حجم فعالیت‌های عمرانی و زیربنایی در جزیره کیش برابر با همه مناطق آزاد کشور

 مصطفی خانزادی معاون عمرانی و زیربنایی سازمان منطقه آزاد کیش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره عملکرد معاونت عمرانی و زیربنایی در توسعه و آبادانی جزیره کیش گفت: معاونت عمرانی و زیربنایی یک حوزه رهبرادی و ستادی است که به نوعی در جایگاه سازمان برنامه و بودجه در مقیاس جزیره می باشد و در برخی موارد وظایف معاونت فنی و عمرانی فرمانداری یا استانداری را بر عهده دارد و در بخش‌ طرح‌های جامع، نقش وزارت مسکن، راه و شهرسازی را ایفا می‌نماید. از این رو مباحثی همچون برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی، آینده پژوهی، تبیین خط مشی‌ها و سیاست‌های کلی توسعه کیش و زیرساخت‌های آن از اصلی‌ترین کارکردهای این معاونت است. از آنجایی که معاونت عمرانی و زیربنایی، پرداخت به بخش «اجرای پروژه‌ها» را از اولویت اصلی این حوزه نمی‌داند، لذا پس از تعریف طرح‌ها و پروژه‌ها و تهیه اسناد مناقصات مربوطه، اجرای کار را بهی کی از شرکت‌های تابعه‌ی سازمان به عنوان مجری، بر اساس نوع کار، ارتباط پروژه با حوز تخصصی فعالیت هر یک از شرکت‌ها، ابعاد و احجام کار به لحاظ فیزیکی و بار مالی و متناسب با ظرفیت‌های اجرایی ایشان، به یکی از شرکت‌های تابعه واگذار می‌گردد. از این مرحله به بعد، فاز «اجرا» بر عهده شرکت‌های مذکور می‌باشد و معاونت عمرانی، مسئولیت نظارت عالیه را بر حسن انجام کار، کنترل کیفیت و جلوگیری از انحراف پروژه از مبانی طراحی، بر عهده می‌گیرد.  

وی ادامه داد: افزایش چشمگیر سرمایه‌گذاری در جزیره کیش طی مدت اخیر، مایه مباهات سازمان منطقه آزاد کیش است چرا که هم اکنون حجم سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های عمرانی و زیربنایی در جزیره کیش به تنهایی، به اندازه مجموع کل دیگر مناطق آزاد کشور است. بودجه عمرانی سالانه کیش در زمانی که مسئولیت معاونت عمرانی و زیربنایی سازمان به اینجانب سپرده شد، در حدود 400 میلیارد تومان بود و و در این طول این مدت با تمهیداتی که اتخاذ گردید بودجه عمرانی اکنون به 1100 میلیارد تومان رسیده است و در گام بعدی افزایش بودجه عمرانی به 1500 میلیارد تومان را در دستور کار اصلاحیه بودجه سال آتی خواهیم داشت. هم اکنون 57 پروژه در مراحل مختلف ساخت در جزیره کیش فعال هستند که عمدتا پروژه‌های زیرساختی و توسعه زیربنایی است. این روند موجب شده است تا کیش نه تنها سریعترین نرخ رشد توسعه شهری را در بین کلیه مناطق آزاد کشور نماید، بلکه در مقیاس کشوری نیز در بالاترین دهک آماری کشور جای خود را تثیبت نماید.

خانزادی ادامه داد: تشدید روزافزون تحریم‌ها در این مدت، خصوصا در سال جاری و همزمانی آن با گسترش ویروس کرونا و تغییرات نرخ ارز، اثرات مخربی را بر اقتصاد جهان و به تبع آن با شدت مضاعفی بر اقتصاد کشور تحمیل نمود و موجب کاهش شدید نرخ ارز شد که متعاقبا جزیر کیش از این قاعده مستثنا نبوده است. لیکن در جزیره کیش با برنامه‌ریزی‌ها و تدابیر راهبری که در حوزه عمرانی سازمان منطقه آزاد کیش اتخاذ گردید، این بحران اقتصادی به بهترین شکل ممکن مدیریت شد و نه تنها هیچ یک از پروژه‌های عمرانی متوقف نگردید بلکه شاهد رشد بودجه و پروژه‌های عمرانی نیز بوده‌ایم.

وی ادامه داد: پروژه ترمینال جدید فرودگاه بین المللی کیش که در مقیاس کشوری، یک مگاپروژه تخصصی به شمار می‌آید، با وجود مشکلاتی که بر شمرده شده، تا به این لحظه به بالغ بر 70 درصد پیشرفت فیزیکی نائل آمده است و همه تلاش معاونت عمرانی بر آن است که پیش از پایان دولت، این پروژه به بهره‌برداری برسد. متاسفانه برخی مشکلات قراردادی، تاخیر در پرداخت به پیمانکار در برخی مقاطعی که به واسطه کاهش درآمدهای سازمانی، امکان تامین نقدینگی کافی برای پروژه‌ وجود نداشت، نیاز به بازنگری در طراحی پروژه و تجهیزات آن که به واسطه گذشت زمان نیازمند به‌روزسانی بودند، محدودیت‌هایی سیستم بانکی در ثبت سفارش‌های خارجی و گشایش اعتبارات اسنادی، معضلات گسترده در بخش انتقال ارز، تشدید تحریم‌هایی که موجب گردید امکان واردات بسیاری از تجهیزات پیشرفته فرودگاهی به کشور غیرممکن گردد، الزام تولیدکنندگان و فروشندگان خارجی و حتی بعضا داخلی به پرداخت کامل مبلغ تجیهزات که نیازمند نقدینگی بسیار وسیعی داشت، تعطیلی کارخانه‌های داخلی و خارجی به  واسطه شیوع ویروس کرونا که توقف پروازها به جزیره کیش و خروج اجباری کارگران از  جزیره و عدم امکان تامین مصالح ساختماین به واسط توقف حرکت شناورها و کشتی‌های باربری، تعطیلی معادن و بلاتکلیفی پیمانکاران در برنامه‌ریزی اجرایی و کارگاهی، شرایط فورس ماژوری را فراهم نمود که باعث شد برنامه زمانبدی ایده‌آل پروژه دستخوش تاخیرات اجتناب‌ناپذیر شد.

خانزادی افزود: مطالعات و طراحی ترمینال جدید فرودگاه بین المللی کیش در بین سال‌های 1381 تا 1384 صورت گرفته است که بر اساس سیاست‌ها، وضع موجود و نیازمندی‌های زمان طراحی و مقدورات و حال و هوای 20 سال پیش جزیره کیش بوده است فلذا دور از ذهن نیست که پیش بینی‌هایی لحاظ شده به عنوان افق طرح و تخمین‌های آماری با شرایط جاری جامعه و تغییراتی که در شاخترا سیاسی و اقتصادی منطقه و کشور ایجاد شده است، سازگار نباشد. بساری از تجیهزات و تاسیساتی که در بیست سال پیش برای فرودگاه‌ها تولید و استفاده می‌شدند که طراحی‌های بر اساس آنا انجام شده است، امروزه دیگر یا تولید نمی‌شوند یا خارج از رده تلقی می‌شوند و فاقد استاندارد مورد پذیرش سازمان‌ها و ارگان‌ها و مراجع هوانودری کشور هستند. بنابراین چاره‌های جز بازنگری و طراحی مجدد و به روز رسانی آن وجود نداشت. از آنجایی که تجیهزات فرودگاهی عمدتا وابسته و پیوسته به یکدیگر بوده و هماهنگی و سازگاری در بین اجزای این مجموعه الزامی است، لذا تغییر یکی از تجهیزات بر روی طیف گسترده‌ای از تاسیسات و شبکه و سیستم‌های طرح تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم می‌گذارد و از این رو زمان قابل ملاحظه‌ای برای اعمال این تغییرات صرف گردید که به نوبه خود تاثیر به سزایی در تاخیرات پروژه داشته است. هر چند، علاوه بر تغییرات و به روزرسانی‌ها، ایرادات و نواقص و کاستی‌هایی نیز در طراحی‌های اولیه وجود داشت که صرف زمان جهت اصلاح این موارد نیز، از دیگر دلایل تاخیرات پروژه به شمار می‌رود. در حال حاضر، با تغییرات، اصلاات و بازنگری‌هایی که صورت گرفت، ظرفیت این ترمینال از سه میلیون مسافر در سال به شش میلیون مسافر افزایش پیدا کرد، طبق مطالعاتی که صورت گرفت، این ترمینال که در طرح اولیه قرار بود به دو بخش پروازهای داخلی و پروازهای خارجی تقسیم شود، صرفا به پروازهای داخلی اختصاص یافت و ترمینال فعلی نیز، پس از عملیاتی شدن ترمینال جدید، بازسازی خواهد شد و به عنوان ترمینال پروازهای خارجی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

معاون عمرانی و زیربنایی کیش در ادامه به طرح گسترش و توسعه فرودگاه ارشاه نمود: علاوه بر با زنگری‌ها و به روزرسانی‌هایی که در پروژه صورت گرفت، طی تمهیداتی که صورت پذیرفت، طرح توسعه و ارتقای همه جانبه فرودگاه بین المللی کیش نیز در دست اقدام قرار گرفت. سیستم روشنایی و ناوبری فرودگاه از CAT.I به رده استاندارد بین المللی CAT.II افزایش یافت که تاثیرات بسزایی در ترافیک هوایی و امنیت مضاعف در نشست و برخواست هواپیماها خواه داشت که جزء معدود فرودگاه‌های کشور خواهد بود که از این رده استانداری برخوردار است. همچنین با هماهنگی‌هایی که با سازمان هواپیمایی کشوری صورت گرفت، تنها ترمینال فرودگاهی کشور خواهد بود که علاوه بر ایجاد امکان نشست و برخواست بزرگترین پروازهای پهن پیکر جهان در رده F از جمله ایرباس A380 ، امکان پهلوگیری و تخلیه مسافر از طریق پل‌های هوایی انتقال مسافر (Air Bridge) را به انواع مختلف هواپیماهای مسافربری حتی پهن پیکرترین هواپیماهای مسافربری جهان تبدیل خواهد شد. در این طرح گسترش و توسعه، طراحی محوطه، پارکینگ، تاسیس زیربنایی، موتورخانه‌ها، ایجاد شبکه ارتباطی بین ترمینال جدید و قدیم و برج فرودگاه، شبکه جمع آوری و انتقال آب‌های سطحی، استقرار سامانه BIM و بسیاری موارد دیگر، طرح توسعه و ارتقا را شامل می‌شد که با توجه به تخصصی بودن طراحی بخش‌های مختلف پروژه، نیازمند زمان قابل ملاحظه‌ای بود و تاثیر این بخش در تاخیرات اجرا، حائز اهمیت بود.

وی ادامه داد: این قابلیت وجود دارد که در ترمینال جدید 10 پرواز به صورت همزمان اقدام به فرود و یا خروج کنند در حالی که در فرودگاه فعلی این امکان فقط برای سه پرواز وجود دارد. در این فرودگاه تلاش شده است تا آخرین تجهیزاتی که با شرایط تحریم‌ها قابل تامین و دسترسی بوده‌اند استفاده شود که در این ارتباط می‌توان به پل‌های تلسکوپی سهولت و سرعت و رفاه مسافرین در سوار و پیاده شدن به هواپیما بدن نیاز به اتوبوس، سامانه تحویل و تفکیک و انتقال هوشند بارهای مسافرین، سیستم‌های یکپارچه صدور کارت پرواز، سیستم نظارت تصویری هوشمند و بسیاری تجهیزات تخصصی دیگر که این ترمینال را به یکی از پیشرفته‌ترین ترمینال‌های روز کشور تبدیل خواهد نمود.

خانزادی با اشاره به این که این روند انجام کار از سال 84 تا امروز رضایت ندارد افزود: شرکت ملی ساختمان یک شرکت دولتی و زیرمجموعه بنیاد مستضعفان است که پروژه‌های عمرانی بزرگی را در کشور در کارنامه خود دارد که از آن جمله می‌توان به فرودگاه امام(ره)، ترمینال سلام، فرودگاه آبادان و آزادراه تهران شمال اشاره نمود. اگر چه این شرکت محدودیت‌های ساختاری خاص خود را دارد، ولیکن انتظاری که از یک شرکت دولتی با سابقه رتبه یک وجو.د داشت، برآورده نشد. در عین حال، با عنایت به رسالتی که بنیاد مستضعفان در آبادانی و پیشبرد طرح‌های عمرانی کشور عهده‌دار است و امکانات، اعتبارات و توان بالقوه تجهیزاتی، نیروی انسانی و ماشین آ‌لاتی که در اختیار دارد، تا به این لحظه آن گونه که باید و شاید، حمایت و همراهی و عزم جدی جناب آقای فتاح رییس محترم بنیاد مستضعفان و معاونین و مدیران ایشان را در راستای دستیابی به اهداف تعیین شده از سوی ریاست محترم جمهوری که از سوی جناب آقای دکتر بانک مشاور محترم رییس جمهور دبیر محترم شورایعالی مناطق آزاد، مبنی بر لزوم تکمیل و اتمام پروژه مطابق با برنامه زمانبندی و پیش از اتمام دوره تصدی دولت یازدهم، مور تاکید قرار گرفته بود، شاهد نبوده‌ایم و امیدواریم از فرصت‌های اندک باقیمانده، در راستای جبران تاخیرات برنامه زمانبندی، کمال بهره‌برداری و حسن استفاده را معمول نمایند.

وی ادامه داد:‌ جناب آقای دکتر بانک و تمامی گروه ایشان در بدنه دولت، همه تلاش خود را برای تکمیل این پروژه انجام دادند تا بتوانند فرودگاه را به عنوان یکی از اساسی‌ترین ارکان توسعه پایدار همه جانبه در طرح جامع و اسناد بالادستی کیش تعریف شده بود، به موقع به ثمر برسانند و کیش را به عنوان یک HUB فرودگاهی در سطح کشور مطرح نمایند. اغلب مسافرینی که به کیش می‌آیند کسانی هستند که پیش از این به کشورهای دیگر سفر می‌کردند و شاید به واسطه تغییرات نرخ ارز و افزایش هزینه سفرهای خارجی و بسته بودن مرزها به واسطه کرونا، کیش را به عنوان مقصد سفرهای خود انتخاب می‌نمایند. از این رو در جزیره کیش انتظار و توقعات دریافت خدمات در حد استانداردهای جهانی را دارند . علاوه بر بحث مسافر، در زمینه جابجایی بار نیز ا ین فرودگاه می‌تواند تبدیل به پایگاه کارآمدی در سطح منطقه و خلیج فارس شود و ارزآوری قابل ملاحظه‌ای را برای کشور رقم زند. در این صورت، مسافران ترانزیت، می‌توانند به جای استفاده از فرودگاه دبی و استانبول استفاده کنند و می‌توانند از فرودگاه کیش استفاده کنند.

خانزادی افزود: پروژه مهم دیگری که مراحل نهایی طراحی را در معاونت عمرانی طی می‌کند پروژه لایروبی اسکله 35 هزار تنی بندر تجاری کیش و استحصال زمین از دریاست که مبلغ قرارداد اولیه 620 میلیارد تومان تخمین زده می‌شود از لایروبی این بندرگاه زمینی استحصال خواهد شد که قابلیت استفاده و سکونت خواهد داشت و می ‌تواند به یک جزیره مسکونی تبدیل شود و لذا سود و ارزش افزوده حاصل از این زمین استحصال شده، نه تنها می‌تواند تمامی هزینه‌های پروژه را تامین نمایند بلکه سود سرشاری نیز از محل ف روش اراضی آن کسب خواهد شد.

وی ادامه داد: این جزیره مصنوعی در جوار جزیره کیش احداث خواهد شد و حدود 60 هکتار مساحت خواهد داشت و برای مقاصد گردشگری ویژه قابل بهره‌برداری خواهد بود که هتل‌های پنج ستاره زنجیره‌ای برند و تعدادی ویلاهای شناور و معلق و همچنین یک پل ارتباطی و کانال تفریحی از طرح‌هایی است که برای این جزیره در نظر گرفته شده است. البته احداث این جزیره نیازمند مطالعات زیست محیطی و اخذ مجوزهای لازم است که هم اکنون در دست اقدام می‌باشد. بخش لایروبی و استحصال زمین این پروژه حدود دو سال زمان خواهد برد.

خانزادی ادامه داد: پروژه احداث نیروگاه جدید برق از جمله پروژه‌های مهم جزیره است که با همکاری مپنا انجام می‌شود هم اکنون جانمایی این نیروگاه انجام شده و وزارت نیرو نیز منابع مالی را تامین کرده است و در مرحله مطالعاتی قرار دارد این نیروگاه ظرفیتی در حدود 220 مگاوات تولید برق را به شبکه کیش خواهد افزود که مصرف ترمینال جدید فرودگاه و بخش‌هایی از جزیره مصنوعی را تامین می‌نماید.

وی ادامه داد: افزایش قیمت ارز تاثیر منفی‌ زیادی بر روند اجرای پروژه‌ها بر جای گذاشته است به طوری که این نیروگاه 42 مگاواتی تا سال گذشته با حدود صد میلیارد تومان قابل احداث بود و لیکن برآورد ریالی هزینه‌های احداث این پروژه با توجه به نرخ روز ارز، بسیار متفاوت از برآورد سال گذشته می‌باشد. با این وجود معاونت عمرانی و زیربنایی همچنان مصمم و با توان کامل، اجرای این پروژه را ادامه خواهد داد و می‌کوشد تا سال 1404 باید به تولید 440 مگاوات برق در سال دست یابد.

خانزادی افزود: مکان‌هایی همچون پارک آبی مصرف برقی در حدود 4 مگاوات دارند. فرودگاه بالغ بر 15 مگاوات برق نیاز دارد و قرار شده که گروه مپنا برای تولید 500 مگاوات برق در جزیره کیش مطالعات خود را آغاز نماید.

وی ادامه داد: ساخت دو پلاژ ویژه آقایان و خانم‌ها را در دستور کار داریم که پلاژ آقایان جدید واقع در جنب پارک دلفین‌ها وارد مراحل اجرایی شده و احداث حوضچه آرامش آن نیز در حال اجرا است و عملیات بخش ساحلی پلاژ نیز در شُرف آغاز می‌باشد.

درباره جلوگیری از جمع شدن آب در معابر نیز شرکت عمران، آب و خدمات کیش مطالعات جامعی را با همکاری مدیریت امور زیربنایی سازمان به انجام رسانده است. سه روش برای جمع‌آوری و انتقال آب‌های سطحی پیشنهاده شده است که شامل حفر چاه‌های جذبی با انبارهای حجیم، هدایت بخشی از آب‌های سطحی به سمت دریا و ایجاد مخازن ذخیره آب به منظور آبیاری فضای سبز است. روش سوم، استفاده بهینه از آب بارندگی را موجب می‌گردد و لیکن هزینه پیاده‌سازی آن بسیار بالا است. طبق آمارهای استخراج شده، در بارش‌های شدید سال گذشته، مجموعا قریب به 1.5 میلیون متر مکعب آب‌های سطحی و روان آب در جزیره کیش گزارش شده است که تقریبا برابر با ظرفیت یک سد نسبتا بزرگ است. به تمهیداتی که ا زسال گذشته تاکنون اتخاذ شده و در حال اجرا بوده است، انتظار می‌روند که کیشوندان محترم در روزهای بارندگی، کمتر شاهد جمع شدن آب در معابر عمومی باشند.

وی در پایان گفت: احداث اسکله تفریحی مرجان نیز در مراحل پایانی فاز طراحی است. این اسلکه در نوع در کشور بی‌همتاست و پیش‌بینی می‌شود که پس از اتمام طراحی و انعقاد قرارداد و آغاز عملیات اجرایی، ظرف مدت یک سال به بهره‌برداری برسد. فرم معماری این اسلکه از دید آسمان، تمثیلی از یک خرچنگ دریایی است و بر اساس نظر‌سنجی‌های انجام شده، پیش بینی می‌گردد که مورد استقبال گردشگران و کیشوندان محترم قرار گیرد.

پروژه باز زنده سازی و مقاوم سازی کاخ مرجان به شرکت عمران، آب و خدمات ابلاغ شده است. احداث چند باب مدرسه به تناسب افزایش پروژه‌های مسکونی خصوصا مجتمع‌های بلند مرتبه و ساختمان دادگستری جدید کیش از جمله پروژه‌هایی است که آیین کلنگ‌زنی آن به زودی و با حضور مسولین محترم صورت خواهد گرفت.