کبدی را زو بکشیم!

کبدی را در ایران اغلب با زو می شناسند.در حقیقت هردو یک معنا و مفهوم را می دهد اما از آنجا که ایرانیان برای هر بازی و تفریحی که انجام می دادند فلسفه ایی خاص پشت آن بازی نهفته بود بنابراین نفس گرفتن هنگام یورش بردن به زمین حریف و زو کشیدن توام با تلاش برای از میدان بدر کردن حریف یک ورزش سخت و سنگین بوده که همزمان هم جسم را درگیر میکرده و هم تمرکز و تنفس حمله کننده را افزایش می داده است.

یعنی فرد مهاجم یا حمله کننده تا زمانی که نفس داشته و تا آخرین نای نفس کشیدن در زمین حریف می جنگیده و مبارزه می کرده و بر می گشته است.

البته از آنجا که ایرانیان دارای ذوق و قریحه زیاد هستند در روستاها بجای زو کشیدن یک اشعار و ابیاتی را برگرفته از همان سنت ها و فرهنگ های محلی خود انتخاب می کردند و آن شعر را به صورت آهنگین و بدون انقطاع با صدای بلند می خواندند و نباید این صدا قطع می شد و آخر مصرع را می کشیدند.

به این مصرع نگاه کنید:

شصتا گلنار است کبدی اند و بدی اند و بدی اند و بدی ی ی ی ی ی ی ی

این مصرع را برگرفته از همان آداب و رسوم خود مردم روستاهای جنوب غربی سبزوار مثل شهرآیین- باشتین- فیض آباد- مهرآباد و ....دقیقا هنگام بازی کبدی این مصرع را می خوانند.

خواندن این مصرع تا زمانی ادامه و بدون انقطاع ادامه دارد که مهاجم بتواند یکی از مدافعین را تاچ کند و یا او را دفاع کنند.

پس می بینیم با یک بازی چند کار همزمان را انجام می دادند.

اینکه گفتیم پشت هر تفریح و بازی ایرانی یک فلسفه ای نهفته است برای همین است.

هم به لحاظ جسمانی خود را تقویت می کردند هم تنفس آنها بالا می رفت و به قول خودشان نفس چاق می کردند ، هم تمرکزشان زیاد می شد و هم اینکه باید خیلی زود برای تاچ کردن حریف تا قبل از اینکه نفسشان قطع شود اقدام کنند.

یعنی در اوقات فراغت که مردم به خصوص جوانان از کار کشاورزی و دامداری و قالیبافی رهایی می یافتند با اینگونه تفریحات در میدانگاهی روستا و دختر خانم ها در یک فضای محصور اقدام به این بازیهای ساده و راحت و بدون دردسر می کردند تا شادی و نشاط داشته باشند و سرگرمی های سالمی را هم اختیار می کردند.

بدون شک همانند این مصرع از بیتی که گفتیم در روستاهای سبزوار هنگام بازی کبدی می خوانند در اغلب نقاط ایران مثل گیلان و مازنداران و اصفهان و یزد و سیستان و گلستان و کرمانشاه و اغلب نقاط کشور بخصوص در روستاها چنین فرهنگی بر بازی کبدی حاکم بوده است.

اکنون مسابقات کبدی البته قانونمند شده و درستش نیز همین است که همه با یک زبان واحد و درست و طبق قوانین و مقررات آسیایی و جهانی بازی کنند چرا که غایت و هدف همه و برآیند تمام مسابقات و ورزش ها و بازیهای بومی و محلی تقویت تیم های ملی است بنابراین چه خوب است که همه با یک قانون حرکت کنیم.

اما با توجه به اینکه هند و پاکستان هر کدام علاوه بر اجرای مسابقات رسمی کبدی(استاندارد یا 7 نفره) یک رشته های جانبی شبیه کبدی هم دارند که خاص کشور خودشان است و در تورنمنت های مختلف آن را به آسیایی ها و جهانیان دیکته می کنند چه خوب است ما هم این زو را به عنوان یک رشته جانبی با تمامی قوانین کبدی استاندارد ابتدا در کشورمان به صورت یک رشته جانبی کبدی راه اندازی کنیم و از آنجا که گفتیم تمامی مردم زو را خیلی خوب می شناسند و در برخی نقاط ایران زو همانند سرکل کبدی دو به دو انجام می شود خیلی زود در ایران جا باز می کند و بر جمعیت کبدی اضافه خواهد شد. سپس آن را به صورت یک تورنمنت رسمی در سطح همسایگان برگزار کنیم و کم کم به عنوان یک رشته مثل سرکل کبدی در تقویم فدراسیون جهانی و آسیایی جا بیندازیم.

وقتی مردم کبدی را می بینند و برای هم تعریف می کنند و برای اینکه آدرس درست بدهند می گویند این همان بازی زوی خودمان است یقینا با راه اندازی ماده زو در فدراسیون کبدی تعداد بازیکنان و ورزشکاران این رشته دو برابر افزایش خواهد یافت.

و اما قوانین و مقررات بازی زو که گفتیم همان قوانین کبدی استاندارد و 7 نفره است با این تفاوت که خط باک و بوینس ندارد.

سرعت و چابکی کبدی کاران در این رشته بسیار افزایش می یابد و ضریب هوشی ورزشکار مهاجم را برای استفاده حداکثری از حمله ایی که می کند افزایش می دهد.

چون ورزشکار از لحظه ایی که وارد زمین می شود هرچه زودتر بتواند تاچ کند و امتیاز بگیرد تنفس و انرژی کمتری مصروف داشته و این در نهایت به ورزش استاندارد کبدی هم کمک شایانی می کند.

اما زمان مسابقه همان دو زمان 20 دقیقه ایی باید باشد چون که گفتیم هدف اصلی کمک به کبدی استاندارد است اما از آنجا که مردم اغلب کبدی را همان زو می نامند برای اینکه کم کم در افواه عمومی این دو را بتوانیم مخلوط کنیم و ترکیب کبدی و زو به لحاظ ذهنی و فکری هم یکی از کار در آید برگزاری سالانه مسابقات زو بسیار به ورزش کبدی کمک می کند.

برای پایلوت اولیه می توانیم از روستاها شروع کنیم و با توجه به اینکه خراسان رضوی و بخصوص روستاهای سبزوار دارای زمینه فرهنگی بسیار مساعدی جهت برگزاری مسابقات کبدی یا همان زو می باشد ابتدا مسابقات روستاهای سبزوار را برگزار می کنیم و بعد آن را تعمیم به روستاهای سراسر ایران خواهیم داد. سپس مسابقات قهرمانی کشور و بعد هم اگر جواب خوبی گرفتیم می توانیم برای گنجاندن در تقویم مسابقات قهرمانی آسی با با نام ورزش کبدی ایرانی وارد تقویم رسمی آسیایی و جهانی کنیم.

سیدرضا فیض آبادی - کارشناس کبدی