استثمار کارگران در اروپا پایان ندارد/ از کتک خوردن تا تخت‌های اشتراکی!

به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از واشنگتن پست، کارگران موقت کشورهای اتحادیه اروپا، بیشتر اهالی کشورهای بلوک شرقی هستند که در شرکت‌های پیمانکاری استخدام می‌شوند و برای اشتغال به کشورهای نیمه غربی اروپا می‌روند. گزارش‌ها نشان می‌دهد؛ کارگران موقت که از بلوک شرقی به کشورهای غرب اروپا مهاجرت می‌کنند از حداقل دستمزد این کشورها محروم هستند و شرکت‌های پیمانکاری؛ این گروه از کارگران را استثمار می‌کنند.

قوانین کار کنونی اتحادیه اروپا در خصوص کارگران موقت کاستی‌هایی دارد و به همین دلیل این گروه شغلی با چالش‌هایی روبرو هستند. فعالان حقوق کار معتقدند شرایط معیشتی این کارگران مناسب نیست و آنها با چالش‌های فراوانی روبرو هستند. به همین دلیل برخی از دولت‌های اروپایی مثل فرانسه و آلمان خواستار تغییر سریع قوانین مربوط به این کارگران هستند. 

هزاران کارگر موقت در اتحادیه اروپا، از شرق قاره سبز تا غرب این قاره در رفت و آمد هستند. کارگران موقت، توسط شرکت‌های پیمانکار جذب می‌شوند؛ این شرکت‌ها در واقع واسطه‌ای برای استخدام نیروی انسانی کشورهای نیمه غربی هستند. اگرچه کارگران موقت برای کارهای سخت و طاقت‌فرسا استخدام می‌شوند ولی دستمزد ناچیزی دارند. 

رومانی یکی از کشورهای نیمه شرقی قاره اروپاست که تعداد زیادی کارگر موقت دارد. یکی از کارگران رومانیایی درباره شرایط کاری خود در کشور فرانسه می‌گوید: هنگامی که برای کار استخدام شدم، دستمزدم ساعتی ۱۲ یورو تعیین شد ولی دریافتی من یک سوم مبلغ تعیین شده است. اگرچه من ۵ ماه کار کردم ولی کارفرما فقط حقوق ۳ ماه را پرداخت کرد.

او درباره وضعیت تغذیه کارگران می‌گوید: کارفرما مبلغی به عنوان حق‌ غذا به ما پرداخت می‌کرد. هفته اول استخدام، کارگران حدود ۳۰ تا ۵۰ یورو به عنوان حق غذا دریافت می‌کنند اما پس از هفته دوم، کارفرما۱۰ یورو برای غذای ۶ کارگر پرداخت می‌کند. ساعات کاری ما زیاد است، یک کارگر موقت در اروپا تا ۱۶ ساعت در روز کار می‌کند. ما با مشکلات اقتصادی فراوانی روبرو هستیم، تصور می‌کردیم اگر به سختی کار کنیم، دستمزد بیشتری دریافت می‌کنیم. نه تنها دستمزد بیشتری دریافت نکردیم بلکه از حقوق دیگر خودمان نیز محروم بودیم. 

دولت آلمان طرحی با نام «جابجایی منصفانه» برای بهبود وضعیت کارگران مهاجر اروپا ارائه داده است. این طرح با هدف کمک به کارگرانی است که از کشورهای شرق اروپا به آلمان می‌آیند. آلمان می‌خواهد در حد توان خود از استثمار این گروه جلوگیری کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد ۶ هزار کارگر موقت مهاجر تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرند.

دستمزد کارگران قانونی نیست

چهار کارگر رومانیایی درباره دستمزد دریافتی خود می‌گویند: اگرچه دولت آلمان تلاش می‌کند کارگرانی مثل ما را تحت پوشش حمایتی خود قرار دهد ولی ما بازهم از سوی کارفرما استثمار می‌شویم. کارگران بسیاری را می‌شناسیم که هنوز نتوانسته‌اند دستمزد خود را وصول کنند.

یکی از این کارگران می‌گوید: اگرچه شیوه‌های استثماری کارفرمایان متفاوت است ولی پرداخت نکردن حداقل دستمزد قانونی کشورها، رایج‌ترین شیوه است. 

کارگران معتقدند تکثر کارفرماها عاملی برای استثمار آنهاست. این گروه از کارگران باور دارند، اگر تعداد پیمانکاران محدود و مشخص باشد، کنترل آنها نیز راحت‌تر خواهد بود. نه تنها کنترل پیمانکاران راحت‌تر می‌شود بلکه دیگر آنها مجالی برای تخلف و استثمار کارگران نخواهند داشت. تجربه ثابت کرده است، تعداد زیاد پیمانکاران، امکان بهره‌کشی و استثمار بی‌حد و اندازه از کارگران خارجی را به وجود آورده است. یکی از کارگران رومانیایی که سابقه کار در کارخانه‌های آلمان را دارد، می‌گوید: از طلوع آفتاب تا نیمه شب در کارخانه تولیدات دامی در آلمان کار می‌کردم. مایعی اسیدی که از دستکش‌هایش نشت می‌کرده، باعث شده است تمام انگشتانم عفونی شود. من هیچ قرارداد و مدرک رسمی و بیمه‌ای ندارم. وتنها  مدرکی که در دست دارم نیز وجهه‌ی قانونی ندارد. من فقط کارت ساعت (کارت ثبت ورود و خروج) دارم.

او می‌گوید: برای ورود به کشتارگاه کارتی داشتم که به اسم من نبود. به اسم کسانی دیگری بود که قبلا اینجا کار کرده بودند و حالا اخراج شده‌اند. پس از اینکه من هم این کارخانه را ترک کردم، کارت ساعت را در اختیار کارگری دیگر قرار دادند. کارفرمای آلمانی مقصر است چون با واسطه‌ها که افراد تازه‌ای را به شکل غیررسمی برای کار می‌آورند، معامله می‌کند. واضح و روشن است که کارفرمای آلمانی سهم خودش را برمی‌دارد، واسطه‌ها هم سهم خودشان را برمی‌دارند و با زندگی ما کارگرها بازی می‌کنند. آنها با دسترنج ما بازی می‌کنند و رفتار آنها هرگز منصفانه نیست.

وعده‌های اقتصادی، پوشالی است

یک فعال کارگری درباره مطالبات کارگران موقت گفت: مهم نیست که یک شرکت غیرواقعی و استثمارگر در کدامیک از کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار دارد، من از مسئولان می‌خواهم از فعالیت این گروه از پیمانکاران جلوگیری کنند. پیمانکاران؛ کارگران را از کشورهای مختلف با وعده‌های اقتصادی پوشالی به نیمه غربی اروپا می‌آورند ولی با بهره‌کشی و بیگاری با کارگران مثل برده رفتار می‌کنند. مقامات کشورهای میزبان باید وضعیت شرکت‌های پیمانکاری و دستمزد کارگران را بررسی کنند.

یکی از کارگران اروپایی که سابقه کار در چند کشور نیمه غربی را دارد، این‌بار عازم یکی دیگر از کشورهای عضو اتحادیه اروپا شده است. مقصد او ایتالیا است و به دنبال بخت خود در این کشور اروپایی است. این کارگر می‌خواهد راننده کامیون حمل مصالح ساختمانی شود و بین رم و میلان کار کند. او بدون عقد قرارداد کار و با وعده دریافت حداقل دستمزد قانونی، روزانه، ۲ هزار کیلومتر رانندگی می‌کند.

درآمد کم و شرایط بسیار سخت زندگی

کارگرانی که از کشورهای شرقی به غرب اروپا برای کار سفر می‌کنند، به‌طور معمول با وسایل فرسوده و غیراستاندارد منتقل می‌شوند. یک کارگر اهل رومانی از تجربه سفر خود به آلمان می‌گوید: من به همراه کارگرانی دیگر سوار کامیون شدیم که این کامیون پلاک رومانی داشت. وضعیت خودرو بسیار عجیب بود، ترمز کار نمی‌کرد و صدای وسیله نقلیه آزاردهنده بود. هر لحظه، امکان وقوع حادثه وجود داشت. من نمی‌دانم آن خودرو بیمه بود یا نه، اگر اتفاقی برای ما می‌افتاد چه کسی پاسخگو بود؟

این کارگر توضیح داد: برنامه‌های حمایتی اتحادیه اروپا فقط یک وعده است. من در یک شرکت پیمانکار ایتالیایی استخدام شدم که مسئول تخریب پادگان‌های نظامی متروک بود. وضعیت ما در این پروژه نسبت به کارفرمایان خصوصی به مراتب بدتر بود. ما در کلونی‌های اشتراکی زندگی می‌کردیم. دو نفر مجبور بودند روی تخت کودکان و هشت نفر در تختی بزرگ می‌خوابیدیم. فضا بسیار تنگ بود و ما نمی‌توانستیم به درستی استراحت کنیم.

شرایط استخدام کارگران سلیقه‌ای است

یک فعال کارگری می‌گوید: بارها شاهد کتک خوردن کارگران از سوی سرکارگر بوده‌ام. نه تنها حقوق کارگران کافی نیست بلکه آنها اغلب توسط کارفرما اخاذی می‌شوند و مجبور به پرداخت  رشوه به دلال‌ها هستند.

او می‌گوید: ادعاهای من شاید غیر واقعی به نظر برسد ولی حقیقت محض است. امکان اخادی و کتک خوردن کارگران بسیار زیاد است به دلیل اینکه شرایط کاری آنها سلیقه‌ای است و هیچکس نسبت به شرایط کاری آنها آگاه نیست. بزرگترین مشکل، پیمانکارانی هستند که با کارفرمای رده بالاتر قرارداد می‌بندند و هیچکس نمی‌داند که کارگر استخدام شده، چه هویتی دارد، کجا کار می‌کند، چقدر دستمزد می‌گیرد و چه موقع کار می‌کند. کارفرماهای مشکوک می‌توانند با ثبت‌نام کارگرانش در  شرکتی جعلی، از پرداخت مالیات فرار کنند و اگر پیمانکار نام کارگرانش را در رومانی ثبت کند، به‌جای حداقل دستمزد آلمان، حداقل دستمزد رومانی را پرداخت می‌کند.