جامعه پرستاری؛ از مشکلات نظام پرداخت تا مهاجرت

پرستاری یکی از مشاغل سخت و زیان‌آور است. شرایط کاری پرستاران و امکانات موجود برای این قشر در کشور مطلوب و استاندارد نیست اما انتظارات از جامعه پرستاران بسیار زیاد است.

به گزارش ایلنا؛ ‌ بنا به‌ گفته کارشناسان، جامعه پرستاری با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. به همین دلیل، حل مشکلات جامعه پرستاری کشورهمواره یکی از وعده‌های دولت‌های مختلف بوده اما بنابر نظر جامعه پرستاری هیچ گاه این وعده ها محقق نشده است.

مسئولان پیگیری کننده مطالبات پرستاران معتقدند که در مرحله سوم طرح تحول سلامت نه تنها به جامعه پرستاری بلکه همه گروه های نظام سلامت بی توجهی صورت گرفت که تمامی این قشر نسبت به این موضوع اعتراض کردند.

مشکلات نظام پرداخت در یک دهه گذشته

مشکلات نظام پرداخت در حوزه سلامت در یک دهه گذشته بی سابقه بوده و این موضوع سبب بروز مشکلاتی برای این قشر شده، براین اساس جامعه پرستاری برای دومین بار نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و در نامه‌ای سرگشاده به رئیس جمهور نسبت به این موضوع گلایه کرد.

جامعه پرستاری کشور یکی از مهمترین مشکلات خود را در سطح کشور تبعیض‌های موجود در کارانه‌های بین پزشکان و پرستاران است. بسیاری از پرستاران معتقدند که با اجرای این طرح کارانه پزشکان ۲ برابر شده است و پزشکی که در گذشته ۵۰ میلیون کارانه دریافت می کرد در حال حاضر این مبلغ به ۱۰۰ میلیون افزایش یافته است این در حالی است که کارانه پرستاران از ۲۰۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافت، آن هم در شرایطی که کارانه پرستاران از ریشه دچار مشکل بوده است.

پرستاران خواستار آن هستند که نظام پرداخت پرستاران نسبت به کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و اروپا تدوین شود، چرا که نظام پرداختی در این کشورها به گونه ای بوده که پرستاران در رتبه چهارم دریافتی و پزشکان در رتبه هشتم قرار دارند.
یکی دیگر از مشکلات جامعه پرستاری ابلاغ دستورالعمل جدید وزارت بهداشت تحت عنوان طرح مبتنی بر عملکرد پزشکان و کارکنان شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است.

براساس دستورالعمل وزارت بهداشت تحت عنوان طرح «پرداخت مبتنی بر عملکرد پزشکان و کارکنان شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور»، نحوه پرداخت‌ها به پرستاران براساس نظارت‌هایی انجام می‌شود که تا حدود زیادی، غیرکارشناسی، ناعادلانه و به دور از واقعیت است.

مسئولان خانه‌پرستار‌ به نحوه امتیاز دهی به عملکرد پرستاران اعتراض کردند. در این طرح از مجموع ۱۱۰ امتیاز، ۴۰ امتیاز توسط واحد حاکمیت بالینی، ۱۵ امتیاز ‌ واحد اعتبار بخشی، ۱۰ امتیاز واحد درآمد و ترخیص، ۵ امتیاز واحد تجهیزات پزشکی، ۱۰ امتیاز واحد بهداشت محیط، ۳ امتیاز واحد فناوری اطلاعات، ۱۰ امتیاز واحد آموزش، ۸ امتیاز واحد کنترل عفونت و ۱۲ امتیاز توسط دفتر پرستاری به عملکرد پرستاران داده می‌شود.

بررسی این شیوه امتیاز دهی به عملکرد پرستاران در بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی، نشان می‌دهد که نظارت بر عملکرد کادر پرستاری، تا حدود زیادی خارج از حیطه مراقبت‌های پرستاری است. که تنها ۱۰درصد مربوط به مراقبت پرستاری است و مابقی را‌ گروه‌هایی امتیاز می‌دهند که هیچ وجه اشتراکی با مراقبت‌های پرستاری ندارند. جایگزینی این طرح با طرح کارانه، نه‌تنها مشکلات را کم نمی‌کند، بلکه موجب تشدید نارضایتی جامعه پرستاری می‌شود.

کمبود پرستار در کشور

در ایران تا سال گذشته، نسبت پرستار به تخت ۰.۵ تا ۰.۷ بوده است به‌عبارت دیگر، به ازای هر ۱۰۰تخت بین ۵۰ تا ۷۰ پرستار وجود داشته است و این درحالی است که در برخی از کشورها مثل آمریکا، کانادا واسترالیا این نسبت به ۶.۷ می‌رسد(میانگین جهانی نسبت پرستار به تخت ۳ است). البته در حال حاضر بیمارستان‌هایی در کشور وجود دارند که نسبت پرستار به تخت به ۰.۹ و حتی یک هم رسیده است اما این میزان در بیشتر بیمارستان‌ها همان نسبت ۰.۵ تا ۰.۷ است.

از طرف دیگر، در کشور ۱۳۰هزار پرستار شاغل داریم و این در حالی است که بیش از ۲۰۰هزار تخت وجود دارد. بنابر گفته مسئولان سازمان نظام پرستاری کمبود پرستار در کشور به‌شدت محسوس است و این مشکل قطعا نارضایتی مردم را به‌دنبال دارد. پرستاری که باید ۴ تا ۵ بیمار را تحت کنترل داشته باشد، ۱۵بیمار داشته باشد که برخی از آنها هم بدحال باشند و نیاز داشته باشند که علائم حیاتی آنها به‌طور مکرر کنترل شود.

بسیاری از کارشناسان کمبود پرستار را مهم‌ترین عامل تنزل کیفیت خدمات مراقبتی در مراکز درمانی ایران و نارضایتی بیماران و بستگان آنها عنوان می‌کنند به طوری که این کمبود باعثشده که خود بیمار یا همراهانش مجبور به دخالت در اموری شوند که " هیچ تخصصی در آن ندارند " و امروز همراهان بیمار " جزء غیرقابل تفکیک " بیمارستان‌ها شده‌اند.

غضنفر میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری ایران حدود دو سال پیش نسبت به کمبود پرستادر در کشور هشدار داده و گفته که ای مساله در حال تبدیل شدن به یک بحران است.

مهاجرت پرستاران

شمار کل پرستاران ایران حدود ۱۱۰ هزار نفر برآورد می‌شود. مسئولان می‌گویند حتی برای نزدیک شدن به استانداردهای جهانی این تعداد باید سه برابر شود. کار سنگین و دستمزد ناچیز از عوامل مهم ناخشنودی پرستاران محسوب می‌شود. پرستاری در دنیا رتبه سوم مشاغل درآمدزا را دارد. در حالیکه ناخشنودی پرستاران از وضعیت موجود باعثشده است که میزان ترک از کار و مهاجرت آنها از کشور آمار بالایی داشته باشد. میزان مهاجرت پرستاران در ایران سالانه حدود ۶۰۰ تا هزار نفر دانست. این در حالی است که کشور در حال حاضر با کمبود پرستار مواجه است.

در یک نظرسنجی که حدود ۱۲۰۰ پرستار ایرانی در آن شرکت داشته‌اند‌، ۸۷ درصد آنان تصریح کرده‌اند که از شغل خود راضی نیستند. براساس آمار اعلام شده از سوی محمد شریفی مقدم، عضو شورای عالی نظام پرستاری سالانه بیش از یک‌هزار پرستار ایرانی به کشورهای ترکیه، حاشیه خلیج‌فارس، کانادا و کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند. وی دلیل مهاجرت پرستاران را جذابیت‌های شغلی در دیگر کشورها عنوان کرده است.