مهمترین عامل تبعیض بین ورزش بانوان و آقایان وجود تابوهای اجتماعی است/ خاستگاه طبقاتی استقلال و پرسپولیس متفاوت هستند/ برای ایجاد تغییرات در ورزش بانوان باید از آموزش و پرورش شروع کرد

به گزارش ایلنا، طیبه سیاوشی کارشناس علوم‌سیاسی و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در خصوص حمایت دولت از ورزش بانوان در آستانه مسابقات المپیک، راهکارهای ایجاد عدالت و رفع تبعیض در ورزش بانوان و آقایان، و مهاجرت نخبگان ورزشی از کشور صحبت‌های کرد که در ادامه می‌خوانید:

*ورزش بانوان و حضور آنان در مسابقات المپیک توکیو را پیش رو داریم در خصوص حمایت دولت در این مورد کمی صحبت کنید؟ 

دولت، حمایت‌های لازم را از طریق فدراسیون‌ها انجام می‌دهد تا زمینه‌ی لازم برای رفتن مسابقات برون‌مرزی و کسب سهمیه انجام شود تا حضور زنان از دوره‌ی قبل بیشتر باشد. همان‌طور که در دوره‌ی قبل، زنان نشان دادند که توانایی کسب مدال‌های المپیکی را دارند. ضمن اینکه در مورد تیراندازی زنان باید امکانات و سلاح‌های مناسب جدید تهیه و در اختیار آنان قرار گیرد. 

از طریق مجلس نیز با اتکا بر جایگاه نظارتی نماینده، شخصاً از سال نخست نمایندگی، به ورزشگاه رفتم. اصرار بر این اقدام، تنها به یک نیت بود و آن، جدی‌ترشدن و مطرح‌ترشدن حضور زنان در عرصه‌ی ورزش بود. بنابراین ورود من و فراکسیون زنان به این عرصه، از دو وجه پررنگ بود. هم در بُعد قهرمانی و هم در بُعد هواداری. برای ما مهم این بود که زنان بتوانند در هر دو عرصه، حضور جدی داشته باشند. چراکه معتقدم ورزشکار بدون هوادار و بالعکس، بی‌معنی است. 

بنابراین فعالیت زنان به‌عنوان ورزشکار حرفه‌ای یا آماتور در تمامی مسابقات داخلی و بین‌المللی و مهم‌تر از همه المپیک و پاراالمپیک، از دغدغه‌های مهم کمیته‌ی ورزش کمیسیون فرهنگی و فراکسیون زنان بوده و برای توسعه‌ی ورزش زنان، پیگیری‌هایی داشته و جلساتی برگزار کردیم که نتیجه‌ی آن، رشد دو برابری حضور زنان ورزشکار در عرصه‌ی همگانی، قهرمانی و مدال‌آوران بود. به طوری که در مقایسه‌ی سال 95 با 97، شاهد رشد 25 درصدی ورزشکاران زن حرفه‌ای، رشد 175 درصدی ورزشکاران آماتور و نیمه‌حرفه‌ای و رشد 100 درصدی مدال‌آوری زنان بودیم. 

همچنین در سال نخست، برای رفع یکی از موانع حضور زنان در ورزش، اصلاحی روی ماده‌ی ۱۸ قانون گذرنامه برای خروج زنان از کشور انجام دادیم که خروج زنان نخبه‌ی ورزشی را تسهیل کند و امروز، کمتر شاهد مشکلات خروج از کشور زنان ورزشگاه هستیم. 

*ردیف بودجه که برای ورزش بانوان در نظر گرفته می‌شود جدا از بودجه آقایان است؟ 

در قوانین بودجه‌ی سنوات گذشته، ردیف مستقل تحت عنوان برنامه‌ی توسعه‌ی ورزش زنان وجود داشت اما در لایحه‌ی سال 1399، ردیف مستقل برداشته شده و تنها در اقدامات قید شده است. 

*به نظر شما چه عملکردی باید برای ایجاد عدالت بین ورزش بانوان و آقایان انجام شود؟ 

به دلیل تبعیض‌ها و موانع در اهدای جوایز، جذب اسپانسر و ... برخی از رشته‌های ورزشی همچنان مردانه باقی مانده است. به نظر می‌رسد مهم‌ترین مانع، بحث تابوهای اجتماعی ورزش زنان است. اگر این تابوها از بین برود و ورزش زنان رشد چشم‌گیر داشته باشد و حضور آنان در رسانه‌ها ازجمله رسانه‌ی ملی پذیرفته شود، اسپانسرها از تیم‌ها و زنان ورزشکار حمایت خواهند کرد که در نتیجه‌ی آن، شاهد پیشرفت‌هایی به سمت عدالت خواهیم بود. اما به هر حال، این بحث در کشورهای پیشرفته هم محل بحث است که چرا ورزش زنان، همواره کم‌اهمیت‌تر از ورزش مردان است. یکی از اقدامات مهم در این راستا، بحث تبعیض مثبت است که با مشخص‌کردن اعتبارات مخصوص به زنان در فدراسیون‌ها و هیئت‌های ورزشی، می‌توان عقب‌ماندگی‌های قبلی زنان در حوزه‌ی ورزش را کمتر کرد. 

*اگر قرار بود یک تغییری در خصوص ورزش بانوان به دست شما اتفاق بیفتد آن تغییر چه بود و چرا؟ 

تغییراتی به وجود آمده است؛ مانند امکان تماشای بازی‌های رشته‌های ورزشی مختلف توسط زنان و ماده‌ی 94 قانون برنامه‌ی ششم توسعه که باعث تقویت ورزش زنان شده است و در آمارها به آن استناد کردم. 

اما با توجه به پایین‌ترین نرخ سرانه‌ی ورزشی در کشور و خصوصاً در تهران، کم‌تحرکی و کمبود امکانات در مدارس دختران، بیش از هر چیز مورد اهمیت است. هرچند توانستیم با تخصیص اعتبارت در ماده‌ی ۹۴ برنامه‌ی ششم توسعه، راهی برای افزایش امکانات و ساعات استفاده از وسایل ورزشی در مدارس باز کنیم و امیدواریم آموزش‌وپرورش از این ظرفیت، استفاده‌ی کاملی کند، اما همچنان جامعه‌ی ما از نظر ورزشی کم‌تحرک است که این کم‌تحرکی، آسیب‌های جسمانی و حتی روانی زیادی را در پی داشته است. 

بنابراین اگر بخواهیم یک تغییر چشم‌گیر در حوزه‌ی ورزش زنان ایجاد کنیم، باید از آموزش و پرورش شروع کنیم تا هم، سطح سلامت عمومی زنان را ارتقا دهیم و هم با استعدادیابی‌ها در دوران کودکی و نوجوانی، ظرفیت‌های بالقوه‌ی ورزش زنان را عملی کنیم. 

*بازی‌های فوتبال و لیگ ایران رو دنبال می‌کنید؟ استقلالی هستید یا پرسپولیسی؟ 

بله کم و بیش دنبال می‌کنم. فارغ از این بحث که هوادار کدام تیم باشم، به نظرم استقلال و پرسپولیس، تیم‌هایی با خاستگاه‌های طبقانی متفاوت هستند که ناشی از تأسیس و نحوه‌ی شکل‌گیری آن‌هاست و جامعه‌شناسی هواداران این دو تیم، این مسئله را تأیید می‌کند. بنابراین، نیاز است به هواداران این دو تیم، با دیده‌ی احترام نگریسته شود. 

*صحبت از تبعیض وزارت ورزش بین تیم‌های باشگاهی در ایران مطرح است نظر شما در این مورد چیست آیا تا به حال در مجلس این موضوع رو پیگیری کرده‌اید؟ 

بحث تبعیض بین این دو تیم، ناشی از عدم حافظه‌ی تاریخی است. تیم‌ها در سال‌ها و دهه‌های مختلف، دوره‌های افول دارند. هر دوی این تیم‌ها دولتی هستند و در مجموعه‌ی دولت نیز، ممکن است افرادی باشند که از یکی از این دوتیم هواداری کنند که شائبه‌هایی را ایجاد کرده است. اما مسئله‌ی اصلی، عدم توجه به تاریخ و گذشته است. اواخر دهه‌ی هشتاد، سال‌های موفقیت و قهرمانی‌های پیاپی استقلال بود و 9 سال تمام، پرسپولیس دوران سختی را سپری کرد. دهه‌ی شصت نیز پرسپولیس دوران موفقیت پرسپولیس بود و دهه‌ی هفتاد، هر دو تیم، موفقیت‌هایی داشتند. حتی هم‌اکنون نیز منچستر یونایتد و میلان، به عنوان بزرگ‌ترین باشگاه‌های جهان، وضعیت خوبی ندارند. بنابراین، افول تیم‌ها، ناشی از عوامل مختلفی است و وقتی هر دو تیم دولتی هستند، موضوع تبعیض منتفی است. در این سال‌ها، هرچند پرسپولیس سه قهرمانی به دست آورد، اما استقلال تیم دست‌وپا بسته‌ای نبود و فصل پیش، تا هفته‌های آخر شانس قهرمانی داشت. به هر حال، اگر استقلال هم قهرمان می‌شد، ممکن بود این بحث‌ها ایجاد شود. اما هر بار که هواداران یکی از این دو تیم بحث‌هایی را مطرح کرده و خواستار ورود مجلس شده است، پیگیری‌هایی را صورت داده‌ایم. 

*در مورد مهاجرت ورزشکاران از ایران نظر شما چیست؟ 

در ایران در حد مقدورات برای قهرمانان، تسهیلات قانونی لازم از قبیل معافیت سربازی، ورود به دانشگاه‌ها، استخدام و نیز پرداخت جوایز مناسب در نظر گرفته شده است و قهرمانان از آن استفاده می‌کنند. مضافاً آنکه قهرمانان کشور از حقوق مادام‌العمر از طریق صندوق پیشکسوتان و کمیته‌ی ملی المپیک برخوردار بوده و همچنین از احترام اجتماعی خاصی بین مردم برخوردار هستند. 

ورزشکارانی که اخیراً مهاجرت کردند، عرق ملی به وطن و ایران را حفظ کرده‌اند اما موضوع‌شان، بحث تبعیض‌ها و محدودیت‌هاست که اگر همچنان بر روند سابق اصرار کنیم، این مهاجرت‌ها افزایش خواهد یافت. 

*استیضاح وزیر ورزش مطرح ولی عملی نشد نظر شما در این باره چیست؟ 

با حضور وزیر و مسئولان وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال در کمیته‌ی ورزش کمیسیون فرهنگی در موضوع قرارداد استراماچونی و ویلموتس و کیروش، رایزنی‌ها و جلساتی صورت گرفت که زمان‌بر بود. در این حین، برخی از نمایندگان از جواب قانع شدند و تغییراتی رخ داد که در نهایت برخی نمایندگان، ضرورت استیضاح را تشخیص ندادند. بعد هم کشور وارد اتفاقات بحرانی شد و در نهایت با نزدیک‌شدن به انتخابات، برخی نمایندگان پیگیری موضوع را از دستور کار خارج کردند. 

*در مورد خصوصی‌سازی باشگاه استقلال و پرسپولیس هم لطفاً نظرتان را بفرمایید؟ 

مردم ما از وعده و حرف خسته شده‌اند. بارها به آن‌ها قول دادیم این دو تیم خصوصی‌سازی می‌شوند. اما به نظر می‌رسد موانع جدی‌ای که مانع خصوصی‌سازی این دو تیم است، ورزشی نیست و برخی می‌خواهند از پایگاه اجتماعی هواداران این دو تیم، استفاده‌هایی کنند. 

وزیر ورزش نیز صراحتاً در کمیسیون فرهنگی اعلام کرد که با توجه به بند (ه) تبصره‌ی 2 قانون بودجه‌ی سال 1398، امکان خصوصی‌سازی در سال جاری مقدور نیست. اما مسئولان پیگیر، به دنبال راهکاری برای این منظور هستند تا خصوصی‌سازی این دو باشگاه، باعث اضمحلال آن‌ها نشود. چراکه حساسیت‌های موجود، با تجربه‌ی منفی خصوصی‌سازی تیم‌های راه‌آهن و پاس، تشدید شده است. 

گفتگو: ترنم کشاورز