان ماه کمر کارگران ساختمانی را شکست
شوکت افزود: بخش‌نامه‌ای در آبان ماه توسط سازمان ارائه شد، کارگران فرصت زمانی ۳ ماهه برای پرداخت حق بیمه دارند. اگر کارگر ساختمانی نتواند حق بیمه خود را در این بازه زمانی پرداخت کند، پرونده او باطل می‌شود. وقتی که بر کارگر فشار وارد می‌کنید، صدای او بلند خواهد شد. هنگامی که صدای اعتراض کارگران بلند شود، مدیران سازمان صدای مظلومیت‌خواهی خود را سر می‌دهند. افرادی در سازمان حضور دارند که اهل تعامل نیستند و از میز مذاکره بیزار هستند. سال‌هاست که این تفکر در بخشی از تامین اجتماعی جریان دارد.
ما مطالبات خود را پیگیری خواهیم کرد
او شرح داد: ما طرحی را برای مجلس آماده و در اختیار آنها قرار خواهیم داد. ما برای مطالبات خودمان تجمعاتی در جلو دفاتر نمایندگان مجلس و سازمان تامین اجتماعی برگزار خواهیم کرد.
وی افزود: ما همچنین نسبت به امنیت شغلی خود انتقاداتی داریم. ماده ۱۸ قانون بهبود کسب و کار، در هفت سال گذشته تصویب شد اما کارگران ساختمانی الزاماتی درباره امنیت شغلی ندارند.
بر اساس این ماده، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است به منظور ارتقای کیفیت خدمات، شفاف‌سازی و شکل‌گیری بازار کار در زیربخش‌های مختلف بخش ساختمان و ایجاد سهولت و امنیت برای متقاضیان نیروی کار، زمینه شکل گیری تشکلهای صنفی را فراهم کند. تشکل‌ها باید مسئولیت طبقه‌بندی مهارتی، کاریابی، معرفی کارجویان به کارفرمایان، معرفی کارگران و استادکاران به مراکز فنی و حرفه‌ای، پیگیری امور بیمه درمان، بازنشستگی و امور رفاهی شاغلان در بخش ساختمان را برعهده بگیرند.
این فعال صنفی ادامه داد: قیمت‌گذاری در مشاغل ساختمانی یکی دیگر از مطابات ماست. اتاق اصناف کشور، اتحادیه‌ای فروشندگان مصالح ساختمانی را متولی کارگر و استادکار ساختمانی می‌داند که منصفانه و منطقی نیست. این اتحادیه چه ارتباطی با یک کارگر آرماتوربند دارد؟ آیا این اتحادیه از مشکلات کارگران سنگکار یا گچ‌کار خبر دارد؟
شوکت سپس توضیح داد: باید امنیت شغلی و نحوه به کارگیری توسط کارفرما نیز متناسب و از حضور بی‌رویه کارگران اتباع خارجی جلوگیری شود. آمار نشان می‌دهد، جوانان علاقه کمی به کار در ساختمان‌سازی دارند و تعداد نیروی انسانی جوان شاغل در این بخش روند نزولی دارد. وقتی که تعداد نیروی بومی در یک صنعت کم شود به تبع آن خلاقیت هم از بین می‌رود. اگرچه وزارت مسکن و شهرداری‌ها باید نقش پدر را برای کارگران ساختمانی ایفا کنند اما کمترین اهمیت را به این قشر می‌دهند. وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی استان‌ها از مخالفان سرسخت بیمه کارگران ساختمانی در دهه ۸۰ بود.
اینطور به نظر می‌رسد با اصلاح ماده ۵ بیمه کارگران ساختمانی، فرصت بیمه شدن ۴۰۰ هزار کارگر ساختمانی در صف انتظار بیمه وجود دارد. نمایندگان کارگری انتظار داشتند، رسیدگی به مطالبات آنها از سوی سازمان تامین اجتماعی و مجلس تایید شود تا کمی از مشکلاتشان کاسته شود. اگرچه نمایندگان کارگری جلسات متعددی با نمایندگان مجلس و مدیران تامین اجتماعی برگزار کرده‌اند ولی هیچ پاسخی دریافت نکرده‌اند. اگر امروزه کارگران ساختمانی از حقوقی مثل مقرری بیمه بیکاری یا غرامت ایام بیماری برخوردار بودند؛ می‌توانستند برخی از مشکلات معیشتی خود را حل کنند.
