درآمد حاصل از فروش ذخایر نفت و گاز ما را تنبل کرده است
استقلال صنعت نفت کشور از نظر تامین تکنولوژی و تجهیزات حائز اهمیت است. البته اقدامات مناسبی در زمینه انتقال و توسعه تکنولوژی در این صنعت طی سالهای اخیر صورت گرفته است، به خصوص در زمینه داخلیسازی تجهیزات و مواد شیمیایی مورد نیاز پیشرفتهای خوبی انجام شده و تلاش معاونت پژوهش و فناوری وزارت نفت در تهیه اسناد مورد نیاز قابل تقدیر است.
از آنجا که صنعت نفت و گاز کشور در سه سطح بالادست، میاندست و پاییندست تقسیم میشود آنچه مهم است این است که سطح بالادستی این صنعت کماکان در اختیار دولت است، هر چند طبق سیاستهای کلی اصل 44 واگذاریها و خصوصیسازی صورت گرفته اما اکنون حتی در سطح پاییندستی، بخش خصوصی فعال و غیردولتی وجود ندارد.
متاسفانه علیرغم این پیشرفتها کماکان بودجه کشور به درآمدهای نفتی وابستگی بالایی دارد اما مشکل در تخصیص بهینه این درآمدهای ارزی است.
آنچه در برنامههای توسعهای کشور مدنظر بوده، کاهش وابستگیها به درآمدهای نفتی است. هر چه درآمدها متنوع باشند وابستگی کمتر میشود. البته همواره از سوی مقام معظم رهبری در خصوص کاهش سهم درآمدهای نفتی در بودجه و اقتصاد غیردولتی تاکید شده است و حتی در سیاستهای ابلاغی از سوی ایشان در خصوص اقتصاد مقاومتی به جزئیات اشاره شده است.
آنچه مهم است اینکه باید در هزینه کردن نفت از سوی دولت درایت شود و با توان بالای تولید، کار شود تا این صنعت توسعه یابد. در صورتی که نفت بیشتر استخراج شود بحث ذخیرهسازی و تبدیل آن به فرآوردههای بهینه نیز مطرح میشود.
هم اکنون تغییر خاصی در بحث تنوع درآمد ارزی و استفاده بهینه از منابع نفتی ایجاد نشده و حرکتهایی که صورت گرفته بیشتر در زمینه حساب ذخیره ارزی بوده که نوسانات قیمت نفت را گرفته است.
همچنین در صندوق توسعه ملی باید دید که چگونه عمل شده است. این موضوع را نباید فراموش کرد که به خاطر اینکه مطمئن بودیم منابع زیادی از نفت و گاز در کشور داریم بسیار تنبل شدهایم و دیدگاهی برای بهینه مصرف کردن آن باشد، نداریم!
البته باید به این موضوع نیز توجه داشت که بخشی از این منابع برای نسل آینده باید ذخیره شود و نباید بخش خصوصی را در سرمایهگذاریها نادیده گرفت!