روند سرمایه گذاری همانند گذشته است / تا به امروز توافقی انجام نشده است

ایلنا - سرمایه گذاری خارجی یکی از بهترین شیوه‌های ممکن در توسعه اقتصادی کشور‌ها محسوب می‌شود و به همین دلیل بسیاری از دولت‌ها تمایل دارند تا با ایجاد یک فضای مطلوب سرمایه گذاران کشور‌های دیگر را به سوی توسعه کشورشان هدایت کنند.

در ایران نیز بخصوص در دولت اصلاحات اقدامات خوبی در این زمینه شکل گرفت اما پس از اتمام دولت خاتمی و به روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد و بکار گیری ادبیاتی متفاوت از سوی وی میزان سرمایه گذاری خارجی روز به روز کاهش و در ‌‌نهایت با اعمال تحریم‌های کشورهای غربی این میزان به حداقل ممکن رسید.

حال دولت یازدهم بر سرکار آمده است و حسن روحانی رئیس دولت تدبیر و امید در سخنرانی خود در سازمان ملل و هم در اجلاس داووس اعلام کرد دروازه‌های ایران برای حضور سرمایه گذاران خارجی باز است و ما از سرمایه گذاران خارجی دعوت می‌کنیم به ایران آیند.

این مهم سبب شد تا با بهروز علیشیری، رئیس سازمان سرمایه گذاری و کمک‌های اقتصادی گفت‌و‌گویی داشته و نظرات او را در خصوص این مهم جویا شویم.

گفتنی است این مقام از جمله کسانی است که در دولت محمود احمدی‌نژاد در همین سمت مشغول فعالیت بوده است.

ایلنا: در ابتدای امر بگویید که در چند سال گذشته برای جذب سرمایه گذاری خارجی چه اقداماتی را انجام داده اید؟
اگر بخواهم در یک جمله بگویم ما در این بازه زمانی اقدامات اساسی را در دو حوزه سیاستگزاری و بهبود فضای سرمایه گذاری کشور و نیز عملیات تشویقی با هدف تصویر سازی، بازاریابی و معرفی فرصتهای سرمایه گذاری انجام داده ایم. برگزاری چندین همایش بین المللی فرصتهای سرمایه گذاری ایران در کشورهای چین، مالزی، کره جنوبی، هندوستان، امارات، ترکیه، ایتالیا، پرتغال و اسپانیا از جمله اقداماتی است که در راستای تشویق سرمایه گذاری خارجی انجام داده ایم.
ایلنا: یعنی شما می گویید این کشور ها در آن زمان تمایل به سرمایه گذاری در ایران را داشتند؟
بله، در آن زمان تمایل بیشتری برای گفتگو از سوی ما وجود داشت و بازاریابی فعالانه و معرفی فرصتهای سرمایه گذاری کشور در دستور کار قرار گرفت اما در حال حاضر روند به گونه ای است که سرمایه گذاران خارجی بالقوه خود مشتاق به حضور در ایران و بررسی ظرفیتها و فرصتهای سرمایه گذاری هستند البته این بدان معنا نیست که از سوی ما نباید کاری صورت بگیرد و عملیات بازاریابی و تشویقی تعطیل شود. در آن سال ها که گفتگو می‌کردیم پیام سرمایه گذاران بزرگ و متوسط این بود که ما بر اقتصاد ایران و ظرفیت های اقتصادی آن اشراف داریم کشوری که دارای ظرفیت های فرهنگی، نیروی انسانی، منابع طبیعی گستردگی با تنوع آب و هوایی و دسترسی به انرژی است نیاز به معرفی ندارد و ایران جز کشورهای هدف ما برای سرمایه گذاری خارجی است.
ایلنا: اما براساس تحریم های اعمال شده و همچنین ایجاد موج منفی از سوی رسانه های غربی این احتمال می رفت که هیچ کشوری تمایل به حضور در ایران نداشته باشد؟
بله این را نیز قبول دارم، جو سنگین رسانه ای بین المللی که علیه ایران وجود داشته و دارد که این اقدام رعب و هراسی را در این سرمایه گذاران به وجود آورده است که سرمایه‌گذاری در ایران مساوی با ضرر و ریسکهای بالا خواهد بود اما هم اکنون سرمایه گذاران خارجی باور دارند که ایران محل خوبی برای کسب سود است ولی در دیدار ها اعلام می کنند که مشتاقانه منتظر برطرف شدن برخی موانع بین المللی هستند تا بتوانند در ایران سرمایه گذاری کنند.
ایلنا: چندی پیش در یک نشست خبری اعلام کردید که شرکت های خارجی برای ورود به بازار ایران منتظر اعلام نظر و نتیجه مذاکرات ۵ + ۱ هستند آیا حال باتوجه به روند طی شده این انتظارات بیشتر شده است یا خیر؟
این مهم باز می گردد به نتیجه مذاکرات اما تا به امروز که درخواست های زیادی برای حضور در ایران دریافت کرده ایم. خوشبختانه در دولت تدبیر و امید تلاش های خوبی انجام گرفته است که نتیجه این تلاش ها می تواند اقتصاد کشور را با رویکردی برونزا و منطبق با سیاستهای اقتصاد مقاومتی در راستای جذب سرمایه های خارجی فعال نماید. همچنین این مذاکرات سبب شده است تا سرمایه گذاران دیگر نگران سرمایه گذاری های خود در ایران نباشند بطوری که زمانی که سوت آغاز زده شود شاهد موج حضور سرمایه گذاران در ایران خواهیم بود.

ایلنا: فکر می کنید چه زمان سوت آغاز به صدا در خواهد آمد؟
این مهم باز می گردد به نتیجه مذاکرات و همان طور که گفتم به دلیل کاهش فشار های بین المللی و روند مطلوب مذاکرات شرایط تا حدودی فرق کرده است.
ایلنا: در طی دو ماه پایانی سال گذشته و همچنین ماه های ابتدایی سال جاری شاهد سفر های هیات های تجاری به ایران بودیم دلیل این سفر ها با توجه به اینکه هنوز نتیجه مذاکرات نهایی نشده است چیست؟
دلیل عمده ای که هم اکنون هیات های خارجی در حال آمدن به ایران و مذاکره هستند به تغییر گفتمان رئیس دولت و تیم یپلماسی ما باز می گردد چراکه رویکرد دولت کنونی توسعه اقتصادی و ایجاد یک محیط آرام و امن برای سرمایه گذاری خارجی و داخلی است و من معتقدم این رویکرد سبب شده است تا هیات های خارجی راه ایران را در پیش گیرند.
ایلنا: تا به امروز چند هیات تجاری به ایران آمده اند؟
هیات‌های متعددی رسمی و غیر رسمی تجاری و سرمایه گذاری در سطوح مختلف به کشور آمده‌اند و تعداد کشورهایی که در این مدت برای مذاکره آمده‌اند افزایش یافته است، آمدن این هیات‌ها ناشی از همان علامت‌هاست اما باز هم می گویم که هنوز سوت آغاز زده نشده است. همچنین براساس بندی که در دستورالعمل اجرایی خزانه داری امریکا آمده است اگر در طول مدت مذاکرات توافق حاصل نشد کشورهایی که در ایران اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند تحت تحریم قرار خواهند گرفت.
ایلنا: شما به تعداد هیات های تجاری که برای سرمایه گذاری به ایران آمدند اشاره ای نکردید اما با این حال حداقل می توانید بگویید که آیا قراردادی تا به امروز منعقد شده است یا خیر؟
خیر تا به امروز توافقی انجام نشده است و همانگونه که گفتم این سرمایه گذاران بویژه سرمایه گذاران و شرکتهای غربی در حال ارزیابی شرایط و زمینه سازی حضور خود در ایران متعاقب بهبود شرایط سیاسی هستند.

ایلنا: بنابراین این تیم در طول این مدت چه اقداماتی را انجام داده است؟
ما برای توسعه اقتصاد کشور و برای جذب منابع مالی خارجی که سرمایه گذاری یک شکل آن است اقداماتی را انجام داده ایم بطوری که رفتن به بازارهای بین المللی، تجهیز منابع غیر قرضی و قرضی مانند فاینانس‌ها، صکوک ارزی، اوراق مشارکت و اوراق خزانه و نیز جذب سرمایه گذاران خارجی به بازار سرمایه از جمله این اقدامات است.
ایلنا: این ها را که گفتید اما نتیجه چه شد؟
باید قبول کنیم که تحریم هستیم اما با این همه برای مشارکت در خصوصی سازی و پروژه های بزرگ و زیربنایی کشور هم از سرمایه گذاران دعوت کرده ایم معهذا نتیجه عملی بستگی زیادی به بهبود شرایط بین المللی کشور دارد.
با این همه ما باید یک تیم بسیج شده از صاحب نظران مستقل و اندیشمندان مستقل بین المللی داشته باشیم و ازطریق این تیم به جامعه بین المللی بگویم که ایران تلاش در ایجاد اعتماد دارد و در این خصوص شفاف با جهانیان سخن می گوید و از همه مهمتر ایران در مذاکرات خود صداقت را پیشه کرده است اما چرا گروه ۵ + ۱ هر بار موضوعات مختلف را مطرح می کند. من همچنین معتقد هستم سیاست خارجی ما باید به کمک رسانه ها جواب تلاش های خود را بگیرید. رسانه ها باید یک توپخانه تبلیغاتی بین المللی را تشکیل دهند چراکه ایران در طی هشت ماه اخیر در حال شکستن فضای منفی بین المللی بوده است و شفاف سازی در مورد انرژی اتمی را تمام و کمال انجام داده است. باید تمامی افکار عمومی بین المللی از طریق رسانه های ایران مطلع شوند که ما چه اعتمادسازی انجام داده ایم.
ایلنا: مگر رسانه های داخلی تا به امروز در این خصوص کم کاری کرده اند که شما چنین نظری دارید؟
من می گویم آدم متخصص حرفه ای در مطبوعات کشور نداریم که به این موضوعات خاص و کلیدی بپردازد و باید بگویم که نمی دانم افرادی که در گذشته فعال بوده اند امروز کجا هستند.
ایلنا: فکر می کنم کمی به حاشیه رفته ایم و براین اساس از شما می خواهم به موضوع اصلی برگردیم و پاسخ دهید آینده سرمایه گذاری خارجی را در ایران چگونه می بینید؟
در مورد اینکه الان خروجی داشته باشیم یا نه پیش شرط مذاکره کردن لزوما به معنای نتیجه گیری قطعی نیست. زمانی که یک سرمایه گذار می خواهد در ایران سرمایه گذاری کند بسیار با وسواس عمل می کند. شاخص های اقتصاد کلان کشور، محیط اقتصاد ملی، سیاست گذاری ها، برنامه های توسعه ای کشور، رویه ها و رویکردهای دستگاه های اجرایی و متولیان اقتصادی کشور و میزان ثبات شاخص های کلان اقتصادی در ۲۰بلند مدت را ارزیابی و بر اساس آن سرمایه گذاری می کند. سخت ترین تصمیم در عرصه اقتصاد تصمیم برای سرمایه گذاری مستقیم در یک کشور است.
ایلنا: به عنوان فردی که در این زمینه مشغول به فعالیت هستید آیا همواره تمامی مذاکرات به نتیجه می رسد؟
نه بطور حتم همه مذاکرات به نتیجه نمی انجامد. بطوری که براساس تجربه از هر ده هزار مذاکره ممکن است ۱۰ تای آن به نتیجه برسد.
ایلنا: در طی این مذاکرات بیشتر در چه حوزه هایی صحبت شده است؟
خوشبختانه در تمامی حوزه ها و در تمامی بخش ها تمایل برای سرمایه گذاری وجود دارد به عنوان مثال در بخش های پتروشیمی، انواع صنعت از صنایع الکترونیک گرفته تا صنایع خودرو، در حوزه های مختلف کشاورزی، نیروگاه های بادی و انرژی های نو و حتی خدمات هتل داری و گردشگری مذاکرات برای سرمایه گذاری انجام گرفته است.
ایلنا: بنابراین به نظر شما می توانیم در خصوص سرمایه گذاری خارجی تا حدودی امیدوار باشیم؟
بله، حتما این طور است اما برای ایجاد جهش در سرمایه گذاری خارجی و امکان استفاده کامل از ظرفیتهای اقتصاد ملی انتظارمان این است که باکنترل متغیر بیرونی و از بین رفتن فضای ایران هراسی، شرکت های بزرگ و متوسط بین المللی در کشور سرمایه گذاری کنند.

خبرنگار: شانلی عبادیان