شجریان: نباید به یک نوع موسیقی عادت کنیم

ایلنا: محمدرضا شجریان معتقد است؛ ارزش موسیقی مانند زبان است و موسیقی امروز قدمتی ۶۰۰ ساله دارد که در طول سالها تراش خورده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمدرضا شجریان که شب گذشته(۶ آبان) بعداز نمایش فیلم ۶ قرن و ۶ سال با اشاره به تلاش‌های درویشی در جمع‌آوری آثار عبدالقادر مراغه‌ای و همچنین ساخت فیلم ۶ قرن و ۶ سال گفت: بسیار خوشحالم که این اتفاق افتاده. ما اینجا جمع شده‌ایم که بگوییم ایرانی هستیم و به فرهنگ و هنر ایران احترام می‌گذاریم. در این راه باید از درویشی سپاسگزار باشم که تلاش دارد تاریخ موسیقی را حفظ کند و همچنین هنرمندان کنارافتاده را کشف می‌کند و به ما می‌شناساند.

وی ادامه داد: من دست کسانی را که در این کار زحمت کشیدند؛ می‌بوسم زیرا آنها با عشق و علاقه بخشی از تاریخ ما را که گم شده بود، پیدا و با ما آشنا کردند. من قبل از این کار فکر می‌کردم این آثار به نوعی موسیقی استانبول است اما بعد دیدم که موسیقی استانبول از این آثار نشأت گرفته است و به نوعی ما سالها از این موسیقی ارزشمند دور بوده‌ایم.

وی با اشاره به اهمیت زبان و موسیقی در طول تاریخ گفت: موسیقی مانند زبان در طول تاریخ تراش می‌خورد و رشد می‌کند. هر چند امروز ما به زبان حافظ و سعدی صحبت می‌کنیم اما خالص‌ترین و پاک‌ترین زبان فارسی در نزد حافظ و سعدی و مولانا است.

شجریان با اشاره به اینکه آثاری که امروز از مراغه‌ای شنیده می‌شود؛ حاصل ۶۰۰ سال است، گفت: ما نباید به یک نوع موسیقی عادت کنیم و از طرفی نباید به سمتی حرکت کنیم که همه مسائل مطابق سلیقه و عرف ما باشد بلکه باید از مسائل جدید یاد بگیریم و دقت کنیم.

وی با اشاره به حرکت جوانها در کشف موسیقی گفت: جوانها امروز بسیار هوشمند اظهارنظر می‌کنند و باید آنها را جدی گرفت و به سوی تبادل نظر و همفکری رفت زیرا قطعا این تبادل نظر و همفکری نتایج خوبی دارد.

وی ادامه داد: اگر قبول داریم که موسیقی ما مثل زبان می‌ماند؛ هر آهنگسازی باید جزء به جزء این زبان را بداند. باید واژه‌های آن را بشناسد زیرا ما هر چقدر به واژه‌ها در یک زبان بیشتر آشنا باشیم؛ می‌توانیم آثار بهتری بسازیم و ارائه کنیم.

محمدرضا درویشی که نقش مهمی در ساخت این فیلم و جمع آوری آثار عبدالقار مراغه‌ای داشته و به نوعی فیلم براساس فعالیت‌های وی و گروهش ساخته شده نیز درباره این مستند گفت: مستند ۶ قرن و ۶ سال درباره سیر کارهای یک گروه است که قصد دارند آثار بجا مانده از عبدالقادر مراغه‌ای آهنگساز تاریخی ایران که در ۶۰۰ سال پیش زندگی می‌کرده را اجرا کنند.

وی ادامه داد: در دوره‌ای که سریال شهرآشوب ساخته می‌شد در بخشی از این سریال که به تاریخ دوران شاهرخ تیموری مربوط می‌شد، به عبدالقادر مراغه‌ای اشاره کردیم. از همان زمان گروهی برای اجرای آثار وی تشکیل شد و بعد از ۳ دور اصلاح گروه اصلی به وجود آمد و آثار عبدالقادر مراغه‌ای اجرا شد که تلاش‌های آنها در فیلم ۶ قرن و ۶ سال دیده می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت شخصیت عبدالقادر مراغه‌ای گفت: متاسفانه جامعه موسیقی ایران شناخت زیادی درباره وی و رساله‌هایی که وی نوشته است، ندارد. بعداز انقلاب که علاقمندی برای تحقیق روی موسیقی بیشتر شد، عبدالقادر مراغه‌ای نیز مورد توجه قرار گرفت. از همان زمان و پیش از انقلاب بعضی هنرمندان مانند مرتضی حنانه علاقمند بودند و آرزو داشتند که آثار مراغه‌ای اجرا شود و امروز به نوعی آرزوی آنها به حقیقت پیوست.

درویشی با اشاره به اینکه امروز مراغه‌ای یک آهنگساز ایرانی است، گفت: ما برای دستیابی و اجرای آثاری که از مراغه‌ای بجای مانده تحقیقات بسیاری را در طول ۶ سال انجام دادیم و در این میان بارها به ترکیه رفتیم. متوجه شدیم که ۳۰ اثر از آثار مراغه‌ای وجود دارد که در ترکیه نگهداری می‌شود. تعدادی از این آثار نیز در ایران بود.

وی ادامه داد: ۶ قطعه از آثار وی را اجرا کردیم و به ترکیه رفتیم در آنجا نیز آنها قطعاتی را اجرا کرده بودند اما به هیچ عنوان از این قطعاتی که ما اجرا کردیم، آنها اطلاعی نداشتند و شگفت زده شده بودند.

درویشی افزود: بعد از تحقیقات و کارهای ما درباره مراغه‌ای و انتشار آلبوم شوق نامه براساس آثار وی و با صدای همایون شجریان از دفتر یونسکو با من حدود ۸ ماه پیش تماس گرفتند و از من خواستند که یک شخصیت فرهنگی را برای ثبت در میراثفرهنگی ایران معرفی کنم. من زمانی که متوجه شدم عبدالقادر مراغه‌ای در لیست ثبت شده‌ها نیست؛ وی را معرفی کردم.

وی ادامه داد: بلافاصله و به سرعت مدارک را جمع آوری و فرم‌های پیچیده‌ای که برای من فرستاده بودند را تکمیل کردم و به یونسکو ارسال کردم. حدود یک ماه پیش به من اعلام شد که عبدالقادر مراغه‌ای به عنوان یک موسیقیدان ایرانی در فهرست میراثفرهنگی یونسکو ثبت شده است و این امر رسماً اعلام شد. ۲ سال دیگر که اجلاس عمومی یونسکو است این مسئله نیز در آنجا انجام شد.

درویشی با اشاره به اینکه این کار به نوعی با ناراحتی مدیران و هنرمندان ترکیه‌ای همراه شده است، گفت: آنها خیلی تلاش می‌کردند که عبدالقادر مراغه‌ای متعلق به آنها باشد و حتی اگر می‌خواستند به ما ارفاق کنند می‌گفتند که وی یک هنرمند جهانی است و حتی ما را متهم می‌کردند که ما می‌خواهیم مراغه‌ای را برای خود برداریم.

وی ادامه داد: بعداز انتشار آلبوم شوق نامه براساس آثار عبدالقادر مراغه‌ای، مراد باداکچی که بزرگترین موسیقیدان، تاریخ نویس در ترکیه است و حتی تز دکترای وی درباره عبدالقادر مراغه‌ای است مقاله‌ای را در معتبرترین روزنامه ترکیه نوشت و ضمن تعریف از آلبوم شوق نامه اعلام کرد که ما غفلت کرده‌ایم و ایرانی‌ها کاری را انجام دادند که ما باید انجام می‌دادیم.