فاجعه در صنعت قیر

یادداشت- مهرداد همتی- دبیر انجمن قیر ایران- صنعت قیر ایران با فعالیت بیش از ۸۰ واحد تولیدی، سرمایه گذاری صدها میلیاردی بخش خصوصی و تولید سالانه ۶ میلیون تن قیر در اقصی نقاط میهن اسلامی مسئولیت تامین قیر مورد نیاز پروژه های عمرانی کشور و پروژه های ساختمانی را بر عهده داشته و همواره مورد حمایت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، مدیران وزارت راه و شهرسازی، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور و دیگر ارگان های مصرف کننده قیر بوده است.

 وکیوم باتوم (ماده اولیه تولید قیر) از طریق ته مانده برج تقطیر در پالایشگاه نفت تولید می‌شود که طی سالیان گذشته توزیع خوراک واحدهای تولید قیرتوسط انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت در بورس کالا در تناژ و نرخ های متفاوت عرضه و خریداران در محیطی آرام و با رقابتی سالم اقدام به خرید مواد اولیه و تبدیل آن به قیر و در نهایت فروش داخلی و یا صادراتی کرده‌اند.

این صنعت به لطف پروردگار تاکنون در زمینه صادرات و کاهش فشار اقتصادی ناشی از تحریم ها کارنامه مثبتی در ارزآوری برای کشور از خود به ثبت رسانده است.

 از حدود ۳ ماه پیش شرکت بورس کالا، پیشنهادی را تحت عنوان حراج باز وکیوم باتوم در دستور کار خود قرار داده که انجمن قیر ایران به عنوان تنها تشکل رسمی این صنعت با ذکر دلایل متعدد، مخالفت خود را کتباً به مراجع ذیربط اعلام کرده است.

 دلایل اصلی مخالفت با این اقدام عبارتند از:

1.    افزایش قیمت کالایی که هیچ گونه وابستگی خارجی نداشته و تنها باعث اثر روانی منفی بر اقتصاد کشور می‌شود.

2.    افزایش قیمت این کالا موجب عدم توجیه اقتصادی تولید قیر شده و در نتیجه تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی را به همراه خواهد داشت.

3.    ایجاد انحصار در شبکه خرید بورس توسط چند شرکت بزرگ خصولتی و از رده خارج شدن حداقل 50 واحد تولیدی (مقابله صریح با اصل ۴۴)

4.    بیکاری هزاران نفر شاغل در این صنعت

5.    کاهش قدرت رقابتی در بازار بین المللی و آشفتگی در بازار صادرات

نکته جالب توجه این است که مأموریت راهبردی شرکت بورس کالا بهبود فرآیند کسب و کار، انحصار شکنی و افزایش رقابت مشتری است؛ اما اقدام غیرمنتظره بورس کالا نه تنها مشتریان تخصصی این کار را شوکه کرد بلکه برابر اعلام شفاهی، انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت به عنوان تولیدکننده اصلی مخالفت خود را به دلیل انحصار در خرید کالا و ایجاد دامپینگ محصول اعلام کرده است.

همچنین با توجه به تأثیر این اقدام غیر منطقی بر صادرات قیر، کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت گاز و پتروشیمی را نگران کرده و برنامه هایی را برای توقف این اقدام خطرناک در دست انجام دارد.

چه کسی باید پاسخگو باشد؟

 در شرایطی که مقام معظم رهبری در سه سال گذشته همواره بر حمایت از تولید و رفع موانع آن تاکید داشته و رئیس محترم جمهور جناب آقای دکتر رئیسی علاوه بر تاکیدات گذشته، در هفته جاری ابلاغ کردند: جلوی افزایش قیمت ها را قاطعانه بگیرید.  همچنین معاون محترم حقوقی رئیس جمهور کلیه وزارتخانه ها و سازمان های وابسته به دولت را به طور کتبی ملزم به اخذ نظر تشکل های اقتصادی و حضور نمایندگان بخش خصوصی در جلسات مرتبط کرده اند.

سوال بزرگ اینجاست

چگونه و با چه انگیزه‌ای شرکت بورس کالا علیرغم مخالفت تولید کننده و مصرف کننده ماده اولیه صنعت قیر، اقدام به طراحی مکانیزمی فاجعه آمیز کرده که در هفته اخیر، وکیوم باتوم افزایش ۱۵ درصدی را تجربه کرده است.

نقطه ابهام بزرگتر اینجاست که یکی از شرکت های خصولتی به عنوان بزرگترین تولیدکننده قیر وابسته به دولت از افزایش نرخ به وجود آمده ابراز خرسندی نموده و نامه جانم به قربانت برای مدیرعامل شرکت بورس کالا ارسال کرده است.