تحقق عدالت بدون جمهوریت امکان پذیر نیست

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تحقق عدالت بدون جمهوریت امکان پذیر نیست‏، گفت: زمانی که ما جمهوریت را می‌پذیریم به این معناست که یک تئوری دموکراتیک در جایی سامان پیدا کرده و در دنیای امروز رشد پیدا کرده و ما کشور مسلمانی هستیم و برای اینکه به یک طریقی این دو را در کنار هم قرار دهیم جمهوری اسلامی را تشکیل داده‌ایم.

به گزارش ایلنا، علی لاریجانی امروز با حضور در جمع فرماندهان عقیدتی سیاسی و حفاظت سپاه پاسداران در محل مجلس قدیم ضمن تسلیت به مناسبت شهادت امام هادی(ع) و همچنین سالروز شهادت استاد مطهری، گفت: اگر در آثار استاد مطهری تأمل کنید می‌بینید در شاخه‌های مختلف فکر اسلامی ایشان آثار ارزشمندی دارند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در حوزه مسائل کلانی به مانند تاریخ اسلام و ایران، حقوق زنان در مسائل اقتصادی، در مسائل اسلام و مقتضیات زمان، در مسائل اجتماعی، در مسائل دفاع، در بحثنهضت‌های اسلامی و بیداری اسلامی خیلی متنوع است.

لاریجانی افزود: باید دید از همه حرف‌هایی که استاد مطهری می‌زدند چه مبنای مهمی برای جامعه وی ترویج می‌کند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اینطور نیست که همه این افکار را جزیره‌های جداگانه از همه تشکیل دهند، بلکه یک روحی از همه این‌ها دمیده و دغدغه‌ای از همه این‌ها در آن نهفته است که برای همه ما که در نظام اسلامی زندگی می‌کنیم به خصوص برای سپاه پاسداران که مهم‌ترین شغل را در نظام اسلامی دارد و امین نظام است و قدرت و توانمندی اصلی برای پیشبرد اهداف انقلاب است.

لاریجانی با بیان اینکه شهید مطهری یکی از پایه‌گذاران تفکر نوین در جمهوری اسلامی برای شکل دادن به چارچوب این نظام بود، افزود: بر همین اساس بود که رهبر معظم انقلاب به ایشان لقب ایدئولوژیست نظام دادند.

وی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب چند روز پیش فرمودند توسعه اقتصادی بدون توسعه فرهنگی ممکن نیست این حرف بسیار مهمی است که گاهی مورد غفلت قرار گرفته است.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: گاهی اینگونه اندیشیده می‌شود که ما باید توسعه اقتصادی را با الگوهای متعارف پیگیری کنیم در ضمن باید به مسائل فرهنگی متناسب با مختصات بومی توجه داشته باشیم.

وی ادامه داد: سخن رهبر معظم انقلاب این است که اگر توسعه‌ای بر اساس مکتب بخواهید انجام دهید بدون توسعه فرهنگی امکان پذیر نیست که این حرف حقی است.

لاریجانی گفت: اگر ما می‌خواهیم رشد متوازنی از نظر اقتصادی داشته باشیم که هم آبادانی، رفاه برای مردم ایجاد کند، عدالت را محقق کند و ارزش‌های مختلف اجتماعی را محقق کند بدون درک مشترک از مسائل مکتب امکان پذیر نیست و این مسئله نیاز به رشد فرهنگی دارد و این موضوع تنها به اقتصاد مربوط نیست و سیاست هم همین گونه است.

وی ادامه داد: اگر سیاست بخواهد در جامعه رشد پیدا کند نیاز به رشد فرهنگی داریم و اگر مسیر مبتنی بر مکتب نباشد افراد را دچار تزلزل می‌کند یا ناخودآگاه چیزهایی را از افراد می‌گیرد و این مسئله‌ای بود که شهید مطهری با آن مواجه بود.

لاریجانی افزود: در زمان رژیم دیکتاتوری برای مبارزه با این رژیم جریان‌هایی حتی در درون مبارزین اسلامی ایجاد می‌شد که تلاش می‌کردند مفاهیم اسلامی را با سایر مکاتب توجیه کنند که در آن زمان بیشتر جریان‌های مارکسیستی بود.

لاریجانی گفت: اگر ما مستضعفین می‌گوییم آن‌ها سعی می‌کردند مستضعفین را با پروتالیا یکی کنند، چون در مکتب مارکسیسم پروتالیا باید جریان پیشرو در مبارزه باشد، اما هیچگاه ما اینگونه نبوده‌ایم در مکتب مارکسیسم این موضوع وجود دارد.

وی ادامه داد: اگر ما صحبت از مبارزه حق و باطل که امر وسیعی و مکتبی است را مطرح می‌کنیم آن‌ها براساس مبارزه با بورژوازی این موضوع را مطرح می‌کنند.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: شهید مطهری یکی از کسانی بود که با این تفکر مواجه بود و با آن مبارزه می‌کرد و آن را یک التقاط می‌دانست، چرا این حادثه رخ می‌داد؟ به خاطر اینکه رشد فرهنگی پایه رشد سیاسی قرار نگرفته بود.

لاریجانی ادامه داد: من به خاطر دارم یک زندانی سیاسی سال ۵۶ آزاد شده بود و شهید مطهری گفتند برویم به دیدن وی. در آن جلسه برخی افراد دیگری هم حضور داشتند از همین موارد مطرح می‌کردند که امروز زمان مبارزه است و وحدت ایجاد شود اما شهید مطهری می‌لرزید که پاسخ او را بدهد که شما نمی‌فهمید دو مکتب و دو هدف و دو مبنا وجود دارد، چطور می‌توانید با آن‌ها وحدت کنید.

وی ادامه داد: این حکایت از این داشت که شهید مطهری مواجه بود با یک رشد سیاسی که این رشد سیاسی در بعضی از امور مبتنی بر رشد فرهنگی نیست، همینطور رشد دفاعی کشور بدون فهم فرهنگ عمیق امکان پذیر نیست.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به مسئله حجاب و عفاف در کشور گفت: پیشرفت در حوزه‌های اجتماعی بدون رشد فرهنگی امکان پذیر نیست، به طور مثال حجاب و عفاف یکی از دغدغه‌های شهید مطهری بود و این یک پدیده اجتماعی است که با دستورالعمل و بخشنامه علاج نمی‌شود که باید در این حوزه رشد فرهنگی ایجاد شود.

لاریجانی تصریح کرد: اینکه شما می‌بینید در آثار شهید مطهری به استقلال فرهنگی تکیه شده به این دلیل است که یک بخشی از آن در حوزه اقتصاد است که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره کردند و استقلال فرهنگی حکایت از یک موضوع می‌کند که این است که ما صاحب یک مکتب هستیم که این مکتب همه جانبه است و در ابعاد مختلف فکر دارد، ممکن است در برخی امور تئوری‌پردازی کامل نباشد، ولی رجوع به مکتب باعثمی‌شود به روشی درست دست یابیم.

رئیس مجلس با اشاره به ترورهای گروه فرقان گفت: این جریان یک جریان افراطی و بدون منطق بود که به سراغ به شهادت رساندن شخصیت‌ها و برگزیدگان کشور رفتند در آثار آن‌ها و گفت‌و‌گو‌ها و جلسات محاکمه حرف‌هایی زدند که نشان داد که آن‌ها بی‌دین نبودند، بلکه برداشت انحرافی و بدون روش از مکتب داشتند و تلاش داشتند قرآن را براساس اهداف خود توجیه کنند.

لاریجانی ادامه داد: برای شناخت مکتب نیاز به متادولوژی است و اسلام‌شناسی نیز نیاز به روش‌شناسی دارد و نمی‌توان گفت که همه اسلام‌شناس هستند و این حرف‌هایی که گاهی پیش از انقلاب و پس از انقلاب به وجود آمد، مرحوم آیت الله مطهری نسبت به اینگونه برداشت‌ها از اسلام که بدون روش و سیستم باشد مبارزه می‌کرد.

وی با بیان اینکه شهید مطهری با دکتر شریعتی در همین زمینه‌ها اختلاف نظر داشت، افزود: اختلاف اصلی در همین بود که برداشت از اسلام باید متناسب با روش‌هایی باشد که ما آن‌ها را اخذ کرده‌ایم.

رئیس مجلس با طرح این سؤال اینکه ما دستاوردهای بشر را باید نادیده بگیریم؟ گفت: خیر اینگونه نیست و باید تعامل با سایر دستگاه‌های فکری بشری داشته باشیم اما این به آن معنا نیست که روش‌های فکر اسلامی را فراموش کنیم و از دستاورد‌ها باید استفاده کنیم کما اینکه شهید مطهری در کلیه آثارش نوعی فکر و حرکت تطبیقی داشت.

لاریجانی ادامه داد: در دستگاه فلسفی غرب راجع به حقوق طبیعی انسان‌ها سخن گفته می‌شود و می‌گویند همه انسان‌ها دارای حقوق طبیعی هستند. نمی‌شود مثل مارکسیست‌ها انسان‌ها را مهندسی کرد شهید مطهری این فکر را قبول داشت، اما براساس مکتب آن را می‌پذیرفت و می‌گفت انسان دارای فطرت است و باید در این چارچوب استعدادهای بشری شکوفا شود.

وی با اشاره به مسئله آزادی فکر در سنت لیبرالیسم، گفت: شهید مطهری آزادی فکر را قبول دارد اما نه به مبنایی که لیبرالیست‌ها می‌پذیرند. مبنای آزادی در سنت لیبرالیسم چون حقوق طبیعی برای انسان قایل هستند، انسان آزاد است و این آزادی حد و مرزی ندارد که شهید مطهری آن را رد می‌کند و می‌گوید براساس آموزه‌های دینی چون انسان دارای فطرت است برای شکوفا شدن این استعداد‌ها به آزادی نیاز دارد.

رئیس مجلس ادامه داد: حرف شهید مطهری این بود که هر فردی که صاحب هر شغلی است دارای مکتبی است که فراگیر است، اگر کسی در حوزه سیاست کار می‌کند باید مکتب را بشناسد وگرنه دچار انحراف می‌شود کما اینکه در طول سال‌های اول انقلاب با این موضوعات درگیر بودیم.

وی ادامه داد: زمانی بحث‌هایی درباره توسعه اقتصادی، سیاسی و آزادی در کشور می‌شد که با رجوع به مکتب نبود تصور می‌شد چون ما یک کشور دموکراتیکی هستیم جمهوریت نمی‌تواند با اسلام سازگار باشد و این دو مکتب است.

لاریجانی تصریح کرد: چون جمهوریت اساسش اراده مردم است و اسلامیت براساس وحیانیت شکل گرفته، بنابراین تصور می‌شد قرار دادن این دو در کنار هم امکان پذیر نیست که این عدم رشد در حوزه فرهنگی را نشان می‌دهد. زمانی که ما جمهوریت را می‌پذیریم به این معناست که یک تئوری دموکراتیک در جایی سامان پیدا کرده و در دنیای امروز رشد پیدا کرده و ما کشور مسلمانی هستیم و برای اینکه به یک طریقی این دو را در کنار هم قرار دهیم جمهوری اسلامی را تشکیل داده‌ایم.

رئیس مجلس ادامه داد: تئوری جمهوری در مکتب اسلام بر اساس عدالت شکل گرفته است، چون در فلسفه سیاسی اسلام عدالت یک رکن است، تحقق جمهوریت با عدالت انجام می‌شود که برای به فعل درآوردن آن نیاز به حرکت داریم که این حرکت مشارکت سیاسی است.

وی ادامه داد: در حکومت دیکتاتوری افراد نقشی در مشارکت سیاسی ندارند و پادشاه تصمیم می‌گیرد و در حکومت مارکسیستی این مشارکت سیاسی امکان پذیر نیست و در آنجا حزب تصمیم گیرنده اصلی است اگر دمکراسی براساس جمهوریت در جمهوری اسلامی ایران مطرح است برگرفته از مکتب است.

لاریجانی تصریح کرد: درد شهید مطهری این بود که رشد یافتگی در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، دفاعی باید یک مبنای فرهنگی داشته باشد که این موضوع قوام کشور است.

رئیس مجلس ادامه داد: زمانی که شهید مطهری درباره استقلال سیاسی و اقتصادی کشور صحبت می‌کند نشان می‌دهد که کاملا از یک مبنای فرهنگی برخوردار است.

وی افزود: یکی از مباحثی که شهید مطهری به آن توجه ویژه‌ای داشت مسئله تربیت است، یعنی اینکه در همه بخش‌ها ما باید نظام تربیتی داشته باشیم، تربیت یعنی هم فهم و بینش داشته باشیم و هم تمرین کنار گذاشتن عادات ناصحیح باشد.

لاریجانی تصریح کرد: در حوزه‌های آموزش و پرورش، سیاست، اجتماع و دفاع باید یک نظام تربیتی داشته باشیم.

رئیس‌مجلس با بیان اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شجره طیبه انقلاب است و پایه‌های صیانت از دستاوردهای انقلاب را بر دوش می‌کشد، گفت: باید در سطوح مختلف تربیتی و بینشی این قشر را ارتقاء داد چون کار آن‌ها بسیار مهم است.

وی با بیان اینکه در سپاه چون هدف بزرگ است نیاز به نظام تربیتی عمیقی داریم گفت: یکی از نکاتی که شهید مطهری در نظام تربیتی به آن توجه داشت موضوع جهاد است که در نظام‌های دیگر کمتر به آن توجه شده است.

لاریجانی افزود: شهید مطهری بیان می‌کند که در مسائل تربیتی، رشد عقلی، علمی، ذوقی، تزکیه مهم است اما جای دیگر اشاره می‌کند که جهاد در نظام تربیتی مهم است یک دستگاه فرهنگی زمانی کامل می‌شود که مبتنی بر جهاد باشد که ریشه‌های این تفکر را می‌توان در نهج البلاغه یافت.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: علاقه به جهاد یک رشدیافتگی در انسان به وجود می‌آورد و بینش انسان را افزایش می‌دهد.