مومنی: بیکاران ما یا پولدار شده اند یا از دنبال کار گشتن خسته

چهارمین همایش آموزش و پژوهش علم اقتصاد ایران در دانشکده اقتصاد علامه طباطبائی برگزار شد.

در این همایش دو روزه اساتید اقتصاد ایران با برگزاری نشست هایی در زمینه های گوناگون اقتصاد آخرین دستاوردها و مقالات خود را ارائه دادند.

در حالیکه مهمترین معضل کشور وضعیت اقتصادی است بحثها و سخنرانی های این همایش هم که در آن صاحب نظران اقتصادی شرکت دارند نمی تواند بدون اشاره به این مشکلات باشد.

در روز دوم، سخنران افتتاحیه این مراسم دکتر فرشاد مومنی بود. وی ضمن آنکه به از هم گسیختگی وضعیت آموزشی کشور اشاره کرد از آمارهای ارائه شده از سوی دولت در خصوص رشد اقتصادی و نرخ بیکاری انتقاد کرد.

وی علت وضعیت اسفبار موجود اقتصاد ایران را به دلیل درک غیر واقعی از اقتصاد دانست.

وی سپس با انقاد از آمارهای ارائه شده از سوی دولت در خصوص نرخ بیکاری گفت بعد از مدتها انتظار نرخ بیکاری یک رقمی شد آن هم در زمانی که میزان نرخ مشارکت ۲ درصد کاهش داشته است چگونه این امر ممکن است تنها علت را می توان این طور بیان کرد که به طور ناگهانی گروه بزرگی از بیکاران در معرض ثروت ناگهانی قرار گرفته اند به طوریکه از کار کردن بی نیاز شده اند آنهم در حالیکه همین چند ماه پیش با آن همه ریش گرو گذاشتن ها جمعیتی بالغ بر ۷۰ میلیون نفر اعتراف کردند که به یارانه نیازمند هستند و یا اینکه این جمعیت از بس که دنبال کار گشته اند اکنون دیگر خسته شده اند و دیگر دنبال کار نیستند.

اینها هیچ کدام با شعار دولت سازگار نیست دولتی که ادعای تدبیر و امید دارد باید آماری که ارائه می دهد با واقعیت های جامعه بخواند. فقط در بازه زمانی تابستان ۹۲ تا ۹۳ تعداد۶۷۰ هزار شغل از بین رفته است که بالاترین سهم از این بیکاری را در بخشهای مولد یعنی صنعت و کشاورزی بوده است اما با این همه اتفاقات باز هم مدعی هستند نرخ رشد تک رقمی داشته ایم حال ما نمی دانیم حالت عزا بگیریم یا حالت شادی. تمام اینها نشان می دهد که متاسفانه فهم اقتصادی ما وارونه است.

وی در بخشی دیگر از سخنانش به شتاب زدگی در اخذ تصمیمات کلان اقتصادی اشاره کرد و گفت مرکز مطالعات پژوهش های مجلس آماری منتشر کرده است که فقط در دهه ۸۰ به خاطر شتاب زدگی در تصویب طرح های عمرانی و ایجاد اختلال در فرآیند اجرای آن اقتصاد ایران متحمل پرداخت ۶۰ میلیارد دلار اضافه بر بودجه پیش بینی شده است و این فقط یکی از هزینه هایی است که محاسبه شده است.
وی همچنین در زمینه پیشرفت علمی در حوزه اقتصاد گفت که متاسفانه ما در این حوزه دچار اختلال شده ایم، بحثتغییر نظام آموزشی در سطح آموزش و پرورش و آموزش عالی که مطرح شده است دارای نواقص زیادی است و اکثر اساتید و اقتصاد دانان با انجام این تغییرات مخالف هستند.

دولت کوته نگر
فرشاد مومنی در بخش آخر سخنانش تعریف دولت کوته نگر را بیان کرد
به گفته وی دولت کوته نگر دولتی است که برای خود مصالح را به صورت نظام آور تعریف می کند. و برای رسیدن به مقصود اول به مصالح سیاسی خویش توجه می کند
سه مشخصه تصمیم گیری در واردات، توجیه پذیری سرمایه گذاری در بخش های غیر مولد و استفاده از نئو کلاسیک های وطنی از مشخصه های دولت کوته نگر و رانتی است.

واردات

دولت قبل به جای دادن ارز به تولیدکننده ارز برای سفر خارجی می داد

مومنی با بیان اینکه نحوه تصمیم گیری در زمینه واردات از مولفه های اصلی دولت کوته نگر است گفت در سال ۸۳ سهم واردات کالاهای سرمایه ای معادل ۴۷ درصد کل واردات ایران بوده است در حالیکه در سال ۹۰ این رقم ۱۳ درصد بوده است.
او گفت تولید کنندگان در نیمه دوم دهه ۸۰ فشار بسیاری را تحمل کردند و سیستم اقتصاد و بانکی دولت به شدت سختگیرانه با آنها برخورد کرد. بطوریکه تولید کنندگان به لحاظ تامین منابع در تنگنا قرار گرفتند. اما در همین زمان یعنی در بازه زمانی ۸۵ تا ۹۰ دولت ۳۹ میلیارد دلار به کسانی که قصد مسافرت به خارج از کشور را داشتند ارز داده است.

بخش غیر مولد

سود واردات ۴۰۰ درصدی

وی همچنین در مورد رشد یافتن بخش های غیر مولد در زمان دولت کوته نگر گفت: در زمان این دولت است که بخش های غیر مولد فرصت رشد پیدا می کنند و سرمایه گذاری در بخش هایی که غیر مولد جذاب تر می شود. به طور مثال، در یک مطالعه ای که در خصوص منابع مالی یک شرکت هولدینگ صورت گرفته است این نتایج به دست آمده است که منفعت سود انتظاری ۴ درصد است و اگر این منابع در کالاهای ساخته شده سرمایه گذاری شود سود ۲۰ درصدی را به ارمغان می آورد و در صورتی که به واردات اختصاص یابد، باید انتظار سود ۴۰۰ درصدی را داشت.

نئو کلاسیک ها

دولت قبل گفت عدالت می آورم اما فلاکت آورد

وی سپس به افرادی اشاره کرد که واژه نئو کلاسیک را برای آنها برگزیده است استاد دانشگاه علامه با بیان اینکه این واژه دشنام نیست بلکه یک منطق رفتاری است که ضلع سوم اقتصاد دولت کوته نگر و رانتی را تشکیل می دهد گفت از بعد از انقلاب تاکنون ۴ دولت بر سر کار آمده اند. ۴ دولتی که در بسیاری جهات با یکدیگر تفاوت دیدگاهی داشتند اما نقطه مشترک این دولت ها این بوده است که همگی آنها از نئو کلاسیک ها استفاده کردند در دولت قبل این مسئله خود را طور دیگر نشان داد به طوریکه آنها روی به بزک علمی آوردند افرادی که شرافت خود را به نام و نان فروختند و آبروی همکاران و دیگر اقتصاد دانان را بردند و به دنبال توجیه کارهای بازار بودند و هدف آنها از این کار به گفته خودشان ایجاد عدالت بود.
ما به آنها گفتیم که این جزو اصول اولیه اقتصاد است که رشد تورم باعثبی عدالتی می شود اما متاسفانه گوش نکردند و کار را بدان جا رساندند که شاخص فلاکت در ماه آخر دولت قبل دو برابر ماه اول شروع به کار دولت نهم بود اینها می خواستند برای مردم عدالت بیاورند اما فلاکت آوردند.