یوزپلنگ و خرس سیاه در لیست قرمز IUCN

ایلنا: شکار حیوانات زمانی یک نیاز برای بشر به حساب می‌آمد اما در دنیای کنونی که دیگر انسان برای تأمین خوراک خود نیازی به کشتن حیوانات وحشی ندارد باز هم شاهد آن هستیم که بسیاری از حیوانات هنوز تنها برای تفریح کشته می‌شوند و از سوی دیگر کسانی هستند که همچنان از راه شکار کسب درآمد می‌کنند. این امر هنگامی مخاطره آمیز می‌شود که به سبب عواملی همچون تخریب زیستگاه‌ها و صید بی‌رویه وضعیت حیات وحش یک سرزمین به مرحله هشدار می‌رسد. همچنان که به گفته سرپرست دفتر مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست گونه‌های حیات وحش باقی مانده اندک است و باید از همین تعداد اندک به درستی حفاظت کرد.

به گزارش ایلنا به نقل اززیست آنلاین، افشین کرمی راد به تشریح وضعیت شکار و صید در کشور و اقداماتی پرداخته که در زمینه محافظت از گونه‌های کمیاب انجام شده است.

در حال حاضر چه گونه‌هایی بیشترین مجوز شکار را به خود اختصاص دارند

- گونه‌هایی که برای آن‌ها مجوز صادر می‌شود دو دسته هستند: گونه‌های دوندگان(چهارپا) و گونه‌های پرندگان، که پرندگان هم دو شامل دو دسته خشک زی و آب زی هستند. خشک زی مثل کبک، تیبو، قمری، و کبوتر هست و آب زی که مهاجر از زمین‌های شمالی هستند و به سمت جنوب پرواز می‌کنند که در میان راه ممکن است توقف کنند اما بعضی‌ها تا خلیج فارس و دریای عمان پرواز می‌کنند. در واقع گونه‌هایی که در معرض خطر انقراض نیستند مجوز شکار دارند. از بین دوندگان؛ پازن، قوچ، گراز و آهو به تعداد محدودی هم مجوز دارند

وضعیت کدام گونه حیات وحش وخیم است

- اتحادیه جهانی حمایت از محیط زیست لیستی به نام لیست قرمز دارد که در آن گونه‌هایی که در معرض انقراض هستند را می‌آورد از بین گونه‌ها یوزپلنگ ایرانی با تعداد بسیار اندک ۷۰ قلاده در این لیست قرار دارد که سبب ایجاد این خطر جاده‌هایی است که در نزدیکی محل زیست این گونه احداثشده‌اند همچنین ناآگاهی مردم محل نیز سبب تلف شدن تعدادی از این گونهٔ نادر شده است. علاوه بر آن خرس سیاه آسیایی که در مناطق هرمزگان و کرمان هست نیز تا حدودی در معرض خطر انقراض است

چه چیز باعثشده این گونه‌ها در معرض خطر انقراض قرار بگیرند

- هر گونه‌ای که از نظر زیستگاهی محدودیت داشته باشد در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرد مثلاً پلنگ به دلیل نداشتن محدودیت زیستگاهی هر جایی می‌تواند زندگی کند بنابراین کمتر احتمال دارد در معرض خطر انقراض قرار گیرد چون تنوع زیستگاهی دارد

برای جلوگیری از انقراض گونه‌های کمیاب چه اقداماتی می‌توان انجام داد

- اول از همه باید از گونه‌های باقی مانده یعنی همین تعداد اندکی هم که هستند از آن‌ها حفاظت کرد، زیستگاه مناسب برای این گونه‌ها ایجاد کنیم، و از زیستگاهی که دارند هم حفاظت کنیم مثلاً اگر قرار باشد جاده سازی یا تونل سازی صورت بگیرد تا حد امکان از این کار جلوگیری شود، جاده یکی از عوامل از بین رفتن زیستگاه حیوانات است. سدسازی بدون مطالعه هم صدمه فراوانی به زیستگاه می‌زند چون آب رودخانه که پشت سد جمع شود کم کم باعثاز بین رفتن زیستگاه می‌شود. اقدام دیگر برخورد شدید‌تر با شکارچی غیرمجاز است. گام دیگر در این رابطه آموزش دادن به مردم آن محل است که در امر حفاظت و حفظ گونه‌های کمیاب بسیار تأثیرگذار هستند، مردم باید بدانند که این طبیعت و این گونه‌ها متعلق به خودشان است و امانتی است که پیشینیان به ما داده‌اند و ما هم باید آن‌ها را برای آیندگان حفظ کنیم

دربارهٔ اقدامات آموزشی و فرهنگی که در این زمینه برداشته شده بیشتر توضیح می‌دهید

- جوامع محلی در حفاظت از گونه‌های کمیاب خیلی خوب کار کردند که حاصل آموزشی است که در این زمینه به افراد در رده‌های سنی مختلف داده شد یعنی آگاه سازی مردم محلی از خطر انقراض گونه‌های کمیاب است از پیش دبستانی و دبستان شروع می‌شود تا به بزرگسالان می‌رسد، در جلسات نهضت سوادآموزی، در مساجد و مدارس آگاه سازی انجام شده است که نتیجه‌اش خوب بود، قبلاً مردم محلی گاهی لانهٔ یوزپلنگ را آتش می‌زدند یا گله دار‌ها به دلیل ناآگاهی یوزپلنگ را می‌کشتند اما خوشبختانه امسال در جشن سالگرد یوزپلنگ به چند نفر جایزه اهدا شد که مدعی بودند این حیوان به گله آن‌ها حمله کرده اما صدمه‌ای به این حیوان نرساندند

برای تأثیر بهتر آموزش از چه روش‌هایی استفاده شده است

- از انیمیشین و فیلم استفاده شد، همچنین از افراد ذی نفوذ محلی کمک گرفتیم تا در امر آموزش به افراد محلی به ما کمک کنند.

شرایط واگذاری مجوز شکار چیست

- افراد متقاضی ثبت نام می‌کنند تا شرایطشان بررسی شود از شروط لازم این است که فرد حداقل از سه سال پیش شکاری نکرده باشد، جواز اسلحه داشته باشد، حسن شهرت داشته باشد، از بین افرادکه استان معرفی می‌کند قرعه کشی انجام می‌شود و هرکس بسته به شانسش مجوز شکار می‌گیرد

چگونه تشخیص می‌دهید که فرد از سه سال پیش تا زمان حاضر دست به شکار نزده است

- ما بانک اطلاعاتی داریم که در آن مشخص می‌شود کدام شکارچیان دست به تخلف در شکار زده‌اند البته این بانک اطلاعاتی مربوط به پانزده سال پیش تاکنون است

مجوز اسلحه را به چه کسانی می‌دهید

- کسی که اسلحه می‌خرد باید دارای شرایط عمومی و تخصصی باشد که تشخیص آن برعهدهٔ سازمان حفاظت اطلاعات ارتش است و برعهده سازمان حفاظت محیط زیست نیست.

برای رعایت مقررات شکار و صید چه سازوکارهایی در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد

- در سازمان حفاظت محیط زیست یگان حفاظت داریم که نیروهای مسلحی هستند که در مناطق مستقرند و بر وضعیت شکار کنترل دارند، البته تأکید ما بیشتر روی آموزش است تا از طریق آن از شکار گونه‌های نادر جلوگیری کنیم، البته بعضی منتقدان می‌گویند باید تعداد افراد بیشتر شود که ما این نظرات را می‌گیریم و اگر تشخیص دهیم برای برخی گونه‌ها لازم است که تعداد افراد افزایش یابد این کار را می‌کنیم.