یادداشت از حمید رضا صدر؛
اولین قهرمان یووه در اروپا: کشتار ۱۹۸۵ هیسل
فینال ۱۹۸۵ جام باشگاه‌های اروپا در بلژیک، سیاه‌ترین شب فوتبال اروپا بود؛ فینال یوونتوس – لیورپول به کشتار جمعی انجامید.
به گزارش ایلنا، اجساد روی هم تل‌انبار شده بودند. یک، دو، سه، چهار، بیشتر و بیشتر. عده‌ای فریاد می‌زدند و کمک می‌خواستند. گروهی جیغ می‌کشیدند و دست‌هایش را به سوی آسمان می‌گرفتند. جماعتی نفس‌های‌شان بالا نمی‌آمد. گروهی دنبال عزیزانشان می‌گشتند. افراد پلیس سرگردان از سویی به سوی دیگر می‌دویدند. آمبولانس‌ها صدای آژیرهای‌شان را قطع نمی‌کردند. آن روز، ۲۹ می ۱۹۸۵ بود؛ دیدار یوونتوس ـ لیورپول در فینال باشگاه‌های اروپا، در استادیوم هیسل بلژیک. آن روز، روز مرگ بود، نه فوتبال.
آن بعد از ظهر، دو تیم برتر اروپا برابر هم قرار گرفته بودند. لیورپول از عنوان قهرمانی‌اش دفاع می‌کرد. آنها پارسال فینال ۱۹۸۴ را در رم، پایتخت ایتالیا، فتح کرده و رم را در خانه‌اش طی ضربه‌های پنالتی شکست داده بودند. یووه سال ۱۹۸۴ را با فتح جام در جام اروپا به پایان برده بود. ایتالیایی‌ها، دو سال پیش با استخوان‌بندی بازیکنان یووه، جام جهانی ۱۹۸۲ را به چنگ آورده بودند. آنها میشل پلاتینی، کاپیتان تیم ملی فرانسه را در اختیار داشتند؛ مرد سال فوتبال اروپا را. آن شب، جو فاگان و جووانی تراپاتونی برای قهرمانی می‌جنگیدند.
ولی آن بعد از ظهر، روی پنهان دیگری داشت. خود استادیوم هیسل در بروکسل؛ ورزشگاه کهنه‌ای که پنجاه و پنج سال از عمرش سپری شده بود و بخش‌هایی از آن در آستانه فروریختن بودند. در برخی از دیواره‌ها حفره‌هایی وجود داشتند که گروهی بدون بلیط راهی سکوها می‌شدند. انتخاب هیسل برای برگزاری آن دیدار، جدل‌آور بود. هیسل در رقابت با برنابئو و نوکمپ، به عنوان استادیوم مهم‌ترین نبرد سال برگزیده شده بود. در حالی‌که هم جیامپیرو بوناپرتی، رییس باشگاه یوونتوس، و هم پیتر رابینسون از مدیران لیورپول تقاضای تغییر محل برگزاری فینال را کرده بودند، ولی یوفا تقاضای‌شان را رد کرده بود.
حدود ۵۸ تا ۶۰ هزار تماشاگر راهی سکوها شدند که تعداد هر گروه از طرفداران انگلیسی و ایتالیایی حدود ۲۵هزار تن بود. پشت دروازه‌ها، سکوهایی که تماشاگران می‌ایستادند قرار داشتند که هر بخش به سه قسمت تقسیم شده بودند. جایگاه‌های O و N و Mبه ایتالیایی‌ها تعلق داشتند و جایگاه‌های X و Y و Z به انگلیسی‌ها. در عین حال، بخشی از جایگاه Z به بلژیکی‌هایی که نه یووه‌ای بودند و نه لیورپولی تعلق گرفت. این بدین معنی بود که طرفداران یووه بخش‌های بیشتری در مقایسه با لیورپولی‌ها در اختیار داشتند. بروکسل در آن زمان چند محله ایتالیایی‌نشین داشت و بسیاری از ایتالیایی‌های محلی خود را به جایگاه Z رسانده بودند و گروه قلیلی از لیورپولی‌ها هم در مجاورتشان نشسته بودند. همان جایگاه، پیش از آغاز بازی، کانون برخورد و دلهره شد. در بخشِ ظاهراً بی‌طرف‌های بلژیکی، هم طرفداران یووه نشسته بودند و هم طرفداران لیورپول که بلیط‌هایشان را از گیشه‌های اطراف هیسل خریده بودند.
جرقه‌های کشتار حدود ساعت هفت بعد از ظهر زده شدند؛ یک ساعت پیش از سوت آغاز بازی. یووه‌ای‌ها و لیورپولی‌های بخش‌های X و Z، در فاصله چندمتری هم قرار گرفته بودند و حصار زنجیره‌ای، آنها را از هم جدا می‌کرد. جایی که قرار بود “منطقه بی‌طرفی” برپا شده باشد. همه انتظار ورود بازیکنان به میدان را می‌کشیدند که طرفداران لیورپول حصار را با کنارزدن چند پلیس بلژیکی پشت سر گذاشتند. ایتالیایی‌ها با هجوم آنها بلند شده و به سوی دیواره کوتاه بخش Z گریختند. تعدادشان فزونی گرفت؛ بیشتر شدند و بیشتر. روی هم سوار شدند. یکدیگر را هل دادند. آن وسط گیر کردند. فریاد زدند. نفس‌های‌شان گرفت. له شدند. خفه شدند… و دیواره فرو ریخت؛ فرو ریخت و عده‌ای به پایین سقوط کردند و عده‌ای روی‌شان فرود آمدند. نیروهای پلیس بیشتر شدند. هلیکوپترها به پرواز درآمدند. تعداد آمبولانس‌ها بیشتر شدند. بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های بروکسل به حالت آماده‌باش درآمدند. فاجعه رخ داده بود. مرگ، سایه‌اش را بر هیسل افکنده بود.
گروهی از طرفداران یووه در سوی دیگر میدان گریختند. به این سو آمدند تا به همتایان به‌بند آمده‌ی‌شان کمک کنند. با نیروهای پلیس درگیر شدند. با بطری و سنگ و چوب، دو ساعت با پلیس جنگیدند. همان زمان ۶۰۰ تن زخمی و مصدوم شده بودند. همان زمان اجساد را جمع‌آوری کردند؛ مرده‌ها را بیرون از استادیوم می‌بردند. ردیف می‌کردند و روی‌شان را با پرچم‌های فوتبالی که به همراه آورده بودند می‌پوشاندند؛ با پرچم‌هایی یوونتوس. ۳۹ کشته که ۳۲نفرشان ایتالیایی بودند؛ شامل دو کودک، چهار بلژیکی، دو فرانسوی و یک ایرلندی.
بازی آغاز شد یا نه؟ پرسش اصلی این بود. مقامات یوفا، ویلفرد مارتنس نخست وزیر بلژیک و هرو بروهان شهردار بروکسل تصمیم به آغاز بازی گرفتند و به این نتیجه رسیدند که برگزارنشدن بازی، دامنه درگیری‌ها را به شهر خواهد کشاند. کاپیتان‌های دو تیم، گاتانو شیره‌آ و فیل نیل به میدان آمدند و میکروفون به‌دست، طرفداران را دعوت به آرامش کردند. بازی آغاز شد و پلاتینی از روی نقطه پنالتی، تک‌گل دیدار را زد؛ زد و یووه برای اولین‌بار قهرمان اروپا شد.
