بردبار: ورزش مهمترین عامل برای سلامت مادر و جنین در دوران بارداری است/ در ایران فعالیت ورزشی زنان باردار در پایین ترین سطح خود قرار دارد
رئیس ورزش زنان در فدراسیون ورزشهای همگانی معتقد است ورزش مهمترین عامل برای سلامت مادر و جنین در دوران بارداری است که ایران در نرخ پایین فعالیت در این دوران قرار دارد.
به گزارش ایلنا، عنوان زیبایی که نه ماه انتظار آن به تولد یک انسان اشاره دارد در سخن نویسنده آمده است که نمی توان نسبت به یک دوره حداقل 12 ماهه زنان (بارداری،زایمان و دوران شیردهی) بی تفاوت بود و به آسانی از کنار آن با آوردن کلماتی همچون منع، ممنوعیت، جامعه، فرهنگ، سلامت، خطر و امثال آن گذشت و بعد به دنبال راهکارهای پیشگیری از دیابت، فشارخون، مشکلات روحی و روانی در بانوان، افزایش نرخ سزارین در جوامع به خصوص جهان سوم، مشکلات قلبی و عروقی و چاقی بود و کنگره، سمینارهای روزهای جهانی و نمادین مبارزه با این مشکلات با یک گروه حامی جهت پیشگیری از این معضلات برگزار نمود. زنانی که بارداری خود را با یک شیوه زندگی سالم آغاز می کنند همانند ( ورزش، تغذیه خوب و آرامش روحی و جسمی) شاید به یقیین به توان به تضمین سلامت پایه جنین و سلامت جسمانی مادر مطمئن بود.
بر این اساس گفتگویی با خانم دکتر بیتا بردبارآذری متخصص فیزیولوژی ورزشی، پیراپزشک، پایه گذار ورزش های دوران بارداری کشور، ، نویسنده و مترجم کتب ورزشی از جمله کتاب جامع تندرستی و تناسب اندام در نه ماه انتظار انجام گردید.
چرا ورزش در دوران بارداری دارای اهمیت ویژه تری است؟
قطعا داشتن جامعه و فردایی سالم از هر جنبه به پایه ریزی یکسری از موارد در دوران بزرگسالی و دیدن تکاپوی افراد در آن دوران اشاره ندارد، باید دورنمایی از چندین ماه قبل از بارداری مادر و سلامت پدر برای آن درنظر داشت. سلامت جسمانی و روانی پدر و مادر فاکتور بسیار مهمی در زمان لقاح می باشد. بسیاری از اختلالات در کودکان و بزرگسالان که زودهنگام و دیرهنگام مشاهده می گردد ریشه در دوران طلایی بارداری دارد. پس چه خوب است قبل از اقدام به بارداری والدین آگاهی و اطلاعات لازم و کافی را داشته باشند تا بتوانند نسلی سالم را در جامعه بپرورانند. ورزش مناسب یکی از مهمترین فاکتورهایی است که می تواند از لحاظ سلامت فیزیولوژیکی، آناتومیک و روانی بر مادر و جنین و حتی خانواده موثر واقع گردد و ارایه برنامه آموزشی فعالیت فیزیکی برای مادران باردار ضروری است.
وضعیت فعالیت ورزشی مادران در دوران بارداری در کشور به چه صورت است؟
متاسفانه در نرخ پایین فعالیتی در این دوران قرار داریم. به موازات تغییر زمینه فعالیت اجتماعی زنان، درسالهای اخیر که باعث حضور آنها در باشگاهها وسالن ها و پارکهای ورزشی به طور چشمگیری افزایش یافته واین مشارکت با آگاهی از فواید فعالیت بدنی، اهمیت دادن به سلامتی خود، پیشگیری از بیماری (اهداف جسمی)، رفع نیازهای اجتماعی(اهداف اجتماعی) و کسب روحیه و مبارزه با روند پیری و افسردگی (اهداف روانی) همراه است اما یکی ازدغدغه های مهم در بحث سلامت زنان، تداوم فعالیتهای بدنی است؛ فعالیت فیزیکی یک مسئله مرتبط با جنسیت است. بسیاری از مادران هنوز آگاهی لازم را در خصوص اهمیت فعالیت فیزیکی و ورزشی در این دوران را ندارند البته نباید خورده گرفت به رقم تلاشهای بسیاری که در جهت گسترش این فرهنگ ورزشی در کشورمان به صورت تخصصی داشته ایم اما به دلایل بسیاری از جوانب مختلف به بن بست هایی برخوردیم که در این میان برخی از افراد از این بحران سوء استفاده داشته و صرفا فعالیت ورزشی را از جنبه تجاری به صورت غیرتخصصی و گاه صرفا در حد یک رویکرد چند ساعته و کوتاه در هر ماه برای مادران پیش بینی نموده اند. اولین شروع تخصصی اینجانب جهت ایجاد یک ساختار تعریف شده در حوزه فدراسیونی ورزش دوران بارداری سال 1386 رقم خورد با برگزاری یک سمینار علمی و پیش بینی برگزاری دوره های مربیگری و پرورش مربیان اگاه به علوم ورزشی و سلامت مادران. متاسفانه با یک توقف یک دهه مواجه شدیم و در سال 1396 بعد از تاسیس انجمن تخصصی ورزش زنان و مادران به دستور وزارت محترم ورزش و جوانان، موفق به پرورش مربیان تخصصی این حوزه شدیم. اولین مجموعه تخصصی ورزشهای دوران بارداری کشور را در مشهد در سال 1392 افتتاح شد که این مجموعه در سال 1397 کسب عنوان مجموعه های برتر ملی را در حوزه زنان و بانوان به خود اختصاص داد. البته همچنان سمینارها و دوره های تخصصی و بین المللی را انجمن برای مربیان و عموم بانوان در نظر داریم و جز اصلی برنامه های انجمن ورزش زنان و مادران می باشد.
در فعالیت ورزشی دوران بارداری چه استانداردهایی را مادران باردار باید در نظر داشته باشند؟
در ابتدا ویزیت پزشکی، قبل از شروع به فعالیت ورزشی بررسی های کلینیکال و پزشکی متخصص این دوران ضروری است بررسی وضعیت مادر و جنین و توصیه های ابتدایی و تاییدیه فعالیت بدنی از منظر پزشک متخصص حتما باید لحاظ گردد. سپس انتخاب مربی ورزشی متخصص این دوران، برای فعالیت بدنی در این دوران باید متذکر شد که باید یک مربی و الگوی مناسب تمرینی در کنار مادران وجود داشته باشد تا بتواند راهنما و مشاوره خوبی برای آنها در هر وعده تمرینی بدهد، نمی توان با یک و چند توصیه ساده و آموزشی در برخی مراکز مادران باردار را به حال خود رها کرد و یا توصیه هایی جهت انجام آنها در منازل داشت. برخی از تمرینات نیازمند توجه مستمر و مداوم یک مربی می باشد. با این رویکرد مربی می بایست دانش ورزشی به طور کامل داشته باشد با فنون و تکنیکهای ورزشهای مناسب این دوران آگاه باشد و تعریف ورزش و فعالیت بدنی را بداند هچنین دانش بارداری و هر مرحله از مراحل دوران بارداری به مربی در انتخاب روش تمرینی مناسب بسیار کمک خواهد نمود تا افراد را به هدف نهایی شان یعنی نشاط و تندرستی مادر و جنین و سپری نمودن این ایام با بهترین شرایط برساند.
به خاطر باید داشت مادران باردار دراین ایام برای لاغری و کاهش وزن و یا قهرمانی ورزش نمی کنند بلکه اولویت نشاط و تندرستی مادر و جنین در این دوران و پیشگیری از عوارض احتمالی درآنها می باشد. مادران باردار از همان لحظه ابتدای بارداری اگر مشکلات مقدماتی بارداری را ندارد می تواند فعالیت مناسب ورزشی را تا انتهای بارداری داشته باشد در غیر این صورت با توجه به ناخوشی های سه ماهه ابتدایی بارداری برخی مادران، از هفته 13 بارداری 150 دقیقه در هفته فعالیتی با شدت متوسط به مادران توصیه می گردد. ورزش یکی از ملزومات سبد تندرستی و سلامت مادران است بسیاری از مشکلات و بیماریهای دوران بارداری نظیر فشارخون، دیابت دوران بارداری، اسپاسم ها و کرامپ های عضلانی، دردهای لگنی و کمری، اضافه وزن های غیر استاندارد و ناخوشی های روانی این دوران و پس از آن با فعالیت ورزشی قابل پیشگیری و کنترل است.
چه ورزش‌هایی در دوران بارداری توصیه می گردد؟
به جز ورزشهای پربرخورد و چالشی ، سرخورنده و دارای جا بجایی های سریع و احتمال برهم خوردن تعادل سایر ورزشها قابلیت اجرا دارند.
کتاب تندرستی و تناسب اندام در نه ماه انتظار به چه سرفصل‌هایی اشاره دارد؟
در این کتاب از مقدمات بارداری به لحاظ فیزیولوژیکی و اناتومیک مادران صحبت گردیده تا انواع روشهای تمرینی و باید نباید های اصول و علم تمرین این دوران
و در آخر خانم دکتر بردبار چه توصیه ای برای فعالیت ورزشی در دوران بارداری دارید؟
زنان سالم جامعه سالم را می سازند جمله ای که همیشه برآن تاکید داریم اما به رقم اینکه خیلی اظهار می گردد سلامت بانوان در جایگاه ویژه ای قرار دارد ما حتی برای یکسری اطلاع رسانی هایی که باید خانواده ها و حتی همسران از آن آگاه باشند دچار مشکلات فرهنگی و اجتماعی هستیم برخی از افراد ورزش دوران بارداری را برای اقشار خاص معرفی می کنند و آن را فعالیتی لوکس می دانند. واقعا آیا همسران به ضرورت فعالیت ورزشی بانوان خود فکر کرده اند نه فقط برای مقطعی کوتاه از زمان ضرورتی برای کل دوران زندگی؟ اوتیسم که یک نارسایی ذهنی بوده و عموما در بچه ها ظاهر می گردد بیشتر در کودکان زنانی مشاهده گردیده که به غیر از عامل کمبود آهن، درگیر مسئله متابولیکی که می تواند عامل باشد نیز بوده اند و با عوارضی همچون چاقی، بالا رفتن فشار خون، دیابت و . . . روبرو شده اند و شانش ابتلا جنین آنها به اوتیسم بارداری بسیار بیشتر از زنان سالم رقم خورده است. از طرفی سعی بر کاهش نرخ سزارین و جلوگیری از افزایش آمار بالای آن در کشور داریم اما چه تمهیداتی برای توانایی بدن مادر برای وضع حمل طبیعی در نظر گرفته ایم مادری که دامنه لگنی منعطف و مناسبی ندارد عضلات ضعیف و کوتاه شده دارد و از لحاظ روانی آمادگی لازم را ندارد با انجام زایمان طبیعی به سایر بافتها و ارگانهای بدنش آسیب می رساند درست است آمار زایمان سزاین را به هر طرقی کاهش می دهیم اما با عوارض مادری مانند پارگی پرینیال، آسیب دیدن عضله کف لگن، پرولاپس احشاء لگن، درد مداوم پرینیال یا واژن، عدم کنترل ادرار و مدفوع، مشکلات زناشویی و غیره روبرو خواهند شد که با فعالیت ورزشی مناسب در تمام هفته های بارداری با استاندارهای کیفی بالا می توانیم بر کیفیت زایمان طبیعی بسیار بیافزایم و فقط جلو پایمان را نبینیم. امیدوارم زنان و مردان سرزمینم به بالاترین درجات حقوقی خود در همه ابعاد دست یابند و بتوانیم کیفیت زندگی خانواده ایرانی را از همه ابعاد ارتقا بخشیم.
